Προκόπης Παυλόπουλος: “Η επικαιρότητα της θεωρίας του Αριστοτέλους”

Μιλώντας στο 8ο Διεθνές Θερινό Πανεπιστήμιο που οργανώνεται στο Καστελλόριζο, με θέμα “Η επικαιρότητα της θεωρίας του Αριστοτέλους περί Επιείκειας στο πεδίο του σύγχρονου Δημόσιου Διεθνούς Δικαίου”, ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας και Επίτιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Προκόπιος Παυλόπουλος επισήμανε -με βάση την αντίστοιχη ομιλία του στο Διαδικτυακό Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο του Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών, στις 21/2/2022- και τα εξής:

«Η Επιστημονική Κοινότητα, διεθνώς, δικαίως αναγνωρίζει στον Αριστοτέλη, με βάση την ποσότητα και ιδίως την ποιότητα του έργου του, τον τίτλο του “Πατέρα των Επιστημών”… Η σκέψη του Αριστοτέλους επεκτάθηκε και εμβάθυνε σ’ ευρύ φάσμα του επιστητού της εποχής του, με αποτέλεσμα η προσφορά της να καλύπτει αφενός την ίδια την υφή της επιστημονικής μεθόδου εν γένει και, αφετέρου, σημαντικό μέρος των επιστημονικών πεδίων.

Με βάση τις ως άνω διαπιστώσεις δεν είναι -κάθε άλλο- παράδοξο να υποστηριχθεί ότι και η Νομική Επιστήμη, ως μέρος των Θεωρητικών Επιστημών, οφείλει πολλά στην φιλοσοφική αναζήτηση του Αριστοτέλους. Ιδίως τα “Ηθικά Νικομάχεια”, η “Ρητορική” και η “Αθηναίων Πολιτεία” εμπεριέχουν αναλύσεις, εξαιρετικά χρήσιμες ως σήμερα, οι οποίες μέσ’ από την θεωρητική, και με καθαρώς επιστημονική μεθοδολογία, προσέγγιση κυρίως του Δικαίου και της Δικαιοσύνης καταδεικνύουν μ’ ενάργεια την πολυπρισματική και ουσιαστική “οφειλή” της σύγχρονης Νομικής Επιστήμης στο έργο του Αριστοτέλους.

Μέρος της “οφειλής” αυτής είναι τόσο η έννοια της Επιείκειας, ως θεμελιώδους ρήτρας ερμηνείας και εφαρμογής του Δικαίου, στο σύνολό του, όσο και η έννοια της Διαιτησίας. Οι κατ’ Αριστοτέλη έννοιες της Επιείκειας και της Διαιτησίας εξετάζονται εδώ αποκλειστικώς στο πεδίο του σύγχρονου Δημόσιου Διεθνούς Δικαίου. Και ακόμη πιο συγκεκριμένα, στο ειδικότερο εκείνο πεδίο του που αφορά το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ, κατά την Σύμβαση του Montego Bay του 1982…

Και μόνο μια τέτοια διαπίστωση αρκεί για ν’ αναδείξει πόσο και πώς η σκέψη του Αριστοτέλους, αναφορικά με την ρήτρα της Επιείκειας ως μεθόδου ερμηνείας του Δικαίου για την εφαρμογή του σύμφωνα με τα προτάγματα της Δικαιοσύνης -υπό την αναλογική της έννοια, που συνδέεται αρρήκτως με την έννοια της αναλογικής Ισότητας- παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη.

Και η επικαιρότητα αυτή εκτείνεται πολύ πέραν του Εθνικού Δικαίου όταν, όπως τεκμηριώνει μ’ ενάργεια η νομολογιακή πράξη, βρίσκει, με προδήλως εντεινόμενο ρυθμό, “προνομιακό” πεδίο εκδήλωσής της στο Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, κατ’ εξοχήν δε στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ, κατά την Σύμβαση του Montego Bay του 1982. Ειδικότερα, η απόφαση του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου της Χάγης -Παράρτημα VII της Σύμβασης του Montego Bay του 1982- της 12ης Ιουλίου 2016 “Φιλιππίνες κατά Κίνας” “παράγει” ήδη νομολογία, κατά την οποία τα Ελληνικά Νησιά, όπως το Καστελλόριζο, διαθέτουν, εκτός από Αιγιαλίτιδα Ζώνη, Υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Αυτή η νομολογία ακυρώνει, στο ακέραιο, την περί του αντιθέτου αβάσιμη και ανιστόρητη τουρκική ρητορική», ανέφερε στην ομιλία του, μεταξύ άλλων ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας.