Συναγερμός στην Κύπρο για το “δεύτερο Ισραήλ” — Μαζικές αγορές γης από Ισραηλινούς

Η αντιπολίτευση στην Κύπρο προειδοποίησε πρόσφατα ότι το Ισραήλ δημιουργεί μια «πίσω αυλή» στο νησί της ΕΕ, ως απάντηση στην αυξανόμενη αγορά ακινήτων από Ισραηλινούς επενδυτές στη χώρα.

Η προειδοποίηση αυτή προκάλεσε διπλωματική θύελλα, με Κύπριους και Ισραηλινούς αξιωματούχους να καταδικάζουν την προειδοποίηση της αντιπολίτευσης ως «αντισημιτική».

«Οι Ισραηλινοί αγοραστές αποκτούν σημαντικές εκτάσεις γης και στρατηγικά οικονομικά περιουσιακά στοιχεία», δήλωσε τον Ιούνιο ο εκπρόσωπος του Ανορθωτικού Κόμματος Εργαζομένου Λαού (ΑΚΕΛ), Στέφανος Στεφάνου.

«Χτίζουν σιωνιστικά σχολεία, συναγωγές, περιφραγμένους θύλακες…Το Ισραήλ ετοιμάζει μια πίσω αυλή στην Κύπρο, και αυτό δεν μπορεί παρά να σημάνει συναγερμό για εμάς.»

«Ισραηλινές εφημερίδες μιλούν για στοχευμένη πολιτική επέκτασης του Ισραήλ στην Κύπρο», είπε. «Δεν το λέμε αυτό από ξενοφοβία ή αντισημιτισμό», πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι «το Ισραήλ μας καταλαμβάνει».

Σημείωσε ότι το Ισραήλ έχει αγοράσει μεγάλες ποσότητες γης και δημιουργεί περιφραγμένες κοινότητες, κυρίως στη Λάρνακα και τη Λεμεσό. «Δεν πρόκειται απλώς για εξοχικά. Πρόκειται για οικισμούς με όλα εκτός από το όνομα.»

«Συγκεκριμένες περιοχές αγοράζονται μαζικά», είπε ο Στεφάνου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα «κλειστές περιοχές, σχεδόν απρόσιτες σε οποιονδήποτε άλλον εκτός από Ισραηλινούς υπηκόους.»

Προειδοποίησε ότι «κάποια στιγμή θα ανακαλύψουμε ότι η ίδια μας η γη δεν μας ανήκει», προσθέτοντας ότι η Κύπρος μετατρέπεται σε «δορυφορικό θύλακα» του Ισραήλ.

Αυτές οι αγορές γης πραγματοποιούνται μέσω αυτού που ονομάζεται «Χρυσή Βίζα», ένα πρόγραμμα διαμονής με αντάλλαγμα επένδυση, που επιτρέπει σε υπηκόους εκτός ΕΕ να αποκτήσουν άδεια διαμονής επενδύοντας σε ακίνητα.

Η Κύπρος έχει εκδώσει χιλιάδες τέτοιες βίζες με ελάχιστους ελέγχους. Άλλες χώρες της ΕΕ, όπως η Ισπανία, έχουν περιορίσει τις πωλήσεις γης σε υπηκόους εκτός ΕΕ.

Κυπριακά μέσα ενημέρωσης, όπως οι Politis και Cyprus Mail, έχουν δημοσιεύσει πρόσφατα ερευνητικά ρεπορτάζ σχετικά με αυτές τις περιφραγμένες κοινότητες και τις πολιτικές πιέσεις για να περιοριστεί η κατάχρηση του προγράμματος Χρυσής Βίζας, ιδιαίτερα από το ΑΚΕΛ.

Μεταξύ 2021 και 2025, οι Ισραηλινοί έχουν αγοράσει πάνω από 1.400 ακίνητα στη Λάρνακα, πάνω από 1.100 στη Λεμεσό και περισσότερα από 1.200 στην Πάφο – συχνά κοντά σε λιμάνια, θέρετρα και στρατηγικά σημεία όπως στρατιωτικές βάσεις.

Συνολικά, σχεδόν 4.000 ακίνητα που σχετίζονται με Ισραηλινούς έχουν αποκτηθεί σε ολόκληρη τη νότια Κύπρο από το 2021.

«Οι Ισραηλινοί τείνουν να αγοράζουν μεγάλες εκτάσεις γης, με σπα και θέρετρα – περιφραγμένες κοινότητες, κατά κάποιο τρόπο. Η Πύλα έχει γίνει το ανεπίσημο κέντρο τους», δήλωσε πρόσφατα ο σύμβουλος ακινήτων Λοΐζος Λοΐζου στην Cyprus Mail.

Μεταξύ 2018 και 2025, ο αριθμός των Ισραηλινών που κατοικούν στην Κύπρο αυξήθηκε από 6.500 σε περίπου 15.000.

Η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz ανέφερε πρόσφατα ότι η μυστική υπηρεσία του Ισραήλ, Mossad, δραστηριοποιείται στην Κύπρο και τη χρησιμοποιεί για «επιχειρήσεις ασφαλών κατοικιών».

Το Ynet επεσήμανε επίσης πώς οι Ισραηλινοί «κατακλύζουν» την αγορά ακινήτων στην Κύπρο.

Τα εβραϊκά μέσα ενημέρωσης παρακολουθούν την αυξανόμενη τάση απόκτησης γης στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια. Η Haaretz έγραψε τον Αύγουστο του 2023 ότι οι Ισραηλινοί αγοράζουν «ο,τιδήποτε βλέπουν μπροστά τους» στο νησί, αποκαλώντας το «το δεύτερο Ισραήλ».

Κατά τη διάρκεια του πρόσφατου πολέμου με το Ιράν, δεκάδες Ισραηλινοί πέρασαν με σκάφη στην Κύπρο για να ξεφύγουν από επιθέσεις με βαλλιστικούς πυραύλους.

Οι προειδοποιήσεις της κυπριακής αντιπολίτευσης προκάλεσαν σάλο.

Ο Πρέσβης του Ισραήλ στην Κύπρο, Ορεν Ανόλικ, είπε: «Με βαθιά ανησυχία παρατηρούμε και καταδικάζουμε την εμφάνιση ενός ασυνήθιστου αντισημιτικού λόγου στον δημόσιο διάλογο της Κύπρου – λόγου που, υπό το πρόσχημα “πολιτικής ανησυχίας”, αναβιώνει σκοτεινά μοτίβα του παρελθόντος: συλλογική ευθύνη, θεωρίες συνωμοσίας και συγκεκαλυμμένη στοχοποίηση.»

Πολιτικοί από ορισμένα κεντρώα κόμματα της Κύπρου καταδίκασαν επίσης τις δηλώσεις του Στεφάνου.

Η κυπριακή κυβέρνηση δεν έχει εκδώσει επίσημο σχόλιο για το ζήτημα. Ωστόσο, αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών της Κύπρου δήλωσε στην Cyprus Mail ότι η Λευκωσία «παρακολουθεί τον διάλογο» και εξετάζει κοινοβουλευτική συζήτηση για τη ρητορική μίσους πριν από τη θερινή διακοπή εργασιών τον Αύγουστο.

Το ΑΚΕΛ απέρριψε την κατηγορία περί «αντισημιτισμού», λέγοντας ότι «αντιτίθεται σε κάθε μορφή μισανθρωπίας» και ότι η κριτική του στρέφεται κατά κυβερνητικών πολιτικών, όχι κατά της εβραϊκής ταυτότητας. Ο Στεφάνου κατηγόρησε τον Ισραηλινό πρέσβη ότι «προσπαθεί να φιμώσει τον θεμιτό διάλογο».

Η Κύπρος φιλοξενεί τη βάση Ακρωτηρίου, μια μεγάλη στρατιωτική εγκατάσταση του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία έχει χρησιμοποιηθεί από το Ισραήλ για αποστολές αναγνώρισης πάνω από τη Γάζα.

Το Ισραήλ και η Κύπρος έχουν ενισχύσει τη στρατιωτική τους συνεργασία τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο κοινής διακήρυξης που υπογράφηκε το 2017. Έχουν επίσης πραγματοποιήσει αρκετές κοινές στρατιωτικές και ναυτικές ασκήσεις.

Η Κύπρος διατηρεί στενούς αμυντικούς δεσμούς και με τις ΗΠΑ.