Πόσο θα αντέξει ο Ερντογάν; – Έκθεση φωτιά για την τουρκική οικονομία
26/04/2020
Επιπεδοποίηση δείχνει η καμπύλη εξάπλωσης της Covid-19 στην Τουρκία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που δημοσιοποίησε ο υπουργός Υγείας, Φαχρετίν Κοτζά, και η Άγκυρα γνωστοποίησε ήδη την πρόθεσή της να αρχίσει ένα σταδιακό χαλάρωμα των περιοριστικών μέτρων, αλλά μετά το Ραμαζάνι, δηλαδή στα τέλη Μαΐου.
Αναφορά στην εξέλιξη της επιδημίας έκανε πριν λίγες ημέρες και ο Ερντογάν, για να επισημάνει ότι η καμπύλη “ισιώνει”, όπως είπε χαρακτηριστικά. Αυτό, ωστόσο που δεν “ισιώνει” και ο Ερντογάν το γνωρίζει καλύτερα από όλους είναι η τουρκική οικονομία. Ήδη, πολλοί Τούρκοι αναλυτές ασχολούνται πλέον με την επικείμενη σοβαρή οικονομική κρίση, η οποία, όπως εκτιμούν, μπορεί να δρομολογήσει και πολιτικές αλλαγές.
Η τουρκική κυβέρνηση, όπως και οι περισσότερες κυβερνήσεις, πήρε οικονομικά μέτρα για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της επιδημίας στους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Στα μέσα Απριλίου, ο Ερντογάν εξήγγειλε ένα πακέτο ύψους 100 δισ. τουρκικών λιρών (περίπου 13,5 δισ. ευρώ), απαγόρευσε τις απολύσεις και θέσπισε τη χορήγηση μηνιαίου βοηθήματος 1.170 τουρκικών λιρών (155 ευρώ) για ένα τρίμηνο, για τους εργαζόμενους που είναι σε άδεια άνευ αποδοχών, επειδή οι επιχειρήσεις, στις οποίες εργάζονταν, έχουν κλείσει.
Η επιδημία βρήκε, ωστόσο, την τουρκική οικονομία σε μια κρίσιμη καμπή, καθώς τον Ιανουάριο η ανεργία έτρεχε με ρυθμό 13,8%, που στους νέους έφτανε στο 24,5%. Παραλλήλως, το εθνικό νόμισμα είχε πάρει την κατηφόρα από το περασμένο φθινόπωρο και οι αλλεπάλληλες μειώσεις των επιτοκίων που εξήγγειλε η Κεντρική Τράπεζα αποδείχθηκαν ατελέσφορες στο να το στηρίξουν.
Η υγειονομική κρίση ήρθε να δώσει τη χαριστική βολή και, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Istanbul Ekonomi Araştirma, η ανεργία αναδεικνύει πλέον ως ο μεγαλύτερος φόβος για κάθε τουρκικό νοικοκυριό. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, ενώ την πρώτη εβδομάδα του Απριλίου, το 25,5% των ερωτηθέντων απάντησε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η «παύση εργασίας», στα μέσα Απριλίου το ποσοστό αυτό αυξήθηκε σε 41,8%. Την ίδια ώρα περίπου ένας στους τρεις ερωτηθέντες θεωρεί ότι η τουρκική οικονομία θα πάει «πολύ χειρότερα» το 2020.
Οι πολίτες κρίνουν ανεπαρκές το πακέτο στήριξης του Ερντογάν, ενώ παραλλήλως είναι ιδιαίτερα επικριτικοί στον πανεθνικό έρανο που εξήγγειλε για τη στήριξη των αδυνάτων. Η έρευνα της Istanbul Ekonomi Araştirma για τον Απρίλιο έδειξε ότι οι μισοί από τους ερωτηθέντες (50,4%) διαφωνούν με την εκστρατεία του τούρκου προέδρου θεωρώντας ότι το κράτος θα πρέπει να βοηθήσει τους πολίτες και όχι το αντίθετο. Είναι χαρακτηριστικό πως οι νεότερες ηλικίες 18-24 ετών είχαν το μεγαλύτερο ποσοστό διαφωνούντων με την εκστρατεία του τούρκου προέδρου, με 61,9%.
Η επιδημία του κορωνοϊού ανέδειξε και ένα άλλο πρόβλημα για τον Ερντογάν: την αντιπαράθεση της τουρκικής κυβέρνησης με τους δημάρχους των 11 μεγάλων πόλεων της χώρας, ανάμεσά τους οι δήμαρχοι της Κωνσταντινούπολης, της Άγκυρας και της Σμύρνης, που έχουν εκλεγεί με τη σημαία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (ΡΛΚ,CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Οι δήμαρχοι αυτών των πόλεων θέλησαν επίσης να οργανώσουν εράνους για να βοηθήσουν τους αναξιοπαθούντες δημότες τους. Όμως, το τουρκικό υπουργείο Εσωτερικών διέταξε το κλείσιμο των τραπεζικών λογαριασμών αυτών των δήμων με το σκεπτικό ότι οι έρανοι γίνονται κεντρικά από το κράτος. Η ενέργεια αυτή δεν βρήκε σύμφωνους το 41% των ερωτηθέντων στην έρευνα της εταιρείας Istanbul Ekonomi Araştirma, ενώ υποστηρίχθηκε μόνον από το 35%.
