Βενεζουέλα: Προσάρτηση δια δημοψηφίσματος των εισβολέων

Οι ψηφοφόροι της Βενεζουέλας τάχθηκαν χθες, Κυριακή, υπέρ της ενσωμάτωσης στη χώρα τους της πλούσιας σε πετρέλαιο περιφέρειας του Εσεκίμπο, σε δημοψήφισμα που οργανώθηκε από το Καράκας, το οποίο επεδίωξε μ’ αυτό τον τρόπο να νομιμοποιήσει τις διεκδικήσεις του σε μια έκταση ίση με την Ελλάδα, η οποία ανήκει όμως στη Γουιάνα.

Στο Εσεκίμπο ζει το ένα όγδοο των πολιτών της Γουιάνα, η οποία έχει συνολικό πληθυσμό 800.000, ενώ η Βενεζουέλα έχει 28,2 εκατ. κατοίκους. Η τελευταία θεωρεί ότι η περιοχή κακώς δόθηκε στη Γουιάνα, γιατί ανήκε στη Βενεζουέλα επί ισπανικής κυριαρχίας, ενώ η Γουιάνα υποστηρίζει ότι αυτά τα εδάφη είναι παραπάνω από την μισή χώρα και της έχουν κατοχυρωθεί με τη διεθνή συμφωνία του  Παρισιού του 1899, την οποία η Βενεζουέλα αμφισβήτησε για πρώτη φορά το 1962.

Προ μηνός το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης γνωμοδότησε ότι κάθε εδαφική διεκδίκηση είναι παράνομη από πλευράς της Βενεζουέλας και αυτή δεν πρέπει επ΄ουδενί να προβεί σε προσάρτηση. Ο Μαδούρο ανακοίνωσε το δημοψήφισμα αμέσως μετά τη γνωμοδότηση του δικαστηρίου.

Η ψηφοφορία ολοκληρώθηκε με μια νίκη του “ναι”, καθώς περισσότερες από το 95% των ψήφων ήταν προς την κατεύθυνση αυτή στις πέντε ερωτήσεις που είχαν τεθεί (να ενσωματωθεί η περιοχή, να δοθεί υπηκοότητα στους κατοίκους κ.ά.) και δεν ήταν δεσμευτικό. Χονδρικά όμως υπολογίζεται ότι προσήλθαν στις κάλπες 10,4 εκατομμύρια από τους 20 εκατομμύρια ψηφοφόρους.

Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη «συντριπτική νίκη» και είπε «πραγματοποιήσαμε το πρώτο βήμα για ένα νέο ιστορικό σταθμό στη μάχη γι’ αυτό που μας ανήκει, για να ανακτήσουμε αυτό που οι απελευθερωτές μάς άφησαν». Ο πρόεδρος της Γουιάνα σε ανακοίνωσή του είπε στο λαό να μην ανησυχεί, τουλάχιστον για το αμέσως επόμενο διάστημα και θα κάνει τα πάντα για να μείνουν τα σύνορα της χώρας ως έχουν. Εκτιμάται ότι ίσως ο Μαδούρο δεν κάνει κίνηση προσάρτησης, αλλά θα χρησιμοποιήσει το δημοψήφισμα για μοχλό πίεσης.

Ο Ενρίκε Καπρίλες, δύο φορές υποψήφιος της αντιπολίτευσης στις προεδρικές εκλογές, ανακοίνωσε μέσω της πλατφόρμας X έναν αριθμό «2.110.864» ψηφισάντων, καθώς καθένας έχει δικαίωμα να ρίξει μέχρι πέντε ψήφους – μια «ηχηρή αποτυχία», κατ’ αυτόν. Δεν είναι σαφές τελικά αν όντως προκύπτει 95% “ναι” ή όχι, λόγω των πέντε ερωτημάτων. «Είναι πολύ δύσκολο να καταλάβουμε τέτοια αποτελέσματα», δήλωσε από την πλευρά του ο Λουίς Βισέντε Λεόν, διευθυντής του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Datanalisis.

Όταν το Γαλλικό Πρακτορείο ήρθε σε επικοινωνία μαζί του, το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο δεν του γνωστοποίησε αμέσως αριθμό ψηφισάντων. Το δημοψήφισμα, σε πέντε ερωτήσεις, ρωτούσε τους Βενεζουελανούς αν συμφωνούν να μην αναγνωριστεί η δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, του κορυφαίου δικαιοδοτικού οργάνου του ΟΗΕ, στο οποίο έχει προσφύγει η Γουιάνα. Τους ερωτούσε επίσης αν συμφωνούν να ενσωματωθεί το έδαφος αυτό στη Βενεζουέλα.

Το Essequibo είναι πλούσιο σε ορυκτά. Παρέχει επίσης πρόσβαση σε μια περιοχή του Ατλαντικού όπου ο ενεργειακός γίγαντας ExxonMobil ανακάλυψε πετρέλαιο σε μεγάλες εμπορικές ποσότητες το 2015. Η αντιπολίτευση, που στο σύνολό της διεκδικεί επίσης το Εσεκίμπο, φάνηκε επιφυλακτική, διχασμένη ανάμεσα στις πεποιθήσεις της και στη βούλησή της να μην υποστηρίξει τον Μαδουρο πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2024. Η αντιπολιτευόμενη Μαρία Κορίνα Ματσάδο υποστήριξε πως το δημοψήφισμα απέβλεπε στο «να αποσπάσει την προσοχή» από τα εσωτερικά προβλήματα της χώρας.

Πηγές: AlJazeera και ΑΠΕ-ΜΠΕ