Αγιασμός, προϋπολογισμός και Microsoft – Η ελληνική οικονομία στον καιρό της πανδημίας

Την ώρα που ο αμερικανικός τεχνολογικός κολοσσός Microsoft ανακοίνωνε από το Μουσείο της Ακρόπολης τη δημιουργία ενός μεγάλου Κέντρου Δεδομένων  στην Ελάδα, στη Βουλή, εισερχόταν για επεξεργασία το προσχέδιο Προϋπολογισμού 2021. Ενός προϋπολογισμού που θα μείνει στην ιστορία ως “προϋπολογισμός της πανδημίας”.

Η ανακοίνωση τα κατάθεσης από το υπουργείο Οικονομικών του προσχεδίου  του κρατικού προϋπολογισμού 2021 έγινε  από τον προεδρεύοντα Β’ αντιπρόεδρο της Βουλής, Χαράλαμπο Αθανασίου, λίγη ώρα αφότου είχε ολοκληρωθεί ο καθιερωμένος αγιασμός για την έναρξη των εργασιών της νέας κοινοβουλευτικής περιόδου. Ένας αγιασμός που ήταν και αυτός προσαρμοσμένος στην “εποχή της πανδημίας”, καθώς εξαιτίας των μέτρων έγινε με περιορισμένο αριθμό βουλευτών.

Το προσχέδιο του προϋπολογισμού θα εισαχθεί στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής και η επεξεργασία του θα γίνει σε τρεις συνεδριάσεις. Στη συνέχεια θα επιστραφεί στο υπουργείο Οικονομικών για την τελική διαμόρφωσή του, πριν επανεισαχθεί στην Ολομέλεια προς ψήφιση. Ωστόσο, η αντιπαράθεση κυβέρνησης-αντιπολίτευσης έχει αρχίσει ήδη.

Τα βασικά μεγέθη

Το προσχέδιο του Προϋπολογισμού προβλέπει ανάπτυξη 7,5% το 2021 και ύφεση 8,2% το 2020. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, στα μεγέθη αυτά αποτυπώνεται όλη την έκταση των επιπτώσεων της πανδημίας στην ελληνική οικονομία για το τρέχον έτος, αλλά και οι προβλέψεις για επαναφορά σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης το επόμενο.

Στο πλαίσιο αυτό, το ΑΕΠ προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 185,215 δισ. ευρώ το 2021 έναντι 170,721 δισ. ευρώ το 2020 και το πρωτογενές έλλειμμα στο 1% του ΑΕΠ έναντι 6,3% του ΑΕΠ εφέτος. Για την ανεργία, με βάση την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού, προβλέπεται ότι φέτος θα ανέλθει στο 18,6%, για να υποχωρήσει στο 16,5% το 2021.

Σε ό,τι αφορά τα καθαρά έσοδα αναμένεται να φτάσουν στα 53,705 δισ. ευρώ έναντι 50,147 δισ. ευρώ εφέτος. Παραλλήλως, το σύνολο των φορολογικών εσόδων εκτιμάται στα 49,546 δισ. ευρώ από 44,594 δισ. ευρώ το 2020. Το υπουργείο αποδίδει αυτήν την αύξηση στον προβλεπόμενο υψηλό ρυθμό  ανάπτυξης, ο οποίος εκτιμά ότι θα υποσκελίσει τις φοροελαφρύνσεις που έχουν ανακοινωθεί για το 2021.

Οι δαπάνες

Την ίδια ώρα, το σύνολο των δαπανών προβλέπεται στα 63,884 δισ. ευρώ έναντι 68,528 δισ. ευρώ εφέτος, μειωμένες δηλαδή κατά 4,645 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση για το 2020. Αναλυτικά για τις δαπάνες το προσχέδιο Προϋπολογισμού προβλέπει:

• Αυξάνονται κατά 14 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση για το 2020 και ανέρχονται στα 13,424 δισ. ευρώ οι δαπάνες παροχών σε εργαζόμενους. Η  μεταβολή αυτή οφείλεται σε δύο παράγοντες: στην αύξηση των τακτικών αποδοχών και των εργοδοτικών εισφορών κατά 87 εκατ. ευρώ και 18 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα, κυρίως λόγω νέων προσλήψεων εκπαιδευτικών, και στη μείωση των πρόσθετων αποδοχών κατά 91 εκατ. ευρώ, καθώς στο 2020 περιλαμβάνεται και η έκτακτη οικονομική ενίσχυση για τους υγειονομικούς και τους υπαλλήλους της Πολιτικής Προστασίας.
• Μειώνονται κατά 7 εκατ. Ευρώ, σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση του 2020, και διαμορφώνονται στα 225 εκατ. Ευρώ οι κοινωνικές παροχές
• Μειώνονται κατά 6,510 δισ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το 2020 και διαμορφώνονται στα 30.085 δισ. οι δαπάνες για τις μεταβιβάσεις σε φορείς εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης. Αυτό προκύπτει από την ανάγκη εφαρμογής λιγότερων μέτρων ανάσχεσης της πανδημίας, με τη βασική θεώρηση ότι οι αρνητικές επιπτώσεις θα έχουν μετριαστεί.

Τα νέα μέτρα κατά του Covid-19, πάντως, τα οποία θα έχουν τη σημαντικότερη επίπτωση το 2021 σε ό,τι αφορά τις μεταβιβάσεις είναι: η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα, η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών και η επιδότηση 200 ευρώ σε περίπτωση πρόσληψης μακροχρόνια ανέργου, στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας και το κόστος επιδότησης πρώτης κατοικίας για δανειολήπτες που επλήγησαν από τον κορωνοϊό (πρόγραμμα ΓΕΦΥΡΑ).

Μνημόνια βλέπει ο ΣΥΡΙΖΑ

«Το προσχέδιο που κατέθεσε σήμερα η κυβέρνηση προμηνύει νέα μνημόνια. De jure ή De facto» αναφέρουν η τομεάρχης Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ Έφη Αχτσιόγλου και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος Ευκλείδης Τσακαλώτος. Χαρακτηρίζουν επίσης ως «απολύτως μη ρεαλιστική» την επιμονή της κυβέρνησης για ανάκαμψη τύπου V (ύφεση φέτος 8,2%, ανάκαμψη 7,5% το 2021), εξαιτίας των μέτρων που η ίδια έλαβε.

Σημειώνουν επίσης ότι «οι προβλέψεις του Προσχεδίου είναι ανεδαφικές», ενώ σε ότι αφορά τις «μειωμένες παρεμβάσεις» εκτιμούν ότι πρόκειται για συνέχιση της πολιτικής της «μη στήριξης και μη ενίσχυσης της υγείας και της παιδείας, των εργαζομένων και των νοικοκυριών, των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων». Προβλέπουν ακόμα ότι αυτές «οι ανεδαφικές και υπεραισιόδοξες προβλέψεις της κυβέρνησης θα οδηγήσουν με μαθηματική ακρίβεια σε επώδυνες αναθεωρήσεις εις βάρος της κοινωνίας».

Τέλος, κατηγορούν για άλλη μία φορά την κυβέρνηση ότι αγνοεί την «ανάγκη ουσιαστικής αξιοποίησης του μαξιλαριού που άφησε ο ΣΥΡΙΖΑ». Υποστηρίζουν μάλιστα ότι αυτό «θα έδινε τη δυνατότητα πρόσθετης στήριξης της οικονομίας χωρίς το χρέος να φτάσει στο 216% του ΑΕΠ, όπως προβλέπεται από το Προσχέδιο, αφού η ύφεση θα ήταν σαφώς μικρότερη».

«Απόλυτα εκτός πραγματικότητας και έωλο ως προς τις εκτιμήσεις του» θεωρεί το προσχέδιο του προϋπολογισμού και το ΚΙΝΑΛ, επισημαίνοντας ότι «φέτος θα έχουμε ύφεση που θα αγγίξει διψήφιο νούμερο» που θα φέρει διόγκωση της ανεργίας, μείωση εισοδημάτων, λουκέτα και περισσότερα “κόκκινα δάνεια”. Χαρακτηρίζει επίσης «”θαύμα” το γεγονός πώς με τις ίδιες αδιέξοδες πολιτικές από την κυβέρνηση, προβλέπεται ανάπτυξη 7,5% το 2021» και κάνει λόγο για υποτίμηση της νοημοσύνης του ελληνικού λαού.

Απάντηση με ΔΕΗ και Microsoft

Η κατάθεση του προσχεδίου του προϋπολογισμού βρήκε τον πρωθυπουργό στην εκδήλωση για την ανακοίνωση μιας μεγάλης επένδυσης στην Ελλάδα από την αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας Microsoft. Πρόκειται για τη δημιουργία ενός μεγάλου Κέντρου Δεδομένων (Data Center), το οποίο κατά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, καθιστά τη χώρα μας κόμβο στη διαχείριση του υπολογιστικού “νέφους” (cloud computing). Το Κέντρο θα είναι άλλωστε ένα από τα πρώτα “κέντρα δεδομένων” της Microsoft στην Ευρώπη.

Το απόγευμα ο πρωθυπουργός παρέστη σε μια άλλη εκδήλωση για την παρουσίαση της νέας εταιρικής ταυτότητας της ΔΕΗ, όπου έκανε λόγο για ένα υποδειγματικό success story, το οποίο, κατά τον ίδιο μεταμόρφωσε «μια δυσκίνητη εταιρεία με χρέη, ζημιές, αγκυλώσεις, κίνδυνο βιωσιμότητας σε μια σύγχρονη ενεργειακή δύναμη». Ο Μητσοτάκης έδωσε έτσι την έμπρακτη απάντηση του οικονομικού οράματος του το οποίο στηρίζεται στην τόνωση της επιχειρηματικότητας και την προσέλκυση ξένων επενδυτών με ιδιωτικοποιήσεις και σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Την ίδια ώρα, ωστόσο, το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης παρουσιάζει αύξηση κατά 26,3 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2019 και εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 369,100 δισ. ευρώ ή 216,2% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2020, έναντι 356,015 δισ. ευρώ ή 189,9% ως ποσοστό του ΑΕΠ το προηγούμενο έτος.

Σε αυτό το γεγονός εστιάζει την κριτική της η αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία με αφορμή την επένδυση της Μicrosoft και την κυβέρνηση αντί να επιδίδεται σε φιέστες να δει τα πραγματικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, αν και δηλώνει «καταρχήν θετικός στις ξένες και τις εγχώριες επενδύσεις, ειδικά στον κλάδο των νέων τεχνολογιών όπως είναι αυτή της Μicrosoft», ζητά να ενημερωθεί για τις λεπτομέρειες της επένδυσης και κυρίως για τα οφέλη που θα προκύψουν για την χώρα μας.