Τουρκία: Η κρίση επιβίωσης εντείνει την απαισιοδοξία και τη τάση φυγής στους νέους
03/05/2025
Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Σχεδιασμού Κωνσταντινούπολης (İPA), η οικονομική κατάσταση των νέων στην Κωνσταντινούπολη έχει επιδεινωθεί σε σχέση με 20 χρόνια πριν, ο κοινωνικός τους βίος έχει περιοριστεί και η επιθυμία τους να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό έχει αυξηθεί.
Όπως προκύπτει από την έρευνα, οι κυριότερες ανησυχίες των νέων είναι κατά 49,2% η δυσκολία επιβίωσης και κατά 47,9% η αβεβαιότητα για το μέλλον. Το 78,8% των νέων δηλώνει ότι αναβάλλει την ανεξαρτητοποίησή του και το 81,8% τον γάμο, λόγω οικονομικών δυσκολιών. Επιπλέον, το 50,4% σκέφτεται να μεταναστεύσει στο εξωτερικό.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των ερευνών «Αστικής Ατζέντας» του ΙΠΑ και φέρει τον τίτλο «Δημογραφικό και κοινωνικοοικονομικό προφίλ της νεολαίας στην Κωνσταντινούπολη: Αλλαγές 20 ετών». Επικεντρώνεται στην ηλικιακή ομάδα 18-30 ετών που αριθμεί πάνω από 3 εκατομμύρια ανθρώπους (το 20,63% του πληθυσμού της πόλης) και βασίστηκε σε ερωτηματολόγια, ομάδες εστίασης, δημόσια δεδομένα και απόψεις ειδικών.
Η μελέτη επιχείρησε να απαντήσει στο ερώτημα: «Πώς ζούσε ένας νέος πριν 20 χρόνια στην Κωνσταντινούπολη και πώς παλεύει σήμερα για να τα βγάλει πέρα;». Τα βασικά ευρήματα της έρευνας είναι τα εξής:
Οι νέοι ζουν σε πιο δύσκολες συνθήκες από ό,τι στο παρελθόν
Βαθαίνει η κρίση επιβίωσης: Το 77,6% των ερωτηθέντων δηλώνει πως οι νέοι σήμερα ζουν σε χειρότερες συνθήκες από ό,τι στο παρελθόν. Η αγοραστική δύναμη των κρατικών υποτροφιών (KYK) έχει μειωθεί κατά 84,5% σε σύγκριση με τον χρυσό και κατά 84,4% σε σχέση με βασικά αγαθά όπως το τσάι και το κουλούρι. Οι νέοι δυσκολεύονται να καλύψουν βασικές ανάγκες όπως η στέγαση και η πρόσβαση σε ποιοτική διατροφή· ενώ παλαιότερα η κατοικία θεωρούνταν επιλογή, σήμερα έχει μετατραπεί σε κρίση.
Στις προσλήψεις μετρά το μέσον και όχι η αξιοκρατία
Η εκπαίδευση δεν οδηγεί στην απασχόληση, τα πτυχία απαξιώνονται: Το 41% των νέων εργάζεται σε θέσεις κάτω του μορφωτικού τους επιπέδου, ενώ ένας στους τέσσερις ηλικίας 15-29 ετών (25,9%) ούτε σπουδάζει ούτε εργάζεται. Είναι διάχυτη η αντίληψη ότι στον χώρο εργασίας δεν μετρά η αξιοκρατία, αλλά οι γνωριμίες, κάτι που ωθεί τους νέους σε άσχετες με τις σπουδές τους, επισφαλείς και κακοπληρωμένες δουλειές.
Περιορισμένη κοινωνική και πολιτιστική ζωή: Η αύξηση του κόστους ζωής έχει περιορίσει σοβαρά τη συμμετοχή των νέων σε κοινωνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες. Αν πριν 20 χρόνια υπήρχε έντονη φοιτητική ζωή και προσιτή πολιτιστική προσφορά, σήμερα οι νέοι δυσκολεύονται να πάνε στο θέατρο (μόλις το 15,3% με υποτροφία μπορεί να πάει 6 φορές τον μήνα) ή σε συναυλίες (μόνο το 46,5% μπορεί να πάει 2 φορές τον μήνα). Οι δημόσιοι χώροι του Δήμου Κωνσταντινούπολης αποτελούν για πολλούς νέους τις λίγες «ανάσες ελευθερίας».
Χωρίς ελπίδα για το μέλλον
Αυξανόμενη ανασφάλεια και αναβλημένα όνειρα: Οι βασικές ανησυχίες των νέων είναι η επιβίωση (49,2%) και το αβέβαιο μέλλον (47,9%). Η ανεξαρτητοποίηση (78,8%) και ο γάμος (81,8%) αναβάλλονται λόγω έλλειψης χρημάτων. Στόχοι όπως η απόκτηση σπιτιού ή αυτοκινήτου μοιάζουν πλέον «μακρινό ενδεχόμενο». Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε παράταση της νεότητας ως μεταβατικής και ασταθούς φάσης.
Οι μισοί νέοι σκέφτονται να μεταναστεύσουν
Το εξωτερικό ως «αναγκαστική εναλλακτική»: Το 50,4% των νέων σκέφτεται να φύγει στο εξωτερικό, ενώ πριν 20 χρόνια το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 35,1%. Ενώ παλαιότερα η επιθυμία μετανάστευσης βασιζόταν στην περιέργεια και την εμπειρία, σήμερα έχει μετατραπεί σε αναγκαιότητα λόγω αναζήτησης αξιοκρατίας, δικαιοσύνης, αμοιβής ανάλογης με την προσπάθεια και καλύτερων συνθηκών ζωής. Αυτή η τάση έχει φτάσει ακόμη και στο επίπεδο του λυκείου.
Η έκθεση αναδεικνύει τις διαρθρωτικές δυσκολίες και την αυξανόμενη ευαλωτότητα που αντιμετωπίζουν οι νέοι στην Κωνσταντινούπολη, τονίζοντας την ανάγκη για άμεσες και ολιστικές πολιτικές στήριξης της οικονομικής, κοινωνικής και ψυχολογικής ευημερίας τους.