Το μικροσκοπικό Λιχτενστάιν ζητά πίσω εδάφη που του πήρε η Τσεχοσλοβακία το 1945

Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων απευθύνθηκε το κρατίδιο του Λιχτενστάιν, προκειμένου να του παραχωρηθούν από τη Δημοκρατία της Τσεχίας εδάφη, τα οποία αρπάχτηκαν το 1945 από την Τσεχοσλοβακία. Το Λιχτενστάιν υπέβαλε επίσημη καταγγελία, για την επιστροφή περίπου μισού εκατομμυρίου στρεμμάτων γης και μερικά από τα μεγαλύτερα κάστρα και παλάτια της Ευρώπης.

Όπως δήλωσε η υπουργός Εξωτερικών του κρατιδίου, Κατρίν Εγκενμπέργκερ στην εφημερίδα Financial Times, «Για εμάς, η παράνομη εφαρμογή των τσεχοσλοβακικών διαταγμάτων και οι συνέπειες υπήρξαν ένα άλυτο ζήτημα», προσθέτοντας πως «Απαλλοτρίωση χωρίς αποζημίωση είναι απαράδεκτη».

Αρπαγή εδαφών από την Τσεχοσλοβακία

Μετά την ήττα των Ναζί κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η μεταπολεμική τσεχοσλοβακική κυβέρνηση χαρακτήρισε τους πρίγκιπες του Λιχτενστάιν και άλλες 38 οικογένειες του Λιχτενστάιν “Γερμανούς”. Η έκταση για την οποία γίνεται η καταγγελία είναι 10 φορές μεγαλύτερη από την περιοχή που καταλαμβάνει σήμερα το πριγκιπάτο του Λιχτενστάιν και στην οποία υπάρχουν μεγαλοπρεπή κάστρα και αριστοκρατικά παλάτια, μεταξύ των οποίων και δύο που έχουν κηρυχθεί από την UNESCO μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς. Το νεογοτθικό κάστρο Λέντνις που αποτελούσε και την κατοικία της οικογένειας Λιχτενστάιν για πάνω από 700 χρόνια πριν κατασχεθεί καθώς και το κάστρο Βαλτίς.

Εκτός από τα αμφισβητούμενα περιουσιακά στοιχεία που προηγουμένως ανήκαν στον πριγκιπικό οίκο του Λιχτενστάιν, στην υπόθεση εμπλέκονται ακόμα 38 άτομα, ενώ περιλαμβάνει εταιρικές συμμετοχές και επιχειρηματικά συμφέροντα. «Η υπόθεση αφορά θεμελιώδη ζητήματα κυριαρχίας» δήλωσε η κυρία Εγκενμπέργκερ, προσθέτοντας πως «Δεν το κάνουμε αυτό μόνο επειδή εμπλέκεται το αρχοντικό σπίτι. Αυτό ισχύει και για τους 39 πολίτες μας που εμπλέκονται στην υπόθεση. . . Όσο μικρότερη είναι η χώρα τόσο πιο σημαντικό είναι να υπερασπιστεί τα δικαιώματά της».

Η θέση της Τσεχίας

Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Τσεχίας, Μάρτιν Σμόλεκ, δήλωσε ότι η άποψη της χώρας του ήταν ότι η υπόθεση δεν πρέπει να εξεταστεί από τον ευρωπαϊκό θεσμό, επειδή το δικαστήριο του Στρασβούργου δεν ασχολήθηκε με ζητήματα που χρονολογούνται πριν από την κατάρτιση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. «Πιστεύουμε επίσης ότι είναι παράξενη χρήση της συνθήκης για να τη χρησιμοποιήσουμε σε μια περίπτωση όπου υπάρχει μια πολύ περιορισμένη ομάδα ανθρώπων – ειλικρινά ένα άτομο – του οποίου τα δικαιώματα φέρεται να παραβιάστηκαν» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τσέχος υπουργός.

Τόσο αυτός όσο και η κυρία Εγκενμπέργκερ, εξέφρασαν την ελπίδα ότι η υπόθεση δεν θα βλάψει τις σχέσεις τους. Οι δύο χώρες ξεκίνησαν επίσημα διπλωματικούς δεσμούς το 2009 ως αποτέλεσμα της μακροχρόνιας διαμάχης. Η υπόθεση, που κατατέθηκε από το Λιχτενστάιν την Τετάρτη, είναι ουσιαστικά έφεση σε απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου της Τσεχικής Δημοκρατίας τον Φεβρουάριο. Το δικαστήριο αποφάνθηκε εναντίον του πριγκιπικού οίκου, σε μια υπόθεση που αμφισβητεί την ιδιοκτησία 600 εκταρίων δάσους κοντά στην Πράγα, η οποία που παλαιότερα ανήκε στον οίκο του Λιχτενστάιν.

Η ιστορία της οικογένειας και του πριγκιπάτου

Η οικογένεια του Λιχτενστάιν ήταν μια από τις μεγάλες αριστοκρατικές δυναστείες υπό την αυστροουγγρική αυτοκρατορία. Με την κατάρρευση της δυναστείας των Αψβούργων το 1918, η αυτοκρατορία κατέρρευσε, δημιουργώντας ένα μωσαϊκό νέων κρατών. Οι πρίγκιπες του Λιχτενστάιν κατείχαν εδάφη που αποδόθηκαν, μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο νέο κράτος της Τσεχοσλοβακίας.

Στην Τσεχοσλοβακία ζούσαν περίπου 3 εκατομμύρια Σουδήτες Γερμανοί  εκείνη την εποχή. Το 1938, λίγο μετά την ένωση της Αυστρίας με τη Γερμανία, ο κυβερνήτης πρίγκιπας του οίκου, ο Φρανς Τζόζεφ Β ‘,που ζούσε στη Βιέννη την εγκατέλειψε για να εγκατασταθεί μόνιμα στο Λιχτενστάιν. Το πριγκιπάτο παρέμεινε ουδέτερο καθ ‘όλη τη διάρκεια του πολέμου. Η οικογένεια παραμένει σημαντικός ιδιοκτήτης γης σε πολλά άλλα μέρη της Κεντρικής Ευρώπης. Τα εδάφη που αρπάχτηκαν από την Πράγα, ωστόσο, παρέμειναν το αγκάθι της διαμάχης.