Τι έγραψε ο Σόιμπλε στο βιβλίο του – Ενα μπουκάλι κρασί στοίχημα για το δημοψήφισμα του Παπανδρέου και το ρόλο του Βενιζέλου

Η Frankfurter Allgemeine Zeitung αναφέρει σήμερα κάποια αποσπάσματα από το βιβλίο, και μερικά ενδιαφέρουν την Ελλάδα. Ο Σόιμπλε σύμφωνα με το γερμανικό έντυπο έγραψε μεταξύ άλλων και τα εξής:

« Ήμουν ξαπλωμένος στο κρεβάτι στο σπίτι με υψηλό πυρετό το πρώτο Σαββατοκύριακο του Μαΐου όταν με πήρε τηλέφωνο η Καγκελάριος από τη Μόσχα. Την Κυριακή θα ταξίδευα στις Βρυξέλλες, όπου το Eurogroup, δηλαδή οι υπουργοί Οικονομικών των κρατών μελών της Ευρωζώνης συνεδρίαζαν για να εγκρίνουν το πρόγραμμα βοήθειας των 110 δισ. για την Ελλάδα. Η Bundestag μόλις είχε δώσει το πράσινο φως για αυτό.

»Η Καγκελάριος μου ανέφερε τώρα ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούσαν ότι η ελληνική κρίση θα μπορούσε να εξαπλωθεί σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Υπήρχαν δε πληροφορίες, ακόμη και από τους Κινέζους, ότι η οικονομική βοήθεια που μόλις διατέθηκε δεν ήταν αρκετή. Το πρόβλημα πλέον δεν αφορούσε μόνο την Ελλάδα, αλλά τη σταθερότητα του ευρώ συνολικά, ενώ θα μπορούσε να αποτελέσει πρόβλημα για τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές και την παγκόσμια οικονομία.

»Είχα αρκετές διαφωνίες με την Άνγκελα Μέρκελ και υπέβαλα δύο φορές παραίτηση αλλά εκείνη μου έδινε την αίσθηση ότι δεν ήθελε να αντιμετωπίσει την κρίση χωρίς εμένα στο πλευρό της. Είχαμε όμως σοβαρές διαφωνίες. Οπως η Λαγκάρντ και ο τότε επικεφαλής του Eurogroup, ήμουν της γνώμης ότι οι Ευρωπαίοι έπρεπε να λύσουν τα προβλήματά τους με τις δικές τους δυνάμεις. Η Μέρκελ αντίθετα ήθελε να εμπλέξει το ΔΝΤ στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους»

Για τον Βενιζέλο

Στην συνέχεια, αφηγείται την πρώτη συνάντηση με τον Ευάγγελο Βενιζέλο, ως υπουργό Οικονομικών τον Ιούνιο του 2011. Αναφέρει συγκεκριμένα, «Τον κάλεσα στο Βερολίνο, όχι στο υπουργείο, αλλά σε μια χαλαρή ατμόσφαιρα και ως ένδειξη εκτίμησης στο βραβευμένο εστιατόριο (σ.σ. με δύο αστέρια Μισελέν) του Τιμ Ράουε, για να του εκθέσω τις αμφιβολίες μου. Αυτό που του είπα φάνηκε να του κόβει την όρεξη. Δεν έφαγε σχεδόν τίποτα όταν του εξήγησα τις θέσεις μου.

»Αρχικά τον ρώτησα ωμά αν θα είχε νόημα να ανατεθεί η εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού προγράμματος στην Κομισιόν στις Βρυξέλλες, ώστε να μην απαιτούνται κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες για την υλοποίηση των μέτρων. Ήταν μια πρόταση που ήξερα ότι θα είχε βαθιές συνέπειες στην κυριαρχία της Ελλάδας και την οποία απέρριψε κατηγορηματικά ο Βενιζέλος. Αποσαφήνισε ότι η Ελλάδα θέλει να παραμείνει πάση θυσία στην Ευρωζώνη.»

Όσον αφορά τον Γιώργο Παπανδρέου και το δημοψήφισμα που ήθελε, ο Έλληνας πρωθυπουργός πιέσθηκε από τους Μπαράκ Ομπάμα, Νικολά Σαρκοζί, Αγκελα Μέρκελ, αλλά και από την Κριστίν Λαγκάρντ και τον Μάριο Ντράγκι.

«Όταν ενημέρωσα τους Ευρωπαίους ομολόγους μου γι’ αυτό, η Ισπανίδα υπουργός Οικονομικών Ελενα Σαλγκάδο, μια φερέγγυα σοσιαλδημοκράτης, εμφανίστηκε βέβαιη ότι το δημοψήφισμα δεν επρόκειτο να πραγματοποιηθεί. Της απάντησα ότι ήμουν παρών και πως αυτό συμφωνήθηκε, εκείνη όμως μας πρότεινε να βάλουμε στοίχημα. Γνώριζε καλά τον Βενιζέλο και ήταν βέβαιη πως θα το απέτρεπε επειδή ήταν εσωκομματικός αντίπαλος του Παπανδρέου.

»Είχε δίκιο για το δημοψήφισμα. Ματαιώθηκε και ο Παπανδρέου παραιτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2011. Πλήρωσα φυσικά το χρέος μου για το στοίχημα στη Σαλγκάδο, ένα μπουκάλι κόκκινο κρασί. Ωστόσο δεν έγινε ο Βενιζέλος πρωθυπουργός. Η πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας από τη νομισματική ένωση ουδέποτε συζητήθηκε με τόση σαφήνεια όσο κατά τις δραματικές ώρες των Καννών».

Για τον Βαρουφάκη

Ο Γερμανός πολιτικός έγραφε ότι προέβλεπε εξαρχής πως θα ήταν δύσκολο να διατηρηθούν οι απαραίτητες περικοπές μακροπρόθεσμα. «Τρανή απόδειξη της πρόβλεψης μου ήταν και ότι έπεσε  κυβέρνηση το 2015».

Είχε δε μεγάλη “αδυναμία” στο Βαρουφάκη για τον οποίο έγραψε: «Αυτή την κρίση στην Ελλάδα, την προκάλεσε σε μεγάλο βαθμό ο άνθρωπος ο οποίος κατά την κυβερνητική αλλαγή ανέλαβε ως υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας. Ο Γιάνης Βαρουφάκης ήταν οικονομολόγος γνωστός για την ειδίκευσή του στον τομέα της θεωρίας των παιγνίων, ωστόσο τους όρους του παιχνιδιού δεν τους καταλάβαινε ή τους αγνοούσε συνειδητά.

»Η πρώτη του εμφάνιση στο Eurogroup, κατά την οποία εν είδει πανεπιστημιακής διάλεξης μάς εξήγησε πόσο ανίδεοι είμαστε όλοι, διέλυσε εξαρχής οποιαδήποτε καλή πρόθεση υπήρχε και αποδείχθηκε καταστροφική για την περαιτέρω συνεργασία. Οι προκλητικές απόψεις και οι εσκεμμένα αντισυμβατικοί του τρόποι πήγαιναν χέρι χέρι στην περίπτωση του Βαρουφάκη.

»Αποκήρυξε την προηγούμενη πολιτική ως ένα συνδυασμό “τοξικών λαθών” και της είχε ήδη δείξει το μεσαίο του δάχτυλο δημοσίως – ένας υπουργός με αέρα ποπ σταρ που με άφηνε παγερά αδιάφορο. Τα έβρισκα όλα αυτά σαχλά, σε μεγάλη απόσταση από τη σοβαρότητα του κύκλου των υπουργών Οικονομικών και την ένταση που απαιτούσε η περίσταση.

»Ούτε ήθελα να τον ανταγωνιστώ με την αναμφισβήτητη δυναμική του αστέρα που ενθουσίαζε τους δημοσιογράφους, ειδικά στη Γερμανία, ούτε όμως ήθελα να υποχωρήσω στην αέναη παρουσία του στα μίντια. Από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους ομολόγους του, ήμουν επιδεικτικά ο τελευταίος που επισκέφθηκε.

» Όταν τελικά ήρθε στο Βερολίνο, με συμβούλευσαν οι συνεργάτες μου να αποφύγω κοινή δημόσια εμφάνιση εξαιτίας των χιλιοτραγουδισμένων επικοινωνιακών ικανοτήτων του. Εγώ όμως επέμεινα στο συνηθισμένο πρωτόκολλο των επισκέψεων, δηλαδή μπροστά στη σημαία και με συνέντευξη Τύπου.

»Ο Βαρουφάκης εμφανίστηκε συνοδευόμενος από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτο. Οταν ο Βαρουφάκης μου εξήγησε διεξοδικά ότι στην κυβέρνησή του, με εξαίρεση τον ίδιο, ήταν όλοι άσχετοι και τόνισε μάλιστα πως ο ίδιος δεν είναι μέλος του ΣΥΡΙΖΑ, παρενέβη ο Τσακαλώτος και είπε “εγώ ξέρω”.

»Αυτό με έκανε να αντιδράσω λέγοντας ότι προφανώς εκείνος είναι ο επιβλέπων. Από αυτή την ανταλλαγή απόψεων αυτό που μου έμεινε, και θα μπορούσε να είναι κι ένα συμπέρασμα για τη σύντομη θητεία του Βαρουφάκη, είναι “συμφωνούμε πως διαφωνούμε”.»

Για τον Τσίπρα και το Grexit

«Όταν ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας αποφάσισε να διεξάγει το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015, η εικόνα μίας επικείμενης αναμέτρησης εδραιώθηκε. Μετά το δημοψήφισμα προγραμματίστηκε, συνάντηση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων του Eurogroup για το επόμενο Σαββατοκύριακο.

» Συναντηθήκαμε το βράδυ της Πέμπτης για την εσωτερική συμφωνία του συνασπισμού στην Καγκελαρία – η Άνγκελα Μέρκελ, ο Πίτερ Αλτμάιερ, ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ και εγώ. Υποστήριξα ένα τάιμ άουτ (προσωρινή αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωζώνη) γιατί καμία άλλη λύση δεν φαινόταν να είναι εφικτή.

»Εξεπλάγην όταν ο Γκάμπριελ συμφώνησε επανειλημμένα μαζί μου, ενώ ο Σταϊνμάγερ παρέμεινε σιωπηλός. Εξαιτίας αυτού, μπήκα σε διαμάχη με τη Μέρκελ, η οποία απάντησε στα σχόλιά μου, λέγοντας ότι θα το έκανε αυτό μόνο σε συμφωνία με τον Φρανσουά Ολάντ, και αφού ο Ολάντ δεν συμφωνούσε, δεν θα το έκανε.

»Μόνο αργότερα συνειδητοποίησα πως ο Γκάμπριελ έπαιζε μάλλον σε δύο ταμπλό. Στην καγκελαρία συμφωνούσε μαζί μου και μετά έλεγε στα σόσιαλ μίντια ότι σε μια τόσο δύσκολη κατάσταση κάθε δυνατή πρόταση πρέπει να εξεταστεί αμερόληπτα. Την ίδια στιγμή όμως μαζί με τον Μοσκοβισί επιχειρηματολογούσαν σθεναρά κατά ενός αποκλεισμού της Ελλάδας στο πλαίσιο των Ευρωπαίων Σοσιαλδημοκρατών.

»Οταν στη συνέχεια συζητήθηκε το τάιμ άουτ, 15 από τους 19 υπουργούς Οικονομικών τάχθηκαν υπέρ, ενώ εκτός από τον Τσακαλώτο διαφώνησαν ο Σαπέν, ο Ιταλός Πιερ Κάρλο Παντοάν και ο Κύπριος Χάρης Γεωργιάδης.

»Στη Σύνοδο Κορυφής που ακολούθησε η εικόνα ήταν πολύ διαφορετική, η Μέρκελ ήταν διστακτική και ο Τσίπρας είχε την υποστήριξη των Τζέφρεϊ Σακς, Πολ Κρούγκμαν και Τζόζεφ Στίγκλιτζ, και οι συμμετέχοντες βρίσκονταν σχεδόν σε κωματώδη κατάσταση στο τέλος της εξαντλητικής συνεδρίασης. Αυτό ήταν επίτευξη συναίνεσης από κόπωση. Η Μέρκελ είναι ειδική σε αυτό.

»Πάντως έκανε ένα θαρραλέο βήμα στο τέλος ο Τσίπρας και πέτυχε αξιοσημείωτα πράγματα, γεγονός που έδωσε την ευκαιρία στην επόμενη κυβέρνηση να σταθεροποιήσει πάνω σε αυτή τη βάση την Ελλάδα. Αυτό αξίζει αναγνώριση».