Πλαγιά που αποκολλήθηκε από το Κρακατόα προκάλεσε το τσουνάμι

Ένα μεγάλο τμήμα μιας πλαγιάς του ηφαιστειώδους νησιού Ανάκ Κρακατόα έπεσε στον ωκεανό και προκάλεσε τσουνάμι το οποίο έπληξε τις ινδονησιακές ακτές, σκοτώνοντας εκατοντάδες ανθρώπους, δήλωσαν σήμερα αξιωματούχοι και επιστήμονες.

Τουλάχιστον 281 άνθρωποι σκοτώθηκαν, εκατοντάδες τραυματίστηκαν και πολλά κτίρια υπέστησαν σοβαρές ζημιές όταν σημειώθηκε το τσουνάμι, σχεδόν χωρίς προειδοποίηση, στα Στενά Σοντ, ανάμεσα στα νησιά Ιάβα και Σουμάτρα, αργά το βράδυ του Σαββάτου.

Το Ανάκ Κρακατόα εκτόξευε στάχτη και λάβα για μήνες προτού καταρρεύσει ένα τμήμα της νοτιοδυτικής πλευράς του ηφαιστείου, 0,64 τετραγωνικών χιλιομέτρων, δήλωσε Ινδονήσιος αξιωματούχος.

«Αυτό προκάλεσε μια υποθαλάσσια κατολίσθηση και τελικά προκάλεσε το τσουνάμι», είπε η Ντουικορίτα Καρναουάτι, επικεφαλής της μετεωρολογικής υπηρεσίας, η οποία πρόσθεσε πως τα κύματα έπληξαν τις ακτές 24 λεπτά αργότερα.

Εικόνες που μετέδωσε ο δορυφόρος της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας Stentinel-1 δείχνουν ένα μεγάλο κομμάτι της νότιας πλευράς του ηφαιστείου να πέφτει στον ωκεανό, δήλωσαν επιστήμονες.

«Όταν αυτό το κομμάτι γης πέφτει στον ωκεανό… εκτοπίζει την επιφάνεια του ωκεανού προκαλώντας την κάθετη μετατόπιση που προκάλεσε το τσουνάμι», δήλωσε ο Σαν Τέιλορ-Όφορντ, σεισμολόγος στην GNS Science στο Ουέλινγκτον, αναφερόμενος στις υποθαλάσσιες κατολισθήσεις.

Ο Τέιλορ-Όφορντ είπε πως η έκρηξη και το «περιβάλλον υψηλού θορύβου» μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο η κατολίσθηση δεν καταγράφηκε σεισμικά. PlaΤο γεγονός ότι το τσουνάμι προκλήθηκε από ηφαίστειο, και όχι από σεισμό, μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο δεν προκλήθηκε ειδοποίηση για τσουνάμι, είπαν επιστήμονες.

Κάτοικοι των παραλιακών περιοχών ανέφεραν πως δεν είδαν ούτε αισθάνθηκαν οποιαδήποτε προειδοποιητικά σήματα, όπως έναν σεισμό ή το νερό που υποχωρεί κατά μήκος της παραλίας προτού υψωθούν κύματα ύψους έως και τριών μέτρων.

Ο Χοσέ Μπορέο, μηχανολόγος των ακτών που ειδικεύεται στους κινδύνους από τσουνάμι στην eCoast Marine Consulting, είπε πως το προκαλούμενο από κατολίσθηση ηφαιστειακό τσουνάμι ενέχει περισσότερο μυστήριο απ΄ό,τι ένα τσουνάμι που προκαλείται από σεισμό, το οποίο έχει μελετηθεί καλύτερα.

Υπάρχουν τόσες πολλές διαφορετικές μεταβλητές σε σχέση με τσουνάμι που προκαλούνται από κατολισθήσεις και ένα συγκεκριμένο σημείο με την ακριβή ταχύτητα και τον όγκο των βράχων που αποκολλούνται και πέφτουν στη θάλασσα προκειμένου να προκαλέσουν ένα κύμα.

«Στην Ινδονησία, περιμέναμε όλοι άλλον ένα μεγάλο τσουνάμι από σεισμό και στη συνέχεια έκρηξη, εδώ έχουμε μια ηφαιστειακή κατολίσθηση», είπε ο Μπορέρο.

«Έχω δει κάποιες εικόνες που δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχει κάποιο είδος επικλινούς κατολίσθησης που μπορεί να εκτείνεται υποθαλασσίως αλλά καμία από αυτές δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί μέχρις ότου υπάρξει μια μελέτη χαρτογράφησης τον πυθμένα της θάλασσας».

Το Ανάκ Κρακατόα ή «παιδί του Κρακατόα» αναδύθηκε από το ηφαίστειο Κρακατόα, η έκρηξη του οποίου ήταν τόσο ισχυρή το 1888 ώστε ακούστηκε μέχρι το Περθ, δήλωσε η Μίκα Μακίνον, γεωφυσικός με έδρα το Βανκούβερ του Καναδά. Περαιτέρω εκρήξεις συνεχίστηκαν από τον μεγάλο κρατήρα που δημιουργήθηκε.

Η Μακίνον είπε πως τα ηφαίστεια είναι αδύναμες, ακατάστατες σωροί από χαλαρά δεμένες μεταξύ τους πέτρες που πέφτουν κατηφορικά όλη την ώρα. Αν αυτές τύχει να συναποτελούν ένα μεγάλο κομμάτι, τότε μπορεί να εκτοπίσουν αρκετό νερό ώστε να προκληθεί τσουνάμι.

Δεν υπάρχουν συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης που να μπορούν να εντοπίσουν τέτοια προκαλούμενα από κατολισθήσεις τσουνάμι. Το Ανάκ Κρακατόα είναι τόσο κοντά στην ακτή που δεν θα μπορούσε να υπάρξει επαρκής χρόνος για αντίδραση και εκκένωση του πληθυσμού.

«Είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε ένα τσουνάμι που προκαλείται από κατολίσθηση, ιδιαίτερα αρκετά εγκαίρως ώστε να εκδώσουμε χρήσιμες προειδοποιήσεις», δήλωσε η Μακίνον. «Ένα παρόμοιο συμβάν στο Ανάκ Κρακατόα μπορεί να προκαλέσει άλλο ένα, μπορεί και όχι. Ίσως ένα μήνα αργότερα, ή σε ένα χρόνο από τώρα. Δεν θα ξέρουμε ποτέ», είπε.