Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επισπεύδει την υπόθεση του Οσμάν Καβαλά

Στις 18 Δεκεμβρίου 2025 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ) αποφάσισε να επισπεύσει την εξέταση της υπόθεσης του Τούρκου επιχειρηματία, φιλάνθρωπου και υπερασπιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων Οσμάν Καβαλά, παραπέμποντάς την στη Μεγάλη Ολομέλεια του Δικαστηρίου — την ανώτατη σύνθεσή του για σημαντικά νομικά ζητήματα. Αυτή η κίνηση αποτελεί απάντηση στις επανειλημμένες αποτυχίες της Τουρκίας να εφαρμόσει προηγούμενες αποφάσεις του ΕΔΔΑ, οι οποίες είχαν κρίνει παράνομη τη συνεχιζόμενη κράτησή του και είχαν ζητήσει την άμεση απελευθέρωσή του.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), αναφορικά με την υπόθεση, ανακοίνωσε ότι «το Δικαστήριο αποφάσισε η ακροαματική διαδικασία να διεξαχθεί στις 25 Μαρτίου 2026 και ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου κάλεσε τα μέρη να υποβάλουν τις γραπτές τους παρατηρήσεις το αργότερο έως τις 26 Ιανουαρίου 2026». Το ΕΔΑΔ είχε αποφασίσει στις 16 Δεκεμβρίου να παραπέμψει στη Μεγάλη Σύνθεση τον φάκελο του Οσμάν Καβάλα, ο οποίος καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη στο πλαίσιο της υπόθεσης Γκεζί και κρατείται εδώ και οκτώ χρόνια στις φυλακές Σηλυβρίας.

Σε σημερινή ανακοίνωσή του σχετικά με την εξέλιξη αυτή, το Δικαστήριο ανέφερε: «Στη συνέχεια, το Δικαστήριο αποφάσισε η ακροαματική διαδικασία να πραγματοποιηθεί στις 25 Μαρτίου 2026 και ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου κάλεσε τα μέρη να καταθέσουν τις γραπτές τους απόψεις το αργότερο έως τις 26 Ιανουαρίου 2026».

Στην ίδια ανακοίνωση, όσον αφορά την παρέμβαση τρίτων, σημειώνεται: «Κατ’ εξαίρεση της προθεσμίας των 12 εβδομάδων που προβλέπεται στο άρθρο 44/4 του Εσωτερικού Κανονισμού, και λαμβάνοντας υπόψη τους χρονικούς περιορισμούς του προγράμματος πριν από την ακροαματική διαδικασία, ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου όρισε, σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο και την Οδηγία Εφαρμογής 20/C που αφορά την παρέμβαση τρίτων, προθεσμία έξι εβδομάδων – δηλαδή έως τις 29 Ιανουαρίου 2026 – για την υποβολή αιτημάτων άδειας παρέμβασης τρίτων στην υπόθεση».

Στην ανακοίνωση επισημαίνεται επίσης ότι όσοι φορείς ή πρόσωπα επιθυμούν να παρέμβουν ως τρίτοι στη δίκη πρέπει να υποβάλουν σχετικό αίτημα άδειας έως τις 29 Ιανουαρίου 2026, ενώ προστίθεται: «Σε περίπτωση χορήγησης της άδειας, οι γραπτές παρατηρήσεις θα πρέπει να διαβιβαστούν στο Δικαστήριο το αργότερο έως τις 12 Φεβρουαρίου 2026».

Ο Καβαλά, που βρίσκεται στη φυλακή σχεδόν από το 2017, έχει καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη στην Τουρκία βάσει κατηγοριών για “απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης” με αφορμή τις εκδηλώσεις του 2013 και για “παραβίαση του συντάγματος”, κατηγορίες που ο ίδιος αρνείται κατηγορηματικά και για τις οποίες δεν έχουν παρουσιαστεί επαρκή αποδεικτικά στοιχεία από τις τουρκικές αρχές.

Διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και νομικοί φορείς υποστηρίζουν ότι η υπόθεση έχει γίνει σύμβολο των ευρύτερων ανησυχιών για το κράτος δικαίου και την ελευθερία της κοινωνίας των πολιτών στην Τουρκία. Η Διεθνής Αμνηστία τονίζει ότι η συνεχιζόμενη κράτηση του Καβαλά αποτελεί πρόσθετη παραβίαση των δικαιωμάτων του και καλεί τις τουρκικές αρχές να τον απελευθερώσουν άμεσα, σημειώνοντας ότι η αποτυχία συμμόρφωσης με τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ θέτει σε κίνδυνο τη θέση της Τουρκίας ως ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Η απόφαση για fast-track εξέταση από το ΕΔΔΑ αναμένεται να εντείνει την πίεση στην Αγκυρα, καθώς η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά την υπόθεση, χαρακτηρίζοντάς την δοκιμασία για το διεθνές νομικό καθεστώς προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για την τήρηση των υποχρεώσεων των κρατών μελών απέναντι στη Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.