Βολιβία: Πορεία καλλιεργητών κόκας κατά της μεταβατικής προέδρου

Χιλιάδες κοκαλέρος — καλλιεργητές κόκας — έκαναν πορεία χθες για να απαιτήσουν να παραιτηθεί η μεταβατική πρόεδρος της Βολιβίας Τζανίνε Άνιες, η κυβέρνηση της οποίας ανακοίνωσε νωρίτερα πως η δεξιά πολιτικός αναγκάστηκε να ακυρώσει επίσκεψη που προγραμμάτιζε να κάνει στην ιδιαίτερα πατρίδα της διότι δέχθηκε απειλή για τη ζωή της.

Η ένταση δεν σταματά να κλιμακώνεται στη χώρα της Λατινικής Αμερικής αφότου ο Έβο Μοράλες παραιτήθηκε από την προεδρία όπως απαίτησε ο στρατός έπειτα από τρεις εβδομάδες κινητοποιήσεων της αντιπολίτευσης, που κατήγγειλε νοθεία στις προεδρικές εκλογές της 20ής Οκτωβρίου. Ο διάλογος ανάμεσα στην μεταβατική κυβέρνηση της Άνιες και το κόμμα του Μοράλες, το Κίνημα προς τον Σοσιαλισμό (MAS), που έχει την πλειοψηφία των εδρών στο Κογκρέσο, μοιάζει να έχει περιέλθει σε αδιέξοδο και οι δύο πλευρές ανταλλάσσουν κατηγορίες περί χρήσης ή υποκίνησης βίας.

Η Άνιες, 52 ετών, ως τότε γερουσιαστής ανακηρύχθηκε πρόεδρος την περασμένη εβδομάδα, αφού ο Μοράλες και όλοι οι δυνητικοί αντικαταστάτες του στην προεδρία, ο αντιπρόεδρός του Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα, η πρόεδρος της Γερουσίας και ο αντιπρόεδρός της καθώς και ο πρόεδρος της Βουλής, υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους μετά την «προτροπή» των ένοπλων δυνάμεων προς τον βετεράνο σοσιαλιστή πολιτικό να εγκαταλείψει την εξουσία. Ο Μοράλες βρίσκεται στο Μεξικό, που του προσέφερε πολιτικό άσυλο.

Όμως η Άνιες βρέθηκε αντιμέτωπη με κύμα διαδηλώσεων από τους υποστηρικτές του Μοράλες, που κάνουν λόγο για πραξικόπημα και θεωρούν ότι η κυβέρνησή της απειλεί να ακυρώσει όλες τις προόδους που υπήρξαν για τη μη λευκή πλειοψηφία του πληθυσμού τα 14 χρόνια που ο αυτόχθονας άλλοτε κοκαλέρο άσκησε την εξουσία.

Η αστυνομία έκανε εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων για να εμποδίσει τους διαδηλωτές να μπουν στην πόλη Κοτσαμπάμπα για να απαιτήσουν ο Μοράλες να επιστρέψει και να ολοκληρώσει τη θητεία του, η οποία τυπικά θα τερματιζόταν στα τέλη του Ιανουαρίου. Ορισμένοι αγρότες πέταξαν πέτρες εναντίον των δυνάμεων ασφαλείας. Τουλάχιστον δέκα διαδηλωτές συνελήφθησαν.

Η κατάσταση στην περιοχή, προπύργιο του Μοράλες, είναι έκρυθμη από την περασμένη εβδομάδα, όταν άνδρες του στρατού και της αστυνομίας άνοιξαν πυρ και σκότωσαν έως και 10 αντικυβερνητικούς διαδηλωτές. Υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατήγγειλαν δυσανάλογη χρήση βίας από τις δυνάμεις ασφαλείας. «Αυτό που έγινε στη Σακάβα δεν ήταν επεισόδια, ήταν στρατιωτική επέμβαση», έκρινε η Συνήγορος του Λαού Νάντια Κρους χθες σε ανάρτησή της στο Twitter και απηύθυνε έκκληση να γίνει διάλογος των πολιτικών δυνάμεων.

Η κυβέρνηση της Άνιες αντέτεινε ότι ορισμένοι διαδηλωτές στη Σακάβα ήταν οπλισμένοι και ότι τραυματίστηκαν επίσης αστυνομικοί. Σύμφωνα με τις υπηρεσίες της Κρους, τουλάχιστον 20 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί μετά την παραίτηση του Μοράλες, πολύ περισσότεροι από όσους τις προηγούμενες τρεις εβδομάδες κινητοποιήσεων των πολιτικών του αντιπάλων.

Η Άνιες σκόπευε να ταξιδέψει χθες στην επαρχία Μπένι, στο βορειοανατολικό τμήμα της Βολιβίας, αλλά ακύρωσε την επίσκεψή της διότι υπήρχαν αξιόπιστες πληροφορίες περί απειλής κατά της ζωής της από μια «εγκληματική οργάνωση», σύμφωνα με τον μεταβατικό υπουργό Εσωτερικών, τον Αρτούρο Μουρίγιο. Ο Μουρίγιο κατηγόρησε πολίτες της Βενεζουέλας, της Κούβας και της Κολομβίας ότι ενέχονται στην υπόθεση αυτή, χωρίς να παρουσιάσει κάποιο τεκμήριο γι’ αυτό. Η Κούβα και η Βενεζουέλα ήταν οι πιο στενοί σύμμαχοι του Μοράλες.

Η κυβέρνηση της Άνιες απαίτησε οι διπλωμάτες της Βενεζουέλας και οι γιατροί από την Κούβα που εργάζονταν στη Βολιβία να εγκαταλείψουν την επικράτεια κατηγορώντας τους ότι υποκινούν ταραχές. Έχει ήδη αναγνωρίσει ως νόμιμο μεταβατικό πρόεδρο της Βενεζουέλας τον ηγέτη της αντιπολίτευσης Χουάν Γκουαϊδό και έχει εξαγγείλει τη διακοπή των σχέσεων με τον πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο.

Ο Κάρλος Μέσα, ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης για την προεδρία που ήρθε δεύτερος στις εκλογές της 20ής Οκτωβρίου, προέτρεψε χθες την Άνιες να προκηρύξει νέες εκλογές με ή χωρίς τη συναίνεση του MAS. Αυτό είναι «απαραίτητο για να εδραιωθεί η νομιμότητα» της κυβέρνησής της, έκρινε. Ο γενικός γραμματέας της προεδρίας που διόρισε η μεταβατική αρχηγός του κράτους, ο Χέρχες Χουστινιάνο, είπε ότι τάσσεται υπέρ της προκήρυξης εκλογών με προεδρικό διάταγμα εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία με το MAS.

Η ρωμαιοκαθολική σύνοδος των επισκόπων της Βολιβίας ανακοίνωσε ότι θα επιδιώξει να μεσολαβήσει μαζί με την Ευρωπαϊκή Ένωση τα Ηνωμένα Έθνη στις συνομιλίες για να συμφωνηθεί ο οδικός χάρτης προς τη διεξαγωγή νέων «διαφανών και αξιόπιστων» εκλογών.

Αλλά οι πιθανότητες να γίνει διάλογος λιγοστεύουν. Ο Μουρίγιο εξόργισε το MAS απειλώντας ότι θα δημοσιοποιήσει έναν κατάλογο κοινοβουλευτικών του που ενέχονται, κατ’ αυτόν, σε υποκίνηση στάσης. Η Έβα Κόπα, νέα πρόεδρος της Γερουσίας, που ανήκει στο MAS, τόνισε χθες ότι «δεν έχουμε σκοπό να παρεμποδίσουμε τίποτα. Δεν θέλουμε άλλους θανάτους, δεν θέλουμε ακόμα περισσότερη αιματοχυσία».