Στουρνάρας: Έχει έρθει η ώρα να ξαναδούμε το φορολογικό σύστημα από την αρχή

«Νομίζω έχει έρθει η ώρα να ξαναδούμε το φορολογικό σύστημα από την αρχή. Γιατί μετά την περίφημη επιτροπή Γεωργακόπουλου και μετά το θάνατο του αειμνήστου Γεωργακόπουλου που τον χάσαμε ξαφνικά, δεν υπήρξε πρόοδος. Πρέπει να το δούμε. Έχουν γίνει τόσα πολλά πράγματα τώρα.

Η τεχνολογία, τα πάντα έχουν αλλάξει. Ίσως είναι ώρα να δούμε το φορολογικό σύστημα από την αρχή. Δόξα τω Θεώ, έχουμε τεράστιο δημοσιονομικό χώρο, πάμε πάρα πολύ καλά δημοσιονομικά. Ίσως είναι ώρα να ξεκινήσουμε να δούμε λίγο επιστημονικά αν πραγματικά μπορούμε να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα του φορολογικού συστήματος και τη φορολογική δικαιοσύνη με ορισμένες αλλαγές», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Στουρνάρας ενώ σημείωσε πως:

«Υπάρχουν πολλές ευκαιρίες η αλήθεια είναι, να βελτιώσουμε και την αποτελεσματικότητα και τη δικαιοσύνη του φορολογικού συστήματος. Και πρέπει να τα δούμε
όλα μαζί, το φορολογικό σύστημα, τους συντελεστές, να δούμε τις φορολογικές απαλλαγές μαζί, να δούμε τα επιδόματα. Αυτό είναι ένα τεράστιο ποσό το οποίο μαζεύεται και είναι ένα πολύ ισχυρό όπλο στα χέρια της κάθε κυβέρνησης για αποτελεσματικότητα, για ανάπτυξη, για κοινωνική δικαιοσύνη. Πού και πού πρέπει να γίνεται ένα review αυτών των τριών πραγμάτων».

Αναφορικά με την πιθανότητα παγώματος των επιτοκίων ο κ. Στουρνάρας ανέφερε: «Ποτέ δεν μπορείς να πεις κάτι τέτοιο, ειδικά με την αβεβαιότητα που υπάρχει παγκοσμίως. Βλέπουμε σήμερα στη Μέση Ανατολή τι γίνεται με την τιμή του πετρελαίου. Άρα είμαστε προσεκτικοί. Φαίνεται όμως ότι έχουμε φτάσει σε μια ισορροπία με βάση τις εξελίξεις στον πληθωρισμό κυρίως, στις εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα, στον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης. Φαίνεται ότι έχουμε φτάσει σε έναν πληθωρισμό 2%, επιτόκια 2%, άρα πραγματικό επιτόκιο κεντρικής τράπεζας 0, ορισμός σύμφωνα με τον ορισμό του ουδέτερου επιτοκίου, στο βαθμό που και αυτό μετράει ως δείκτης, άρα έχουμε φτάσει σε ένα σημείο ισορροπίας, σε ένα πρώτο σημείο ισορροπίας. Δεν ξέρουμε αν θα διατηρηθεί αυτή η ισορροπία».

«Βεβαίως, αν η οικονομία, η ευρωπαϊκή οικονομία αποδυναμωθεί περαιτέρω, αν ο πληθωρισμός μειώνεται περαιτέρω, δηλαδή κάτω από τον στόχο που δεν το θέλουμε αυτό, ενδεχομένως να προχωρήσουμε και σε νέες μειώσεις. Αλλά εξαρτόμαστε από τα στοιχεία είναι τόσο μεγάλη αβεβαιότητα, που δεν μπορείς να πεις εκ των προτέρων αν έχουμε τελειώσει ή όχι».

Ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι δεν μπορεί να αποκλείσει τίποτα, ωστόσο σημείωσε ότι είναι δύσκολο να ξαναγυρίσουμε σε αρνητικά επιτόκια, χωρίς να αποκλείεται όμως.

Πρόσθεσε δε, ότι δε μπορεί να προβλέψει εάν θα υπάρξει κάποια αλλαγή στα επιτόκια μέχρι τέλος του έτους, σημειώνοντας ότι θα πρέπει να υπάρξουν σημαντικές εξελίξεις για να υπάρξουν αλλαγές.

Ως προς το εάν φοβάται το ενδεχόμενο αποπληθωρισμού στην Ευρώπη, ο κ. Στουρνάρας, δήλωσε: «Αναφορικά με τις επιπτώσεις των δασμών, η μεγάλη εικόνα είναι ότι είναι στασιμοπληθωριστικές στις χώρες που επιβάλλει τους δασμούς στην Αμερική και είναι αποπληθωριστικές στις χώρες που δέχονται τους δασμούς, κυρίως στην Ευρώπη και στην Κίνα. Άρα η πρώτη επίπτωση στην Ευρώπη είναι αρνητική για τη ζήτηση, γιατί θα μειωθούν οι εξαγωγές μας. Και υπάρχουν και μετά και δευτερογενείς αρνητικές επιπτώσεις.

Άρα δεν μπορώ να πω ότι φοβάμαι για αποπληθωρισμό, δηλαδή να πέσουμε σε μεγάλο ποσοστό κάτω από το 2%. Πάντως οι δασμοί όπως επιβάλλονται και είναι σημαντικοί ακόμα και σήμερα, αυτό που λέμε το rebate, δηλαδή αποτελεσματικός, το αποτελεσματικό ποσοστό, το ουσιαστικό ποσοστό δασμών στην Αμερική έχει φτάσει στο 13,5% με αυτούς που ισχύουν σήμερα, σε σχέση με 2,5% που ήταν πριν αναλάβει η νέα αμερικανική διοίκηση Τραμπ. Άρα μιλάμε για μια ουσιαστική αύξηση των δασμών στην Αμερική και αυτό δρα αποπληθωριστικά στις χώρες οι οποίες εξάγουν τα προϊόντα τους στις Ηνωμένες Πολιτείες και δέχονται τους δασμούς».

Ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα, σημειώνοντας «η αβεβαιότητα είναι ένας άλλος παράγων που δρα πληθωριστικά και μειώνει τη ζήτηση. Να ξέρετε, ο ένας είναι οι δασμοί, το άλλο είναι η αβεβαιότητα. Δεν ξέρουμε που θα καταλήξουμε τελικά και αν θα καταλήξουμε».

Αναφορικά με τις πληθωριστικές εστίες που επιμένουν στην Ελλάδα, ο κ. Στουρνάρας δήλωσε: «Είναι θέμα προσφοράς και ζήτησης. Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή αναπτύσσεται πολύ ταχύτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη. Άρα είναι λογικό να έχει και υψηλότερο πληθωρισμό. Η υπόλοιπη Ευρώπη έχει αρνητικό παραγωγικό κενό. Άρα δηλαδή υπάρχει υπερβάλλουσα προσφορά στην ευρωπαϊκή οικονομία στην Ελλάδα έχουμε θετικό παραγωγικό κενό, δηλαδή υπάρχει υπερβάλλουσα ζήτηση στην ελληνική οικονομία. Υπερβάλλουσα ζήτηση δημιουργεί πληθωρισμό. Είναι απλό».

Ως προς το ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή και την ελληνική οικονομία, σε περίπτωση που επικρατήσει το σενάριο επιβολής δασμών 50% στην Ευρωζώνη, ο κ. Στουρνάρας ανέφερε: «Το 50%, όπως ξέρετε, είναι το πιο ακραίο σενάριο. Το θεωρούμε ότι θα έχει πολύ μικρή πιθανότητα, χωρίς να το αποκλείουμε. Οι πρωτογενείς επιπτώσεις στην Ελλάδα δεν θα είναι μεγάλες γιατί εμείς δεν έχουμε πολύ μεγάλες εισαγωγές, θα είναι όμως οι δευτερογενείς, αυτές δηλαδή που θα έρθουν από τη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη.

Εκεί μπορούμε να πούμε ότι η επίπτωση μπορεί να είναι και της τάξης του 0,5%. Δεν είναι τεράστια στην Ελλάδα δηλαδή, αλλά μιλάμε τώρα για ένα σενάριο βέβαια 50% μάλλον ακραίο. Εγώ θα έλεγα ότι αν επικρατήσει μια κάποια λογική στην Αμερική, μάλλον θα πάμε στο ήπιο σενάριο το οποίο είναι 10%, ίσως και κάτω, γιατί αυτή τη στιγμή υπάρχουν 50% δασμοί στο αλουμίνιο, στο ατσάλι, 25% στα αυτοκίνητα και 10% σε όλα τα άλλα προϊόντα», σημειώνοντας ότι ήπιο σενάριο επηρεάζει ελάχιστα την ελληνική οικονομία».

Ερωτηθείς αναφορικά με το εάν η Ελλάδα θα επιδιώξει να υπάρχει μια πιο ευνοϊκή μεταχείριση στα αγροτικά προϊόντα της χώρας, απάντησε: «Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ευχόμαστε είναι να μην υπάρξουν δασμοί. Αυτό είναι καλύτερο για όλους. Είναι win win. Είναι καλό για την Αμερική, είναι καλό για την Ευρώπη, καλό για την Κίνα, καλό για τον κόσμο. Και εκεί πρέπει να πείσουμε τον Αμερικανό πρόεδρο ότι δεν είναι προς το συμφέρον της Αμερικής να υπάρξουν δασμοί. Ήδη βλέπουμε στην αγορά ομολόγων τις πρώτες επιπτώσεις στον πληθωρισμό στην Αμερική τις πρώτες και ακόμα δεν έχουν μπει, δηλαδή ακόμα δεν έχει μετρηθεί.

Άρα λοιπόν, το πρώτο μέλημά μας είναι να μην μπουν δασμοί. Από κει και πέρα διαπραγματευόμαστε ως Ευρώπη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα είναι λάθος η κάθε χώρα χωριστά να προσπαθήσει να κάνει μία συμφωνία. Αυτό περιμένει ο Αμερικανός πρόεδρος. Να σπάσει το ενιαίο μέτωπο. Βεβαίως, αν σπάσει το μέτωπο, τότε ο καθένας μας θα προσπαθήσει να κάνει το καλύτερο. Ελπίζω όμως στο μέτωπο να μη σπάσει».

Ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι η κοινή λογική λέει ότι θα επικρατήσει το ήπιο σενάριο.

Ως προς το πως εξηγεί την εξέλιξη ότι το ευρώ ανατιμάται και αυξάνεται η αξία του σε σχέση με το δολάριο, ο διοικητής της ΤτΕ σημείωσε: «Μέχρι τώρα υπήρξε κίνηση κεφαλαίων από την Ευρώπη προς την Αμερική. Η Ευρώπη έχει ένα ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θετικό γύρω στο 3% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι η αποταμίευση στην Ευρώπη ξεπερνά τις επενδύσεις της κατά περίπου 3,5 του ΑΕΠ. Ένα μέρος αυτού του 3,1% πάει και στην Αμερική, πάει και αλλού. Τους τελευταίους μήνες βλέπουμε όμως μια αντίστροφη κίνηση από την Αμερική προς την Ευρώπη. Αυτό είναι που αδυνατίζει το δολάριο».

«Κανονικά, αν είμαστε σε μια κανονική κατάσταση, τότε η διαφορά των επιτοκίων υπέρ της Αμερικής θα έπρεπε να οδηγήσει σε μια συνέχιση της ροής κεφαλαίων από την Ευρώπη προς την Αμερική. Αυτό γίνεται για πρώτη φορά, ίσως αν δεν κάνω λάθος, μετά από τη συνθήκη του Μπρέτον Γουντς που έχουμε που πέφτουν όλα μαζί στην Αμερική. Οι τιμές των μετοχών, οι τιμές των ομολόγων ανεβαίνουν, δηλαδή οι αποδόσεις τους και το δολάριο. Αυτό το τρίπτυχο είναι σπάνιο και δείχνει κάποιο πρόβλημα στην Αμερική».

Αναφορικά με τη θέση του ευρώ ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος έναντι του δολαρίου, ο κ. Στουρνάρας δήλωσε: «Οι δασμοί και το τελευταίο νομοσχέδιο δημοσιονομικό του προέδρου Τραμπ δεν βοηθάνε τη θέση του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Τη μειώνουν. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα καταρρεύσει το δολάριο. Αυτό θα πάρει πολύ χρόνο. Το να μειωθεί η θέση του δολαρίου παγκοσμίως και να ανέβουν άλλα αποθεματικά νομίσματα, όπως το ευρώ, δεν θα γίνει από τη μια μέρα στην άλλη και ούτε θα γίνει εάν η Ευρώπη κάτσει με σταυρωμένα χέρια.

Δηλαδή, εάν θέλεις το ευρώ να αποκτήσει μια πιο ουσιαστική θέση ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, θα πρέπει πρώτα να υλοποιήσουμε επιτέλους και τα τελευταία στάδια της τραπεζικής ένωση, να προχωρήσουμε στην Ένωση Κεφαλαιαγορών, στην ένωση αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, να προχωρήσουμε σε περισσότερες Επενδύσεις στην Ευρώπη για να καλύψουμε το επενδυτικό κενό που έχουμε με την Αμερική. Έχουμε δρόμο μπροστά μας λοιπόν για αυτό, όμως υπάρχει ένα ξυπνητήρι που χτύπησε από την πλευρά της Αμερικής. Ας το ακούσουμε».

Αναφορικά με τα προβλήματα που δημιουργεί η γραφειοκρατία εντός της Ευρωζώνης, ο κ. Στουρνάρας σχολίασε πως: «Αυτή τη στιγμή αυτό που λέει η γραφειοκρατία μέσα στην Ευρώπη και στις αγορές αγαθών και στις αγορές των υπηρεσιών ισοδυναμούν με δασμούς 45% στις υπηρεσίες, 100% σε αγαθά. Άρα, στην ουσία η γραφειοκρατία ισοδυναμεί με δασμούς. Αυτός είναι ένας λόγος που η απόδοση των επενδύσεων στην Ευρώπη είναι χαμηλότερη απ ότι στην Αμερική και γι αυτό είχαμε και φυγή κεφαλαίων από την Ευρώπη προς την Αμερική.

Τώρα φαίνεται ότι έχουμε καταλάβει ότι πρέπει να κινηθούμε. Η έκθεση Λέτα μας λέει ακριβώς πώς να ενοποιήσουμε την αγορά αγαθών και υπηρεσιών στην ενέργεια, στην χημική βιομηχανία, στην αυτοκινητοβιομηχανία, στις αλυσίδες αξίας, παντού. Και η έκθεση Ντράγκι μας λέει πώς να επενδύσουμε περισσότερο. Λοιπόν, έχουμε αυτή τη στιγμή έχουμε σχέδιο, έχουμε αυτούς τους δύο χάρτες».

Αναφορικά με το ψηφιακό ευρώ, ο κ. Στουρνάρας δήλωσε: «Εμείς από πλευράς προετοιμασίας, ως Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κάνουμε ότι είναι να γίνει. Πρέπει όμως να προχωρήσει και η διαδικασία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η πολιτική διαδικασία δηλαδή και αυτή πηγαίνει λίγο πιο αργά, απ ότι πηγαίνουν οι τεχνικές προετοιμασίες. Εμείς τεχνικά θα είμαστε έτοιμοι».

Ως προ το όφελος του ψηφιακού ευρώ, ο κ. Στουρνάρας ανέφερε: «Είναι όπως όταν έχεις στην τσέπη σου σήμερα χαρτονομίσματα, θα έχουμε ψηφιακό ευρώ στο κινητό μας τηλέφωνο. Το χαρτονόμισμα είναι νόμισμα της Κεντρικής Τράπεζας και το ψηφιακό ευρώ λοιπόν θα είναι χρήμα Κεντρικής Τράπεζας. Αλλά επειδή σήμερα το μετρητά σιγά σιγά τελειώνουν, δεν θα τελειώσει βέβαια ποτέ, δεν θα μηδενιστεί, αλλά υποκαθίσταται από ψηφιακά νομίσματα. Θέλουμε να είναι ψηφιακό νόμισμα Κεντρικής Τράπεζας και όχι ιδιωτικά. Δεν θέλουμε να ιδιωτικοποιηθεί η παραγωγή νομίσματος, όπως ορισμένοι ονειρεύονται με τα κρυπτονομίσματα. Αυτό θα ήταν μια άκρως επικίνδυνη εξέλιξη», καταλήγοντας ότι το ψηφιακό ευρώ είναι ένας τρόπος ανταγωνισμού με τα ιδιωτικά κρυπτονομίσματα».

Αναφορικά με την ελληνική οικονομία, ο κ. Στουρνάρας τόνισε «Οι εξελίξεις είναι θετικές. Η Ελλάδα βγήκε από μια πολύ μεγάλη κρίση, όπου πολλοί θεωρούσαν ότι δεν θα πετύχει, ότι θα βγει από το ευρώ. Όχι απλώς έμεινε, αλλά αναπτύσσεται πολύ γρηγορότερα από τους Ευρωπαίους εταίρους και αναπτύσσεται σε ένα περιβάλλον σταθερότητας, γιατί και παλαιότερα αναπτυσσόμενοι γρήγορα, αλλά αναπτυσσόμαστε με ελλείμματα, με δίδυμα ελλείμματα, δηλαδή έλλειμμα του προϋπολογισμού και έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της τάξεως του 15% του ΑΕΠ. Άρα αυτή η ανάπτυξη τότε δεν ήταν βιώσιμη και πραγματικά έσκασε».

«Σήμερα είναι βιώσιμη και είναι στο χέρι μας να συνεχίσουμε να είναι βιώσιμη, διότι έχουμε ένα χρέος ρυθμισμένο, για πολλά χρόνια, γι αυτό και πέφτει ραγδαία σε λίγα χρόνια, όχι πολλά. Σε 2 – 3 χρόνια δεν θα είμαστε η χώρα με το μεγαλύτερο χρέος στην Ευρώπη. Δεν θα είμαστε μάλιστα ούτε καν δεύτερη, μπορεί να είμαστε και τρίτη».

Αναφορικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η ελληνική οικονομία, ο κ. Στουρνάρας δήλωσε «είναι κυρίως οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει να κάνουμε για, να επιταχύνουμε τον δυνητικό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης και αυτές είναι ακόμα αρκετές. Τις κάνουμε διότι, όπως ξέρετε, ορισμένες εξ αυτών είναι και οι προϋποθέσεις για να πάρουμε τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και προχωρούμε γρήγορα εκεί. Είμαστε μέσα στις πέντε χώρες με τη μεγαλύτερη απορροφητικότητα.

Αλλά αν έβαζα στη σειρά, θα έλεγα ακόμη τη γραφειοκρατία στο δημόσιο, τις υποδομές στο δημόσιο, θα έλεγα, τις καθυστερήσεις στη δικαιοσύνη, τα ζητήματα που έχουν προκύψει από τη γρήγορη ανάπτυξη στην αγορά εργασίας που υπάρχουν ακόμα σε μερικούς κλάδους», συμπληρώνοντας σε αυτά την παιδεία, τη γνώση και τη σύνδεση της έρευνας των πανεπιστημίων με την παραγωγή».

Αναφορικά με το ρυθμό των επενδύσεων, ανέφερε: «Αυξάνονται οι επενδύσεις, πριν το 2019 ήταν κάτω από το 10% του ΑΕΠ. Τώρα έχουν φτάσει 16,5%, του χρόνου θα πάει στο 17%. Το καλύπτουμε το επενδυτικό κενό σιγά σιγά είναι 21,3 στην Ευρώπη, άρα κάθε χρόνο αυξάνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ οι επενδύσεις και θα αυξηθούνε και άλλο».

Επιπλέον, ο κ. Στουρνάρας δήλωσε: «Η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερη παραγωγή εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών. Χρειαζόμαστε περισσότερους παραγωγούς. Πολλοί παραγωγοί έφυγαν λόγω της κρίσης. Έκλεισαν επιχειρήσεις. Χρειαζόμαστε αύξηση. Χρειαζόμαστε να άρουμε όλα τα εμπόδια που υπάρχουν ακόμα σε ορισμένους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας που κρατάνε την παραγωγή χαμηλά και τις τιμές υψηλότερες».

«Πρόσφατα υπήρξε ένα δημοσίευμα στα διάφορα site που διάβασα, σύγκρισης των εισιτηρίων στην ακτοπλοΐα. Βλέπετε ότι το εισιτήριο μεταξύ Κοπεγχάγης και Όσλο, που είναι περίπου απόσταση ίδια όσο είναι μεταξύ Πειραιά Ρόδου, είναι υψηλότερο στην Ελλάδα. Και μιλάμε για χώρες πολύ πολύ πλουσιότερες από την Ελλάδα. Άρα πρέπει να δούμε για ποιο λόγο το εισιτήριο των πλοίων στην Ελλάδα είναι υψηλότερο από ότι είναι στη Νορβηγία και στη Δανία, που είναι χώρες πολύ πιο ακριβές από την Ελλάδα. Αυτά είναι ακριβώς. Θα δούμε. Υπάρχουν εμπόδια εισόδου. Μπορούμε να αυξήσουμε τους παραγωγούς προϊόντων και υπηρεσιών».

Τέλος, αναφορικά με το ελβετικό φράγκο, ο κ. Στουρνάρας δήλωσε: «Το πρόβλημα είναι μεγάλο, αλλά πρέπει να βρεθεί μια λύση που να μη δημιουργεί πρόβλημα στις τράπεζες, διότι δεν θα θέλαμε να δημιουργηθεί ένα τραπεζικό πρόβλημα εκ νέου με αυτά που έχουμε περάσει. Είμαι βέβαιος ότι η κυβέρνηση θα διαβουλευθεί με την Τράπεζα της Ελλάδος και αν είναι να νομοθετήσει, πρέπει οπωσδήποτε το νέο νομοθέτημα να περάσει από διαβούλευση και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα».