Συναίνεσε και η Κύπρος στην έγκριση του Κανονισμού για την ευρωπαϊκή άμυνα και τη συμμετοχή τρίτων χωρών
27/05/2025
Υιοθετήθηκε επίσημα, σήμερα, στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ συναινετικά ο Κανονισμός Δράσης για την Ασφάλεια για την Ευρώπη (SAFE).
Όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, σχετικά με τον Κανονισμό «κυκλοφόρησαν γνώμες και ανακοινώσεις που καμία σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα». Οι πηγές αυτές ανέφεραν στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων τα εξής:
1. Είναι ανακριβές ότι ανοίγει ο δρόμος για μόνιμη συμμετοχή τρίτων χωρών στα εξοπλιστικά προγράμματα της ΕΕ, διότι ο Κανονισμός είναι ένα συγκεκριμένο χρηματοδοτικό πρόγραμμα, περιορισμένης (τετραετούς) διάρκειας.
2. Όσον αφορά το ότι η Ελλάδα μπορούσε να μπλοκάρει την υιοθέτηση του Κανονισμού, ειναι ανακριβές, αφού ο Κανονισμός υιοθετήθηκε με ειδική πλειοψηφία. Συναίνεσαν 26 από τα 27 κράτη μέλη, περιλαμβανομένης της Κύπρου.
3. Στο ότι η Ελλάδα δεν μπόρεσε να περάσει ουσιαστικές βελτιώσεις στο σχέδιο Κανονισμού, κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι τα υπόλοιπα κράτη μέλη ήταν υπέρ της υιοθέτησης του Κανονισμού, μάλιστα στην αρχική του εκδοχή πριν τις προτάσεις βελτίωσης από ελληνικής πλευράς. Θα μπορούσε συνεπώς να είχε υιοθετηθεί, χωρίς καμία αλλαγή. Η Ελλάδα, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, κατάφερε να εξασφαλίσει ισχυρές νομικές βάσεις ως προς τις προϋποθέσεις συμμετοχής υποψήφιων προς ένταξη χωρών.
4. Στο ότι η Ελλάδα δεν θα έχει κανένα λόγο στην οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία ΕΕ- τρίτης χώρας διότι η συμμετοχή τρίτων χωρών στο SAFE είναι αυτόματη μετά την ψήφιση του Κανονισμού, υποστηρίζουν ότι «ο Κανονισμός θέτει το γενικό πλαίσιο της διαδικασίας. Θα ακολουθήσουν διμερείς συμφωνίες της ΕΕ με την τρίτη χώρα, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις. Άρα κρίσιμο είναι το στάδιο της διμερούς συμφωνίας που θα αφορά την κάθε συγκεκριμένη χώρα.
Προσθέτουν ότι με ελληνική παρέμβαση, για την υπογραφή κάθε τέτοιας διμερούς συμφωνίας απαιτείται ομοφωνία, βάσει του άρθρου 212 ΣΛΕΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 ΣΛΕΕ. Αυτό προκύπτει από την αιτιολογική σκέψη υπ’ αριθ. 23 του Κανονισμού σε συνδυασμό με τη δήλωση της Επιτροπής που καταγράφηκε στα πρακτικά του της συνεδρίασης του COREPER II της 18ης Μαΐου ότι προτίθεται να χρησιμοποιήσει το άρθρο 212 ΣΛΕΕ ως νομική βάση για τις συμφωνίες αυτές.
5. Στην κατηγορία ότι η Ελλάδα δεν μερίμνησε ώστε να ληφθούν υπ’ όψιν στη συμμετοχή τρίτων χωρών τα εθνικά της συμφέροντα, απαντούν ότι «η Ελλάδα κατάφερε να περιληφθεί στο άρθρο 16 του Κανονισμού SAFE, σχετικά με τους κανόνες επιλεξιμότητας εταιρειών και οντοτήτων τρίτων χωρών, ως προϋπόθεση η συνεκτίμηση των συμφερόντων ασφαλείας και άμυνας της ΕΕ και των κρατών-μελών».
«Συμπερασματικά, και ομοφωνία και λήψη υπ’ όψιν των εθνικών συμφερόντων ασφαλείας. Σύνθετα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής πρέπει να μελετώνται σε βάθος και δεν επιδέχονται επιφανειακής και αυθαίρετης ερμηνείας για την εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων. Απαιτείται σοβαρότητα ανάλογη της βαρύτητας των ζητημάτων», υποστηρίζουν οι κυβερνητικές πηγές που αναφέρει το ΑΠΕ.
Εν τω μεταξύ, φιλοκυβερνητικά μέσα προβάλλουν τις δηλώσεις του εκπροσώπου της Κομισιόν σε θέματα Άμυνας Τομάς Ρενιέ, που είπε ότι «η Επιτροπή έχει λάβει σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες που εγείρουν κάποια κράτη μέλη σχετικά με τη δυνατότητα συμμετοχής τρίτων χωρών στο μέσο SAFE.
Ο Τομάς Ρενιέ δήλωσε ότι η Επιτροπή «έχει λάβει σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες που εγείρουν κάποια κράτη μέλη σχετικά με τη δυνατότητα συμμετοχής τρίτων χωρών στο μέσο SAFE. Το Άρθρο 16 είναι σαφές. Η συμμετοχή μιας τρίτης χώρας μπορεί να αποκλειστεί, αν η εν λόγω τρίτη χώρα θέτει άμεση απειλή στην άμυνα ή την ασφάλεια ενός κράτους-μέλους της ΕΕ ή σε ολόκληρη την ΕΕ».