Αύξηση απασχόλησης μεν, μειωμένες αμοιβές δε

του Κώστα Μελά  – 

Έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε την εξέλιξη των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας (ανά μισθωτό) την τελευταία τριετία (2015-2017), με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Επίσης, έχει ενδιαφέρον να δούμε την εξέλιξη του κόστους εργασίας και συνεπώς και της παραγωγικότητας στην ελληνική οικονομία.

Ρίχνοντας μια ματιά στον παρακάτω πίνακα (Τράπεζα της Ελλάδος, Ενδιάμεση Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική , 2017), μπορούμε να παρακολουθήσουμε τις εξελίξεις των συγκεκριμένων μεγεθών και να συνάγουμε τα συμπεράσματά μας. Αρκεί, βέβαια, να αφήσουμε κατά μέρος την άνευ νοήματος οχλοβοή, που παράγεται όλο και πιο δυνατά, από τους πολιτικούς σχηματισμούς της χώρας.

Το 2015, παρότι υπήρξε άνοδος της μισθωτής απασχόλησης κατά 0,9% (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ), εντούτοις αυτή αντισταθμίστηκε από τη μείωση των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας ανά μισθωτό (-2,3%) με αποτέλεσμα το σύνολο των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας να υποχωρήσει κατά -1,4%.

Τώρα η μείωση της παραγωγικότητας της εργασίας ήταν μικρότερη (-1%) από τη μείωση των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας ανά μισθωτό (-2,3%), με αποτέλεσμα το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος να μειωθεί κατά -1,3%. Δηλαδή, από τη διαφορά μεταξύ μείωσης των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας ανά μισθωτό και της μείωσης της παραγωγικότητας ευνοήθηκαν οι επιχειρήσεις.

Το 2016, σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία των ετήσιων εθνικών λογαριασμών της ΕΛΣΤΑΤ, η άνοδος της μισθωτής απασχόλησης κατά 0,9% αντισταθμίστηκε από ανάλογη μείωση των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας ανά μισθωτό (0,9%), με αποτέλεσμα το σύνολο των αμοιβών της εξαρτημένης εργασίας να παραμείνει αμετάβλητο.

Ευνοημένες οι επιχειρήσεις

Ταυτόχρονα, καθώς η παραγωγικότητα μειώθηκε ελαφρώς λιγότερο από ό,τι οι αμοιβές ανά μισθωτό, καταγράφηκε και πάλι έστω περιορισμένη υποχώρηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στο σύνολο της οικονομίας. Για το 2017 (εκτιμήσεις) πάλι οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας ανά μισθωτό αναμένεται να μειωθούν (-1%), όμως λόγω της μεγαλύτερης ανόδου της μισθωτής απασχόλησης, αναμένεται το σύνολο των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας να αυξηθεί κατά 1,5%.

Πάλι όμως η παραγωγικότητα της εργασίας θα μειωθεί λιγότερο (-0,7%) από τις αμοιβές εξαρτημένης εργασίας ανά μισθωτό (-1%) με αποτέλεσμα και αυτό το έτος το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος να μειωθεί (-0,3%). Δηλαδή από τη διαφορά μεταξύ μείωσης των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας ανά μισθωτό και της μείωσης της παραγωγικότητας ευνοήθηκαν οι επιχειρήσεις και τα τρία χρόνια 2015-2017 που κυβερνούν ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

Τώρα, στον επιχειρηματικό τομέα, σύμφωνα με το πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2017 υπογράφηκαν 211 νέες επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, από τις οποίες οι περισσότερες προέβλεπαν ότι παραμένουν αμετάβλητες ή μειώνονται οι ήδη συμφωνημένες αποδοχές.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, για το 2018 αναμένεται ότι στο σύνολο της οικονομίας το σύνολο των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας θα αυξηθεί ταχύτερα από ό,τι το 2017, αντανακλώντας την ανάκαμψη της οικονομίας και την καλή επίδοση της απασχόλησης.

Εκτιμάται πάντως ότι η μέση αμοιβή θα μείνει ουσιαστικά αμετάβλητη, ενώ το ίδιο αναμένεται για την παραγωγικότητα και το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Σε ολόκληρη την περίοδο 2015-2018, η καταγραφόμενη ή προβλεπόμενη υποχώρηση των αμοιβών ανά μισθωτό σε συνθήκες ανόδου της μισθωτής απασχόλησης, αντανακλά κυρίως τη συνεχιζόμενη επέκταση των άτυπων ή ευέλικτων μορφών εργασίας.