“Συμφωνίες Άρτεμις”: ΝΑSA και οκτώ χώρες συνεργάζονται για την Σελήνη

Οκτώ χώρες υπέγραψαν, μετά από πρωτοβουλία της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), το νέο πλαίσιο που θα διέπει τις μελλοντικές αποστολές αστροναυτών στη Σελήνη και το οποίο ονομάστηκε «Συμφωνίες Άρτεμις» (είναι το όνομα του νέου σεληνιακού προγράμματος της NASA μετά το ιστορικό πρόγραμμα «Απόλλων»). Οι οκτώ χώρες (ΗΠΑ, Βρετανία, Αυστραλία, Καναδάς, Ιταλία, Ιαπωνία, Λουξεμβούργο, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) δεσμεύονται για ειρηνικές δραστηριότητες στο φεγγάρι. Τόσο τα συνυπογράφοντα κράτη, όσο και οι ιδιωτικές διαστημικές εταιρείες τους, θα αποκαλύπτουν ανοικτά τα σχέδια τους για μελλοντικές αποστολές στο δορυφόρο της Γης και, όταν κάνουν εξορύξεις, θα συμμορφώνονται με τη διεθνή Συνθήκη για το Εξωατμοσφαιρικό Διάστημα (Outer Space Treaty) του 1967.

Επίσης θα αλληλοβοηθιούνται στη Σελήνη αν παραστεί επείγουσα ανάγκη, θα κάνουν ό,τι μπορούν για να ελαχιστοποιήσουν τα διαστημικά «σκουπίδια», ενώ θα φροντίσουν για τη διαλειτουργικότητα των μηχανών και συσκευών που θα μεταφερθούν στη Σελήνη (ώστε όλοι να μπορούν να χρησιμοποιούν τα πάντα χωρίς αποκλεισμούς). Ακόμη θα καταγράφουν όλα τα αντικείμενα που θα εγκαθιστούν στην επιφάνεια της Σελήνης, καθώς επίσης θα δημοσιοποιούν όλα τα νέα επιστημονικά δεδομένα από τις έρευνες στο φεγγάρι και θα σεβαστούν τη διαστημική «κληρονομιά», όπως τις τοποθεσίες προσελήνωσης των αποστολών «Απόλλων». «Είμαστε μια ανθρώπινη φυλή και συνεργαζόμαστε. Οι Συμφωνίες μας βοηθούν να εργαστούμε όλοι προς κοινό όφελος», δήλωσε ο Σαράχ Αλ Αμλίρι, πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου των Εμιράτων. Οι Συμφωνίες Άρτεμις θα ακολουθηθούν από διμερείς διακρατικές συμφωνίες που θα υπογράψει κάθε χώρα με τις ΗΠΑ και, μεταξύ άλλων, θα προσδιορίζουν τη συμβολή κάθε μίας στο διαστημικό πρόγραμμα «Άρτεμις»

Ο επικεφαλής της NASA Τζιμ Μπριντενστάιν ανέφερε ότι και άλλες χώρες αναμένεται να υπογράψουν τις Συμφωνίες φέτος και εξέφρασε την ελπίδα ότι τελικά θα το κάνουν όλες. «Ως NASA πάντα προσπαθούμε να είμαστε πολύ διαφανείς για τα σχέδια και τις πολιτικές μας και θεωρούμε ότι είναι καλό για όλες τις χώρες να είναι διαφανείς για τα σχέδια τους», ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου. H NASA σχεδιάζει να στείλει ξανά αστροναύτες στο φεγγάρι το 2024 και, αργότερα, να δημιουργήσει σεληνιακή βάση. Επίσης θα δημιουργήσει ένα διαστημικό σταθμό (Gateway) σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη.

Η NASA δεν προσέγγισε την ανταγωνίστρια Κίνα (που έχει ήδη δύο ρομποτικές αποστολές στη Σελήνη) για να υπογράψει τις Συμφωνίες Άρτεμις, επειδή η νομοθεσία των ΗΠΑ απαγορεύει τέτοιες διαπραγματεύσεις με την Κίνα. Η Ρωσία, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της διαστημικής υπηρεσίας της Roscosmos Ντμίτρι Ρογκόζιν, είναι απίθανο να συμμετάσχει στο υπό δημιουργία σεληνιακό τροχιακό σταθμό Gateway. Είναι επίσης άγνωστο αν θα υπογράψει τις Συμφωνίες Άρτεμις.

Πυραυλικό ρεκόρ από τη Blue Origin

Στο μεταξύ, η διαστημική εταιρεία Blue Origin του δισεκατομμυριούχου Τζεφ Μπέζος της Amazon, η οποία ιδρύθηκε το 2000 και, μεταξύ άλλων, σχεδιάζει να κάνει διαστημικά τουριστικά ταξίδια με τον επαναχρησιμοποιούμενο πύραυλο New Shepard, έκανε πάνω από το Τέξας ένα νέο επιτυχές τεστ του μη επανδρωμένου πυραύλου και της συνοδευτικής διαστημικής κάψουλάς του. Μετά τον αποχωρισμό από το κυρίως σώμα του πυραύλου, η κάψουλα προσγειώθηκε με αλεξίπτωτο μετά από δέκα λεπτά, ενώ ο πύραυλος μετά από οκτώ λεπτά πτήσης επέστρεψε άψογα σε κάθετη θέση στο σημείο εκτόξευσης. Ήταν η έβδομη πτήση του ίδιου πυραύλου, κάτι που αποτελεί ρεκόρ επαναχρησιμοποίησης.

Η Blue Origin δεν έχει αρχίσει ακόμη να πουλά εισιτήρια για διαστημικές πτήσεις, ούτε έχει ανακοινώσει πότε θα πραγματοποιήσει το πρώτο τεστ του πυραύλου με πλήρωμα. Η εταιρεία, η οποία παράλληλα αναπτύσσει τον μεγαλύτερο πύραυλο New Glenn ανταγωνιζόμενη τη Space X του Ίλον Μασκ, έχει επιλεγεί από τη NASA να ηγηθεί της «εθνικής ομάδας» των ΗΠΑ, που κατασκευάζει τη νέα επανδρωμένη άκατο για τις μελλοντικές σεληνιακές αποστολές (στο πρόγραμμα συμμετέχουν επίσης οι Lockheed Martin, Northrop Grumman και Draper).