Αβγατίζει αλλά δεν αξιοποιείται η δημόσια ακίνητη περιουσία

Αυτά είναι τα καλά νέα, ενώ τα κακά νέα είναι ότι δεν υπάρχει φορέας να καταγράψει, παραλάβει και διαχειριστεί τα ακίνητα αυτά, με αυξημένο κίνδυνο να καταπατηθούν από επιτήδειους λόγω της ανόδου των τιμών των ακινήτων. Το Δημόσιο έχει τεράστια ακίνητη περιουσία από διάφορες αιτίες όπως με το πρωτόκολλο του Λονδίνου [1830] με βάση το οποίο ορίστηκε πως στο Ελληνικό Κράτος -ως διάδοχο του Οθωμανικού Κράτους- θα περιέλθουν όλα τα ακίνητα [της Παλαιάς Ελλάδας] που του ανήκαν βάση του τεκμηρίου νομής, όπως επίσης από κληρονομιές, δωρεές, εγκαταλείψεις ακινήτων, απαλλοτριώσεις, κατακυρώσεις κλπ.

Δημόσιο και ακίνητη περιουσία

Το Δημόσιο σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα καλείται ως κληρονόμος κατά την έκτη τάξη δηλαδή, όταν δεν υπάρχει άλλος κληρονόμος εξ αδιαθέτου ή από διαθήκη. Στη περίπτωση αυτή πρόκειται για σχολάζουσα κληρονομία, η δε κληρονομική περιουσία διοικείται από κηδεμόνα και αν εντός ορισμένης προθεσμίας δεν βρεθεί κληρονόμος η περιουσία ή το προϊόν της εκκαθαρίσεως περιέρχεται στο Δημόσιο.

Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών του 2020 οι σχολάζουσες κληρονομιές ήταν μόνο 2017, σαφώς όμως θα ήταν πολύ περισσότερες, αν με το ν.4335/2015 δεν είχε καταργηθεί η παρ.1 του αρθ. 77 του ν.4182/2013, που όριζε ότι επί κληρονομιών που δεν υπάρχουν αναγκαίοι κληρονόμοι οι εξωτικοί κληρονομούν μόνο με δημόσια διαθήκη.

Η διάταξη αυτή θεσπίσθηκε με εισήγηση μου για να σταματήσει η βιομηχανία των πλαστών υπέρ τρίτων ιδιογράφων διαθηκών των ακλήρων κληρονομούμενων και η περιουσία τους να περιέρχεται στο Δημόσιο ως κληρονόμο στην έκτη τάξη. Δεν γνωρίζω γιατί καταργήθηκε η διάταξη αυτή, που εγώ τη θεωρώ πολύ επιτυχή και αποτελεσματική. Το Δημόσιο όμως, που όπως φαίνεται από την ανακοίνωση για την παροχή αμοιβής για την υπόδειξη σχολαζουσών κληρονομιών, αναζητεί τις κληρονομιές αυτές, πρέπει να θεσπίσει εκ νέου την παραπάνω διάταξη, που αποτελεί ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο, το οποίο εμποδίζει τον σφετερισμό τους.

Δημόσιες ευκαιρίες στους καταπατητές

Εξαιτίας της διαχρονικής πλημμελούς λειτουργίας των υπηρεσιών, που διαχειρίζονται τη δημόσια ακίνητη περιουσία είτε λόγω υποστελέχωσης είτε ακαταλληλότητας του προσωπικού, το Δημόσιο σε μεγάλο βαθμό δεν μπόρεσε ούτε να απογράψει τα δημόσια ακίνητα ούτε να τα διαφυλάξει από τις καταπατήσεις [λέγεται ότι το 90% των ακινήτων του είναι κατά κάποιο τρόπο καταπατημένα] και αμφιβάλλω, αν μπορεί ή αν τα έχει δηλώσει στο κτηματολόγιο.

Για την επίλυση του σοβαρού αυτού προβλήματος πρέπει το Δημόσιο να κινηθεί τάχιστα με τις νόμιμες ενέργειες και να μην επαναπαύεται ότι το Δημόσιο δεν χάνει ποτέ την κυριότητα επί των ακινήτων του, που δε σημαίνει τίποτα εφόσον δεν κερδίζει τις σχετικές δίκες ελλείψει μαρτύρων, επειδή όποιος δημόσιος υπάλληλος τόλμησε να καταθέσει υπέρ του δημοσίου ταλαιπωρήθηκε για πολλά χρόνια μετά από τις εναντίον του μηνύσεις, που τις αντιμετωπίζει με δικές του δαπάνες ή ξυλοκοπήθηκε άγρια, όπως συνέβη με τον υπάλληλο της ΕΤΑΔ, που τόλμησε να ελέγξει τις παράνομες βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων της. Το πρόβλημα ήλθε στο προσκήνιο της επικαιρότητας μετά από σχετική έρευνα.

Δημόσια ακίνητη περιουσία στο εξωτερικό

Κυρίως όμως το Δημόσιο πρέπει να προστατεύσει τον αιγιαλό και την παραλία, που καταπατούνται καθημερινώς και που παρά την έκδοση πρωτοκόλλων κατεδαφίσεως οι κατασκευές παραμένουν και επιβάλλονται απλώς πρόστιμα, που δεν τα φοβάται κανένας επειδή δεν εισπράττονται. Είναι επομένως αναγκαίο το Δημόσιο να είναι φειδωλό στη παραχώρηση των αιγιαλών σε επιχειρηματίες, που αποκλείουν τη πρόσβαση στο κοινό με αποτέλεσμα ο μέσος πολίτης να στερείται του θαλάσσιου περιβάλλοντος στο όνομα της οικονομικής ανάπτυξης. Σύμφωνα με άρθρο 28 Α.Κ. οι κληρονομικές σχέσεις διέπονται από το δίκαιο της ιθαγένειας, που είχε ο κληρονομούμενος όταν πέθανε, για δε τις διεθνείς κληρονομικές σχέσεις προβλέπει ο Καν. 6502012.

Επομένως το Δημόσιο ως κληρονόμος κατά την έκτη τάξη υπεισέρχεται στις καταλειπόμενες κληρονομιές των Ελλήνων πολιτών στην αλλοδαπή έστω και αν αυτοί είναι κάτοικοι αλλοδαπής. Δεν έχω πληροφόρηση εάν υπάρχουν τέτοιες κληρονομιές ή περί της τύχης αυτών, πιστεύω όμως, ότι υπάρχουν πάρα πολλές. Αποτελεί δε ευθύνη των ελληνικών προξενικών υπηρεσιών στην αλλοδαπή ο εντοπισμός των κληρονομιών αυτών και οι διαδικασίες για να περιέλθουν στη κυριότητα του Δημοσίου. Προς την κατεύθυνση αυτή πρέπει οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών να δραστηριοποιηθούν.

Τέλος, οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών είναι αναγκαίο να προχωρήσουν στη σύσταση φορέα ο οποίος θα καταγράψει, θα παραλάβει και θα διαχειριστεί προς όφελος του κοινωνικού συνόλου τα αναξιοποίητα ακίνητα του Δημοσίου.