Θα επιβιώσει η κυβέρνηση Σάντσεθ – Podemos στην Ισπανία;

Το προσύμφωνο για τον σχηματισμό κυβέρνησης συμμαχίας στην Ισπανία, μετά το άκαρπο αποτέλεσμα των εκλογών, μεταξύ του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE) και της αριστερής παράταξης Podemos, εάν «ορθοποδήσει» θα χρειασθεί ν’ αντιμετωπίσει επείγοντα και κρίσιμα ζητήματα –κυρίως αυτά που αφορούν στην οικονομία και την Καταλονία— που έχουν μείνει εκκρεμή.

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ δείχνει διατεθειμένος να κάνει τις παραχωρήσεις—ιδίως σε ό,τι αφορά τα κοινωνικά θέματα και την εργασία—που απαιτούν οι Podemos, ενώ και ο ηγέτης της αριστερής παράταξης Πάβλο Ιγκλέσιας, απέστειλε επιστολή στα μέλη του κόμματος, ενημερώνοντάς τα ότι θα χρειασθεί να βάλουν με τη σειρά τους «νερό στο κρασί τους» σε όποιες μαξιμαλιστικού τύπου μεταρρυθμίσεις.

Ο Σάντσεθ αναμένει πως η «καλοπιστία» των Podemos όσον αφορά την Καταλονία, θα βοηθήσει ώστε να ξεπερασθεί ο σκόπελος των εχθρικών διαθέσεων—τουλάχιστον του πρωτεύσαντος κόμματος στην αυτόνομη περιοχή, του κεντροαριστερού ERC—απέναντι στην κεντρική κυβέρνηση της Μαδρίτης. Άλλωστε η ανάγκη ενός απευθείας διαλόγου με τους Καταλανούς —που θέτουν ως απαράβατο κανόνα για την όποια προσέγγιση τα κόμματα της Βαρκελώνης— αποτελούσε και το κύριο προεκλογικό μήνυμα του Ιγκλέσιας.

Ωστόσο, η πρώτη πράξη προγραμματικής συνεργασίας μεταξύ PSOE/Podemos θα πρέπει να αφορά τον προϋπολογισμό του ερχόμενου έτους, ο οποίος αφήνει μικρό περιθώριο για κοινωνικές επενδύσεις. Η προηγούμενη εμπειρία των διαπραγματεύσεων για τον προϋπολογισμό του 2019, συντελούν στο συμπέρασμα ότι τα δύο κόμματα μπορούν να έλθουν σε μία συνεννόηση.

Πρώτα πρώτα, η «προοδευτικής κοπής» κυβέρνηση θα πρέπει να στείλει ένα καθησυχαστικό μήνυμα στις Βρυξέλλες, ότι τα όποια κοινωνικά μέτρα συμφωνήσουν τα δύο κόμματα δεν πρόκειται να διαταράξουν τη συμφωνημένη δημοσιονομική ισορροπία.

Κι αυτό γιατί υπάρχουν μεγάλες διαφορές όσον αφορά την πολιτική που η όποια νέα κυβέρνηση οφείλει να εφαρμόσει για το φορολογικό. Μπορεί μεν τα δύο κόμματα να συμφωνούν πως οι φόροι θα πρέπει να μεταρρυθμισθούν προς το προοδευτικότερο, όμως οι Podemos επιμένουν και στην επιβολή φόρου στις τράπεζες «ώστε να επιστραφούν στους φορολογουμένους τα χρήματα που έδωσαν για την διάσωσή τους». Πάντως, αμφότερες οι παρατάξεις συμφωνούν ως προς την αύξηση της φορολογίας στα πολύ μεγάλα εισοδήματα.

Ένα άλλο ακανθώδες ζήτημα για τις κυβερνητικές διαπραγματεύσεις είναι η εργασιακή μεταρρύθμιση. Σε αυτό το σημείο, οι Podemos –έχοντας και τη στήριξη των εργατικών συνδικάτων—επιδιώκουν την άρση της υπάρχουσας εργασιακής νομοθεσίας και την αναδιαπραγμάτευση της συλλογικής σύμβασης. Στο σημείο αυτό υπήρξε διαφωνία και στον προϋπολογισμό του 2019, με την νυν και μελλοντική υπουργό Οικονομικών Νάδια Καλβίνιο –πρώην στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής—να αποτελεί τον κύριο αντίπαλο της όποιας μεταρρύθμισης.

Πάντως, τα δύο κόμματα συμφωνούν όσον αφορά την ανάγκη αναπροσαρμογής του ύψους των συντάξεων και ιδίως του κατώτατου ύψους τους. Ωστόσο, το αγκάθι εδώ παραμένει το θέμα της βιωσιμότητας, στο οποίο επιμένουν οι Σοσιαλιστές, αντίθετα με τους Podemos.

Ένα ακόμα σημαντικό σημείο διαφοράς των δύο κομμάτων είναι η εγγύηση των ενοικίων στη λαϊκή κατοικία. Μπορεί το PSOE και οι Podemos να συμφωνούν κατά βάση στο ότι πρέπει να υπάρξουν εγγυήσεις στα ενοίκια, να κατασκευασθούν νέες δημόσιες κατοικίες, ενώ τάσσονται και κατά της ιδιωτικοποίησης των ήδη υπαρχουσών δημόσιων κατοικιών, διαφωνούν ωστόσο στο ότι θα πρέπει να υπάρξει ρύθμιση και διατίμηση στα ενοίκια.

Ένα άλλο σημείο που παραμένει εκκρεμές αφορά την προεκλογική θέση των Podemos για τη δημιουργία ενός κρατικού φορέα ενέργειας, ένα μέτρο που ουδέποτε περιλαμβανόταν στα σχέδια των Σοσιαλιστών κι ενδέχεται να αποτελέσει έναν σκόπελο. Πάντως τα δύο κόμματα συμφωνούν στην ανάγκη για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, το κλείσιμο των πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας και το πρόγραμμα για ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών, όπως και στην δημιουργία «πράσινων» θέσεων εργασίας.