Βολιβία: Σε ήρεμο κλίμα διεξήχθησαν οι εκλογές… τώρα καταμέτρηση

Η μακρά διαδικασία της καταμέτρησης των ψηφοδελτίων, που αναμένεται να διαρκέσει κάποιες ημέρες, πιθανόν ως ακόμη και την Τετάρτη, βρίσκεται σε εξέλιξη από χθες Κυριακή στη Βολιβία, μετά τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν σε απρόσμενα για πολλούς ήρεμη ατμόσφαιρα, παρά τη μεγάλη πόλωση στην προεκλογική εκστρατεία, με το Κίνημα προς τον Σοσιαλισμό (MAS) του πρώην προέδρου Έβο Μοράλες να αναμετράται με υποψήφιους κεντρώων και συντηρητικών πολιτικών δυνάμεων.

Πάνω από 7 εκατομμύρια πολίτες είχαν δικαίωμα ψήφου. Στα εκλογικά τμήματα, μεγάλες ουρές ψηφοφόρων περίμεναν υπομονετικά, ακόμη και αφού τυπικά έκλεισαν (τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας), για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Η εκλογική επιτροπή, το ανώτατο εκλογοδικείο, ανακοίνωσε προχθές Σάββατο ότι δεν θα δημοσιοποιηθούν προκαταρκτικά αποτελέσματα το βράδυ της Κυριακής, καθώς στις περυσινές εκλογές τα αρχικά αποτελέσματα αποτέλεσαν αφορμή για να ξεσπάσουν βίαια επεισόδια τα οποία οδήγησαν εντέλει στην παραίτηση του Μοράλες και την ακύρωση της διαδικασίας.

Σε εκείνη τη διαδικασία, η εκλογική επιτροπή και ο ίδιος ο Μοράλες υποστήριξαν πως ο σοσιαλιστής πρώην πρόεδρος κέρδισε τέταρτη θητεία στο αξίωμα από τον πρώτο γύρο· όμως, μετά την κινητοποίηση της αντιπολίτευσης, τις ταραχές και υπό την πίεση του στρατού, ο πρώτος αυτόχθονας που εξελέγη αρχηγός του κράτους στη χώρα των Άνδεων αναγκάστηκε να παραιτηθεί και μετατράπηκε σε πολιτικό εξόριστο. Η δεξιά πρώην γερουσιάστρια Τζανίνε Άνιες ανέλαβε μεταβατική πρόεδρος.

Ο υποψήφιος του MAS για την προεδρία Λουίς Άρσε, πρώην υπουργός Οικονομίας, αρχιτέκτονας του βολιβιανού οικονομικού «θαύματος», θεωρείται πως οδεύει σε νίκη έναντι του κεντρώου πρώην προέδρου Κάρλος Μέσα, ο οποίος ήλπιζε να εξασφαλίσει τις ψήφους των υποστηρικτών της Άνιες, η οποία αποχώρησε από την κούρσα για να «μην επιστρέψει ο Μοράλες». Αν ο Άρσε δεν εξασφαλίσει πάνω από το 50% των ψήφων, ή τουλάχιστον το 40% και διαφορά δέκα μονάδων από τον Μέσα, θα χρειαστεί δεύτερος γύρος, στον οποίο το MAS θα μπορούσε θεωρητικά να ηττηθεί αν το συντηρητικό στρατόπεδο συσπειρωθεί. Δεκάδες βίαια επεισόδια ενόψει της ψηφοφορίας είχαν εγείρει φόβους πως θα μπορούσαν να επαναληφθούν οι καταγγελίες περί νοθείας και οι ταραχές. Στα επεισόδια από πέρυσι έχουν σκοτωθεί δεκάδες άνθρωποι — περίπου 30, κατά τις αρχές.

Ο στρατός ανέπτυξε ισχυρές δυνάμεις χθες, ειδικά στην πρωτεύουσα Λα Πας. Πάντως οι αρχές δεν ανέφεραν κανένα σοβαρό επεισόδιο, με την Άνιες να μιλά περί «δημοκρατικής ειρηνικής γιορτής». Ο Μοράλες κάλεσε να γίνει σεβαστό το αποτέλεσμα και τόνισε πως το κόμμα του έχει δικό του, ανεξάρτητο μηχανισμό για την επαλήθευσή του, σύμφωνα με την εφημερίδα Pagina Siete.

Παρατηρητές θεωρούν πως η ενδεχόμενη νίκη του Άρσε θα ανοίξει τον δρόμο προκειμένου ο Μοράλες, που η μεταβατική κυβέρνηση θέλει να συλληφθεί καθώς τον κατηγορεί για «τρομοκρατία», μεταξύ άλλων, να επιστρέψει από την Αργεντινή, όπου του έχει δοθεί άσυλο και από όπου έπαιξε κεντρικό ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία του MAS. Οι υποστηρικτές του MAS λένε πως ο Μοράλες δημιούργησε μια ατμόσφαιρα πολιτικής σταθερότητας άνευ προηγουμένου τα 13 χρόνια που παρέμεινε στην εξουσία κι έδωσε ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη. Η φτώχεια στη Βολιβία έπεσε κάτω από το 40%. Καταγγέλλουν επίσης ότι στη συντηρητική παράταξη ηγούνται ρατσιστές λευκοί και μεστίσο, που αδιαφορούν για τον μεγάλο αυτόχθονα πληθυσμό.

Η κυβέρνηση υπό την Άνιες εξάλλου κατηγορείται πως χειρίστηκε άσχημα την κρίση που προκαλεί η πανδημία του κορονοϊού (8.400 νεκροί επισήμως), πως επιδόθηκε σε σκληρή καταστολή των υποστηρικτών του Μοράλες, αλλά και πως διέθρεψε φαινόμενα διαφθοράς.

Οι καταγγελίες για νοθεία στις περυσινές εκλογές, που ώθησαν την Άνιες στην εξουσία, έχουν αμφισβητηθεί από στατιστικολόγους, οικονομολόγους και μέλη του Κογκρέσου των ΗΠΑ. Ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ) πάντως αρνείται ότι έκανε πέρυσι λόγο για νοθεία βασιζόμενος σε ψεύδη διότι δεχόταν πίεση από τις ΗΠΑ, που επιδίωκαν να απαλλαγούν από μια από τις αριστερές κυβερνήσεις της περιφέρειας. Παρατηρητές του ΟΑΚ επιβεβαίωσαν ότι οι χθεσινές εκλογές διεξήχθησαν σε κλίμα ηρεμίας, σύμφωνα με το βολιβιανό πρακτορείο ειδήσεων ABI.