Ασημένια Οικονομία και νησιωτική Ελλάδα

του Δημήτρη Σκουτέρη  – 

Ο Επίτροπος έρευνας, επιστήμης και καινοτομίας Κάρλος Μοέδας αναφερόμενος στην  Ασημένια Οικονομία (Silver Economy), έχει πεί: «Η ζωή αρχίζει στα 70. Σε κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 65 ετών και άνω αυξάνεται, κάτι που μας φέρνει αντιμέτωπους με μια έτοιμη, αναδυόμενη αγορά για την κοινωνική επιχειρηματικότητα και την καινοτομία, για την ανάπτυξη φθηνότερης, πιο αποτελεσματικής, εξατομικευμένης προσέγγισης για την υγειονομική περίθαλψη και μια αυξανόμενη βάση πελατών για προσαρμοσμένα αγαθά και υπηρεσίες».

Η Ασημένια Οικονομία, λοιπόν, συνδέεται με την καινοτομία για την ενεργό και υγιή γήρανση, προωθώντας μεταξύ των άλλων, ανώτερου επιπέδου τουρισμό-φιλικό για τους ηλικιωμένους περιβάλλον στέγασης και διαβίωσης (με έξυπνα σπίτια για υποστήριξη της ανεξάρτητης διαβίωσης τους).

Ήδη στις ΗΠΑ, πολλές μεγάλες εταιρείες κινούνται στην πολλά υποσχόμενη Ασημένια Οικονομία, όπως το Google με το απόκτηση του NEST και iRobot καθώς και η Apple με το νέο e Health Kit της. Αλλά και στην Ευρώπη μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες όπως η Bosch, η Legrand και η Philips έχουν αναπτύξει στρατηγικές για την Ασημένια Οικονομία. Πολυάριθμες μελέτες έχουν αναλύσει το μέγεθος, τη δυναμική και την ανάπτυξη αυτού του κλάδου.

Δυναμικός κλάδος

Σύμφωνα με την Euromonitor, η αγοραστική δύναμη των πλέον ηλικιωμένων “γενιά του baby boom”  θα φτάσει 15 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2020. Παραδείγματα τομέων που αναμένεται να ωφεληθούν σημαντικά είναι: τα καλλυντικά και η μόδα, ο τουρισμός, οι ρομποτικές υπηρεσίες, οι  υπηρεσίες της υγείας και ευεξίας, ο τομέας των κατασκευών και υποδομών, η ασφάλεια, ο πολιτισμός, η εκπαίδευση και οι δεξιότητες, η ψυχαγωγία.

Όσον αφορά τις δημόσιες δαπάνες: στην ΕΕ αντιπροσωπεύει το 25% του ΑΕΠ, ή περίπου το 50% των δαπανών της γενικής κυβέρνησης. Το ποσοστό αυτό προβλέπεται να αυξηθεί κατά περισσότερο από τέσσερις μονάδες του ΑΕΠ μέχρι το 2060. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δημιουργήσει συγκεκριμένο άξονα πολιτικής μέσω της Πρωτοβουλίας AHA (https://ec.europa.eu/eip/ageing/home_en), μέρος της οποίας είναι η ανάπτυξη της Ασημένιας Οικονομίας. Μάλιστα, έχει δημιουργήσει και σχετικό Οδικό Χάρτη από το 2015 ( https://ec.europa.eu/research/innovation-union/pdf/active-healthy-ageing/scaling_up_strategy.pdf).

Είναι ορατή η ευκαιρία που παρέχεται στην Ελλάδα (λόγω και των πολλαπλών συγκριτικών πλεονεκτημάτων της) να εντάξει  τον τομέα αυτό στην υπό διαμόρφωση στρατηγική ανάπτυξης της χώρας και να αντλήσει πλειάδα θετικών συνεπειών, ιδιαίτερα σε περιοχές που η ανάπτυξη είναι για διάφορους λόγους μειονεκτική, όπως για παράδειγμα τα νησιά μας.

Επιλογή ανάπτυξης για τα νησιά

Τα ελκυστικά τους θερινούς μήνες νησιά μας σταδιακά εγκαταλείπονται από τους μόνιμους κατοίκους τους. Μελέτη με στοιχεία του 2015 αποδεικνύει ότι στη Νάξο και τις και τις Μικρές Κυκλάδες όλο το 2015 γεννήθηκε μόνον ένα παιδί, ενώ στη Λέσβο καταγράφηκαν 1196 θάνατοι έναντι 532 γεννήσεων. Πώς θα επιστρέψει μόνιμα και όχι ευκαιριακά ο πληθυσμός; Μπορεί η αξιοποίηση της Silver Economy να συμβάλλει στην ανάπτυξή τους;

Στα νησιά μας υπάρχει σχολάζουσα βασική κτιριακή υποδομή. Κατοικίες ακατοίκητες για 10 μήνες το χρόνο, εγκαταλειμμένα κτίρια. Σύμφωνα με πρόταση που έχει κατατεθεί, αν αξιοποιηθεί αυτό το κτιριακό απόθεμα (μετά από εργασίες αναβάθμισης) προκειμένου να ενοικιασθεί στο ανθρώπινο δυναμικό που συγκροτεί την Ασημένια Οικονομία, θα δημιουργήσει πάνω από 50.000 θέσεις εργασίας (για τα επόμενα δύο χρόνια). Ταυτόχρονα, στο επίπεδο της τοπικής οικονομίας κάθε νησιού θα δημιουργηθούν συνθήκες παροχής πλειάδας προϊόντων και υπηρεσιών. Από υπηρεσίες υγείας, ευεξίας και γαστρονομίας μέχρι και εργασίες αναβάθμισης υποδομών.

Πεδίον δόξης λαμπρό, λοιπόν, για την κυβέρνηση, τις περιφέρειες, τους δήμους, αλλά και την επιχειρηματική κοινότητα. Προϋπόθεση για όλα αυτά είναι ο προσεκτικός σχεδιασμός, η ενημέρωση-ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας και κυρίως η πολιτική βούληση για να ξεπερασθούν γραφειοκρατικά εμπόδια. Ευκαιρίες για ανάπτυξη (και όχι μεγέθυνση) υπάρχουν. Θα τις αδράξουμε;