Συμβουλές ειδικού για τα καρκινογόνα στην ατμόσφαιρα από τις φωτιές
13/08/2025
Ο πρόεδρος στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Δημοσθένης Σαρηγιάννης, αναφορικά με την καταστροφική φωτιά που μαίνεται ακόμη στην Πάτρα, μίλησε στο ραδιόφωνο της ΕΡΤ και αναφέρθηκε στους κινδύνους από όσα εισπνέουν κάτοικοι, πυροσβέστες και εθελοντές.
«Είμαστε σε πολύ υψηλές τιμές, πάνω από 150 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο ανάλογα με το σημείο. Το όριο ασφαλείας είναι 40 είναι το όριο ασφαλείας. Κανονικά ή θεωρητικά έπρεπε να έχουμε μηδέν», σημείωσε ο κ. Σαρηγιάννης. Στη συνέχεια είπε ότι «τα σωματίδια είναι κυρίως αιθάλη, αλλά η αιθάλη έχει προσροφήσει εν προκειμένω και αέρια που προκύπτουν από την καύση τεχνητών υλικών όπως διοξίνες και φουράνια και ακόμη και μέταλλα που προκύπτουν πάλι απ’ την καύση τεχνητών υλικών και έτσι αυτό που εισπνέουμε δεν είναι απλώς ένα σωματίδιο στάχτης, ας το πούμε έτσι, το οποίο μπορεί να εισπνεύσουμε και άλλες στιγμές. Η αλήθεια είναι ότι δημιουργούν ακόμα περισσότερα προβλήματα οι προσροφήσεις και αυτά είναι πολύ συχνά καρκινογόνες ουσίες, οι διοξίνες τα φουράνια, οι πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες. Αυτά είναι καρκινογόνες ουσίες, για τις οποίες στην πραγματικότητα δεν υπάρχει όριο ασφαλείας. Πρέπει να μην υπάρχουν», είπε ο καθηγητής
Ο ίδιος συμπλήρωσε: «Μιλάμε για την Πάτρα γιατί εκεί είναι ένα μεγάλο, πολύ σημαντικό πρόβλημα, δυστυχώς όχι το μοναδικό. Όμως, επηρεάζεται ο τοπικός πληθυσμός άμεσα στην περιοχή που υπάρχει η φωτιά και επηρεάζεται από κει και πέρα και πληθυσμός στην πορεία εξάπλωσης διάχυσης του νέφους του καπνού. Όπως διαχέεται, έρχεται και επηρεάζει περιοχές πολύ πιο μακρινές. Πρέπει να το παρακολουθούμε συνολικότερα, όχι μόνο στην περιοχή της πυρκαγιάς. Εκεί φυσικά είναι το άμεσο πρόβλημα, γιατί η επίπτωση στη δημόσια υγεία είναι πιο μεγάλη. Άρα εδώ θεωρώ ότι πραγματικά στις περιοχές που υπάρχει πυρκαγιά, είτε στις περιοχές που επηρεάζονται με βάση το νέφος του καπνού, όπως μετακινείται με τον άνεμο, είναι σημαντικό να δοθούν συγκεκριμένες συστάσεις στους ανθρώπους με αναπνευστικά προβλήματα».
«Έχουμε λοιπόν αυτό το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα σε ανθρώπους με προϋπάρχουσες αναπνευστικές νόσους σε επίπεδο άσθματος, είτε σε χρόνιες πνευμονοπάθειες και προβλήματα σε ανθρώπους πάλι με προϋπάρχουσες καρδιαγγειακές νόσους. Άρα καλό θα είναι κανείς να προσπαθήσει να προστατευτεί και να μην εκτεθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα καπνού» εξήγησε.
«Ο καπνός στις περιοχές αλλάζει, ανάλογα με το τι καίγεται, για παράδειγμα στην Πάτρα είχαμε την πυρκαγιά στο εργοστάσιο, δεν είναι απλός καπνός, η αιθάλη αυτή καθ’ εαυτή. Είναι πολλές περιοχές μικτής καύσης με διοξίνες και φουράνια, καρκινογόνες ενώσεις. Αυτά τα σωματίδια είναι επικίνδυνα με δύο διαφορετικούς τρόπους. Ο ένας είναι η επίπτωση του σωματιδίου του ίδιου μηχανικά, μπαίνοντας στον πνεύμονα που αρχίζει να ενεργοποιεί διαδικασίες φλεγμονής στο επιθήλιο του πνεύμονα και άρα να δημιουργήσει μια έξαρση σε προβλήματα άσθματος, βρογχίτιδας αντίστοιχα και λοιμώξεων, αν υπάρχει προϋπάρχουσα λοίμωξη του αναπνευστικού, προφανέστατα επηρεάζεται αρνητικά. Αυτά για τα pm10, τα πιο μεγάλα σωματίδια. Υπάρχουν και τα πιο λεπτά, τα οποία είναι pm2.5» είπε ο κ. Σαρηγιάννης.
«Στην Πάτρα αυτή τη στιγμή η τιμή παίζει ανάμεσα σε 35 με 69 μικρογραμμάρια για τα πιο λεπτά. Το όριο σε αυτά είναι 20. Οπότε καταλαβαίνετε ότι είμαστε έτσι κι αλλιώς 2 με 3 φορές πάνω από το όριο ασφαλείας» συμπλήρωσε ο κ. Σαρηγιάννης και συμβουλεύει:
«Οι εθελοντές, καλό θα είναι να φορούν μάσκες ειδικά στις περιοχές που υπάρχει καύση των υλικών, δηλαδή όπως είναι η Πάτρα για παράδειγμα. Εκεί πρέπει να φορούν μάσκες τύπου Κ95 όπως αυτές που είχαμε στον Covid. Στο βαθμό που κάποιος έχει μια ευπάθεια ή μια προϋπάρχουσα νόσο να περιορίσει την εξωτερική δραστηριότητα. Να χρησιμοποιηθούν φίλτρα ποιότητας του αέρα. Το αιρκοντίσιον σε κλειστούς χώρους πρέπει να είναι αναμμένο σε mode ανακύκλωσης μόνο, να μην μπαίνει ο αέρας απ’ έξω. Και όταν περάσουν όλα αυτά να αλλάξουμε το φίλτρο γιατί το φίλτρο θα έχει κατακρατήσει όλα αυτά τα σωματίδια που δεν θα περάσουν σε εμάς αλλά τα οποία σιγά σιγά μπορούν να περάσουν. Ειλικρινά το λέω, κανονικά θα έπρεπε να το κάνουμε και για τα αυτοκίνητα. Κακώς δεν γίνεται αυτή η σύσταση και θα έπρεπε αυτό να προβλέπεται ακόμα και από τα ΚΤΕΟ».