Πόσο νόμιμη ήταν η επίθεση των ΗΠΑ σε πλοίο της Βενεζουέλα – 11 νεκροί

Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την Τρίτη ότι οι αμερικανικές δυνάμεις κατέστρεψαν ένα σκάφος που, όπως είπε, είχε αναχωρήσει από τη Βενεζουέλα μεταφέροντας ναρκωτικά. Είπε ότι το σκάφος ανήκε στο καρτέλ Tren de Aragua και μετέφερε ναρκωτικά με προορισμό τις ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι άμυνας έχουν μέχρι στιγμής αρνηθεί να δώσουν λεπτομέρειες για την επιδρομή, πλάνα του οποίου ο Τραμπ κοινοποίησε στο Truth Social. Επίσης δεν αναφέρονται στη νομιμοποίηση της επίθεσης.

Το BBC Verify επικοινώνησε με μια σειρά εμπειρογνωμόνων στο διεθνές και ναυτικό δίκαιο, με αρκετούς να λένε ότι οι ΗΠΑ μπορεί να ενήργησαν παράνομα. Οι ΗΠΑ δεν έχουν υπογράψει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά οι νομικοί σύμβουλοι του αμερικανικού στρατού έχουν δηλώσει προηγουμένως ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να «ενεργούν κατά τρόπο που συνάδει με τις διατάξεις της σύμβασης».

Σύμφωνα με τη σύμβαση, οι χώρες συμφωνούν να μην παρεμβαίνουν σε σκάφη που δραστηριοποιούνται σε διεθνή ύδατα. Υπάρχουν περιορισμένες εξαιρέσεις σε αυτό που επιτρέπουν σε ένα κράτος να κατάσχει ένα πλοίο, όπως σε μια καταδίωξη, όταν ένα σκάφος καταδιώκεται από τα ύδατα μιας χώρας στα διεθνή ύδατα.

«Η βία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να σταματήσει ένα σκάφος, αλλά γενικά αυτά θα πρέπει να γίνεται χωρίς μέτρα που μπορεί να προκαλέσουν θανάτους», δήλωσε ο καθηγητής Luke Moffett του Πανεπιστημίου Queens του Μπέλφαστ. Πρόσθεσε όμως ότι η χρήση επιθετικών τακτικών πρέπει να είναι «εύλογη και απαραίτητη σε αυτοάμυνα όταν υπάρχει άμεση απειλή σοβαρού τραυματισμού ή απώλειας ζωής των ενστόλων επιβολής του νόμου», σημειώνοντας ότι οι κινήσεις των ΗΠΑ ήταν πιθανώς «παράνομες βάσει του δικαίου της θάλασσας».

Οι ειδικοί έχουν επίσης αμφισβητήσει εάν η δολοφονία των φερόμενων μελών του καρτέλ Tren de Aragua θα μπορούσε να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο σχετικά με τη χρήση βίας. Σύμφωνα με άρθρο του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, οι χώρες μπορούν να καταφύγουν στη βία όταν δέχονται επίθεση και αναπτύσσουν τον στρατό τους σε αυτοάμυνα. Ο Τραμπ έχει προηγουμένως κατηγορήσει το καρτέλ Tren de Aragua ότι διεξάγει παράτυπο πόλεμο εναντίον των ΗΠΑ και το Υπουργείο Εξωτερικών έχει χαρακτηρίσει την ομάδα ως Ξένη Τρομοκρατική Οργάνωση.

Ωστόσο, ο καθηγητής Michael Becker του Trinity College Dublin δήλωσε στο BBC Verify ότι οι ενέργειες των ΗΠΑ «εκτείνουν την έννοια του όρου πέρα ​​από το όριο που έχει τεθεί. Το γεγονός ότι οι Αμερικανοί αξιωματούχοι περιγράφουν τα άτομα που σκοτώθηκαν από την αμερικανική επιδρομή ως ναρκοτρομοκράτες δεν τα μετατρέπει σε νόμιμους στρατιωτικούς στόχους», είπε.

«Οι ΗΠΑ δεν εμπλέκονται σε ένοπλη σύγκρουση με τη Βενεζουέλα ή την εγκληματική οργάνωση Tren de Aragua. Η επιδρομή όχι μόνο φαίνεται να παραβίασε την απαγόρευση χρήσης βίας, αλλά παραβιάζει επίσης το δικαίωμα στη ζωή βάσει του διεθνούς δικαίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων»,είπε ο Becker.

Ο καθηγητής Moffett δήλωσε ότι η χρήση βίας σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε να ισοδυναμεί με «εξωδικαστική αυθαίρετη δολοφονία» και «θεμελιώδη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». «Το να χαρακτηρίζεις όλους ως τρομοκράτες δεν τους καθιστά νόμιμους στόχους και επιτρέπει στα κράτη να παρακάμπτουν το διεθνές δίκαιο», είπε.

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής Notre Dame, Mary Ellen O’Connell, δήλωσε στο BBC Verify ότι η επιδρομή «παραβίασε θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου», προσθέτοντας: «Η εκούσια δολοφονία εκτός εχθροπραξιών ένοπλης σύγκρουσης είναι παράνομη εκτός εάν πρόκειται για την άμεση διάσωση μιας ζωής».

«Μερικές φορές ένοπλες ομάδες που διεξάγουν πόλεμο εναντίον κυβερνήσεων εμπορεύονται ναρκωτικά για να βρίσκουν χρήματα για όπλα. Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η συμμορία που στοχοποίησε ο Πρόεδρος Τραμπ είναι μια τέτοια ομάδα».

Ωστόσο, Αμερικανοί αξιωματούχοι έσπευσαν να υπερασπιστούν την επίθεση. Ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ έγραψε στο X ότι η επίθεση ήταν το «απόλυτο – και πιο ευπρόσδεκτο – σημάδι ότι έχουμε έναν νέο σερίφη στην πόλη». Ο συνάδελφός του Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής, Μπέρνι Μορένο από το Οχάιο, έγραψε: «Η βύθιση αυτού του σκάφους έσωσε αμερικανικές ζωές. Λέμε με σαφήνεια στους εμπόρους ναρκωτικών και τους δικτάτορες των ναρκωτικών, ότι τελικά θα έχουν την ίδια τύχη».

Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε στο BBC Verify ότι ο Τραμπ είχε εγκρίνει την επίθεση στο σκάφος, το οποίο, όπως είπαν, είχε πλήρωμα μέλη του Tren de Aragua, αφού απέπλευσε από τη Βενεζουέλα. Ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι ο πρόεδρος δεσμεύτηκε να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα για να αποτρέψει την άφιξη των ναρκωτικών στις ΗΠΑ. Το Πεντάγωνο αρνήθηκε να δώσει ουσιώδεις λεπτομέρειες.

Έχουν επίσης τεθεί ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσον ο Λευκός Οίκος συμμορφώθηκε με την αμερικανική νομοθεσία κατά την έγκριση της επίθεσης. Το σύνταγμα των ΗΠΑ ορίζει ότι μόνο το Κογκρέσο έχει την εξουσία να κηρύξει πόλεμο. Ωστόσο, το Άρθρο II – το οποίο καθορίζει τις εξουσίες του προέδρου – ορίζει ότι «ο πρόεδρος είναι ο Αρχηγός του Στρατού» και ορισμένοι συνταγματολόγοι έχουν υποστηρίξει ότι αυτό παρέχει στον πρόεδρο την εξουσία να εγκρίνει επιθέσεις εναντίον στρατιωτικών στόχων.

Πηγές της κυβέρνησης Τραμπ έχουν επικαλεστεί προηγουμένως αυτή τη διάταξη για να υποστηρίξουν τις επιθέσεις των ΗΠΑ στο Ιράν. Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν η διάταξη αυτή επεκτείνεται στη χρήση βίας εναντίον μη κρατικών οργανισμών.όπως τα καρτέλ ναρκωτικών. Ο Τραμπ λέει ότι 11 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε αμερικανική επιδρομή σε πλοίο που μετέφερε ναρκωτικά από τη Βενεζουέλα και οι  ΗΠΑ προσφέρουν αμοιβή 50 εκατομμυρίων δολαρίων για όποιον δώσει αποδεικτικά στοιχεία ότι εμπλέκεται σε ναρκεμπόριο ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρ.

Δεν είναι σαφές ποια μέθοδο χρησιμοποίησαν οι ΗΠΑ για να εξαπολύσουν την επίθεση. Ο Τραμπ δεν έδωσε λεπτομέρειες στη συνέντευξη Τύπου του στο Οβάλ Γραφείο και το Υπουργείο Άμυνας δεν έχει παράσχει περαιτέρω πληροφορίες. Στη Βενεζουέλα, ο Πρόεδρος Μαδούρο δεν έχει ακόμη απαντήσει στις αμερικανικές επιθέσεις, αλλά ο Υπουργός Επικοινωνιών του, Φρέντι Νιάνιες, έχει υπονοήσει ότι το υλικό που δημοσίευσε ο Λευκός Οίκος μπορεί να έχει δημιουργηθεί με χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης.

Σε ανάρτηση στο X, υπονόησε ότι το νερό στο βίντεο «φαίνεται πολύ στυλιζαρισμένο και αφύσικο». Το BBC Verify έλεγξε το βίντεο μέσω του SynthID – του λογισμικού ανίχνευσης τεχνητής νοημοσύνης της Google – και δεν βρήκε κανένα στοιχείο ότι το βίντεο είναι fake. Οι επιθέσεις έρχονται εν μέσω αναφορών ότι οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει πολλά πολεμικά πλοία στην περιοχή για την υποστήριξη επιχειρήσεων κατά των ναρκωτικών κατά της Βενεζουέλας.

Το BBC αναφέρει ότι «χρησιμοποιώντας πληροφορίες από δημόσια διαθέσιμα συστήματα παρακολούθησης και βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχουμε ενδεχομένως εντοπίσει τέσσερα από αυτά στην περιοχή. Ένα πλοίο που αυτοπροσδιορίζεται ως το USS Lake Erie – ένα καταδρομικό με κατευθυνόμενους πυραύλους – μετέδωσε τελευταία φορά την τοποθεσία του στην Καραϊβική Θάλασσα στις 30 Αυγούστου, ανατολικά της Διώρυγας του Παναμά στις 30 Αυγούστου. Δύο άλλα που αυτοπροσδιορίζονται ως το USS Gravely και το USS Jason Dunham μετέδωσαν τελευταία φορά τις τοποθεσίες τους στα μέσα Αυγούστου, στην αμερικανική βάση στον κόλπο του Γκουαντάναμο. Ένα τέταρτο, το USS Fort Lauderdale, μετέδωσε την τοποθεσία του βόρεια της Δομινικανής Δημοκρατίας στις 28 Αυγούστου.»

Ο Τραμπ – ο οποίος επιδιώκει εδώ και καιρό να εκδιώξει τον πρόεδρο της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο – ενέκρινε αμοιβή 50 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ για οποιαδήποτε πληροφορία που θα οδηγήσει στη σύλληψή του. Ο ίδιος θεωρεί ότι σημειωθηκε νοθεία στις εκλογές που ανέδειξαν τον Μαδούρο.

Πηγή: BBC