Ξεκινούν οι ειρηνευτικές συνομιλίες Ταλιμπάν-αφγανικής κυβέρνησης

Με στόχο να δωθεί ένα τέλος στο έναν μακροχρόνιο πόλεμο που διαρκεί δύο συναπτές δεκαετίες και μια μέρα μετά την 19η επέτειο από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, ξεκινούν σήμερα στη Ντόχα του Κατάρ οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της αφγανικής κυβέρνησης και των Ταλιμπάν.

Ο πόλεμος καταστρέψει το Αφγανιστάν, έχει σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες μαχητές και αμάχους και έχει εγκλωβίσει τις ΗΠΑ στην μακροβιότερη στρατιωτική τους συμπλοκή στο εξωτερικό, προκαλώντας τον εκνευρισμό σε τρεις διαδοχικούς Αμερικανούς προέδρους.

Αξιωματούχοι, διπλωμάτες και αναλυτές τονίζουν ότι αν και η παρουσία των δύο πλευρών στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι από μόνο της ένα επίτευγμα, αυτό δεν σημαίνει ότι ο δρόμος προς την ειρήνη θα είναι εύκολος.

«Οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να αντιμετωπίσουν μια σειρά από βαθιά ερωτήματα σχετικά με το είδος της χώρας που επιθυμούν οι Αφγανοί», δήλωσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αυτό το μήνα η Ντέμπορα Λυών, ειδική απεσταλμένη του ΟΗΕ για το Αφγανιστάν.

Παρών και ο Πομπέο

Οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν με μια τελετή στην οποία θα παρευρεθεί ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο. Η έναρξη των ενδοαφγανικών ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων πραγματοποιείται μια ημέρα μετά την 19η επέτειο των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ που πυροδότησαν τη στρατιωτική τους εμπλοκή στο Αφγανιστάν.

Ένα μήνα μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις, με εντολή του προέδρου Τζορτζ Ουόκερ Μπους αμερικανικές δυνάμεις επενέβησαν στο Αφγανιστάν στο κυνήγι του Οσάμα Μπιν Λάντεν. Αν και το καθεστώς των Ταλιμπάν ανετράπη γρήγορα, οι αντάρτες ανασυντάχθηκαν και έκτοτε διεξάγουν έναν ανταρτοπόλεμο που έχει παρασύρει γειτονικά κράτη του Αφγανιστάν και στρατιωτικές δυνάμεις δεκάδων χωρών, συμπεριλαμβανομένων δυνάμεων του ΝΑΤΟ.

Οι διαπραγματεύσεις για μια ολοκληρωμένη ειρηνευτική συμφωνία προβλέπονταν σε μια συμφωνία αποχώρησης στρατιωτικών δυνάμεων που υπεγράφη τον Φεβρουάριο μεταξύ των ΗΠΑ και των Ταλιμπάν σε μια απόπειρα εξεύρεσης πολιτικής διευθέτησης για τον τερματισμό του πολέμου. Μετά από μήνες καθυστέρησης, μια διένεξη σχετικά με το αίτημα των Ταλιμπάν για απελευθέρωση 5.000 κρατουμένων επιλύθηκε αυτήν την εβδομάδα.

Οι ΗΠΑ θέλουν απεμπλοκή

Λιγότερο από δύο μήνες πριν τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θέλει να παρουσιάσει μια πρόοδο στην υπόσχεσή του για τερματισμό της αμερικανικής εμπλοκής και απόσυρση της πλειονότητας των ξένων δυνάμεων που σταθμεύουν στο Αφγανιστάν.

Οι ΗΠΑ έχουν μειώσει τον αριθμό των στρατιωτών τους και μέχρι τον Νοέμβριο αναμένεται να έχουν λιγότερους από 5.000 στρατιώτες στο Αφγανιστάν, από τους περίπου 13.000 που βρίσκονταν στη χώρα όταν υπογράφηκε η συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ-Ταλιμπάν. Περισσότερα από 2.300 Αμερικανοί στρατιώτες έχουν σκοτωθεί στο Αφγανιστάν από το 2001 και περίπου 450 Βρετανοί στρατιώτες.

Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης στην Καμπούλ επισήμανε ότι η κατάπαυση του πυρός – την οποία οι Ταλιμπάν έχουν μέχρι στιγμής απορρίψει – αναμένεται να βρεθεί στην κορυφή της ατζέντας των συνομιλιών.

«Οι ηγέτες των Ταλιμπάν θα πρέπει να σταματήσουν τους μαχητές τους από το να επιτίθενται ενάντια σε αφγανικές δυνάμεις και αμάχους, η βία συνεχίζει να υπονομεύει το κλίμα και δυνητικά να εκτροχιάσει τις διαπραγματεύσεις», δήλωσε ο διπλωμάτης. Οι μεγάλες προκλήσεις των διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με αναλυτές;

Κρίσιμα ζητήματα

Πώς θα επιτευχθεί η συμμετοχή των Ταλιμπάν, που απορρίπτουν τη νομιμότητα της υποστηριζόμενης από τη Δύση αφγανικής κυβέρνησης, σε ένα οποιαδήποτε κυβερνητικό πλαίσιο και πώς θα διασφαλιστεί η προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών και των μειονοτήτων που υπέφεραν στο καθεστώς των Ταλιμπάν.

Εντούτοις, πολλοί διπλωμάτες, θύματα βίας και μέλη της κοινωνίας των πολιτών υποστηρίζουν ότι οι διαπραγματεύσεις είναι ο μόνος ρεαλιστικός δρόμος για να τερματιστεί ένας πόλεμος που έχει στοιχίσει τη ζωή περισσότερων από 100.000 αμάχων και έχει παρακωλύσει την ανάπτυξη του Αφγανιστάν, αφήνοντας εκατομμύρια ανθρώπους να ζουν σε συνθήκες φτώχειας. «Δεν θα βρεθούν λύσεις στο πεδίο της μάχης, το γνωρίζουμε αυτό», δήλωσε η Λυών.