Πως έσβησαν οι ζημιές από πλημμύρες και φωτιές στον Προϋπολογισμό του 2024

Κατατίθεται αύριο στη Βουλή το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2024. Το προσχέδιο υπό το βάρος των καταστροφών στη Θεσσαλία από τις πλημμύρες και στον Έβρο από τις πυρκαγιές έχει ορισμένες αλλαγές από τον αρχικό προγραμματισμό. Σύμφωνα πάντως με όσα έχουν γίνει γνωστά από το οικονομικό επιτελείο, η χώρα θα τηρήσει στο ακέραιο τις υποχρεώσεις και έτσι οι δημοσιονομικές της επιδόσεις, όπως αποτυπώνονται στον προϋπολογισμό, θα κινούνται εντός των πλαισίων του Προγράμματος Σταθερότητας.

Βασική πρόβλεψη θα είναι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 2,1% του ΑΕΠ για το 2024, ενώ για το κλείσιμο του 2023, αναμένεται να καταγραφεί πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 0,7%. Το κόστος των καταστροφών περνάει λογιστικά στα εκκρεμή ευρωπαϊκά προγράμματα και σε ένα μέρος στον προϋπολογισμό, που παρά ταύτα σύμφωνα με το προσχέδιο θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα έστω και δεκαδικό. Σε ανάρτησή του σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σημειώνει: «Θέλω να διαβεβαιώσω ότι το κράτος θα δώσει τη μάχη με όλα τα μέσα, θα σταθούμε δίπλα σε όλους όσοι επλήγησαν. Θα τους βοηθήσουμε να ξαναφτιάξουν -όσο γίνεται πιο γρήγορα και καλύτερα- αυτά τα οποία έχασαν. Θα ξαναφτιάξουμε και τις υποδομές μας, αλλά πιο ανθεκτικές, γιατί η κλιματική κρίση μας δείχνει, με ανησυχητική συχνότητα και αύξουσα ένταση πια, το άγριο πρόσωπό της.

»Την περασμένη Τρίτη ανακοινώσαμε ότι 686 εκ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης προορίζονται για αποκατάσταση ζημιών σε υποδομές, δρόμους και γέφυρες, για το σιδηροδρομικό δίκτυο και για την κατασκευή αντιδιαβρωτικών έργων στη Θεσσαλία, στη Ροδόπη και στον Έβρο. Μέσω ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων θα διατεθούν περισσότερα από 2,25 δισ. ευρώ για την αποκατάσταση των φυσικών καταστροφών. Είναι ωστόσο επιβεβλημένο να εντάξουμε την Πολιτική Προστασία και τα θέματα προσαρμογής στην κλιματική διαταραχή ως προτεραιότητα όλων των πολιτικών μας. Λίαν συντόμως θα σας πω και πώς θα το κάνουμε».

Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2024 θα προβλέπονται οικονομικές παροχές συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ. Περιλαμβάνονται οι αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους μετά από 14 χρόνια, οι αυξήσεις στους συνταξιούχους και η καταβολή έκτακτων και μόνιμων επιδομάτων.

Η κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στις δύο επόμενες αξιολογήσεις της ελληνικής οικονομίας. Η μία είναι προγραμματισμένη για τις 20 Οκτωβρίου από S&P Ratings και η δεύτερη στις 2 Δεκεμβρίου από την Fitch Ratings. Υπάρχουν προσδοκίες ότι μία εκ των δύο, αν όχι και οι δύο θα δώσουν στην Ελλάδα την πολυπόθητη επενδυτική αξιολόγηση. Τον περασμένο Ιούλιο ο καναδικός οίκος DBRS προχώρησε σε μερική αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας στο Β από το CCC. Στο πλαίσιο αυτό και παρά τις δυσκολίες που έχουν προκύψει από τις καταστροφές η κυβέρνηση θέλει να στείλει ένα σαφές μήνυμα προς τις αγορές και τους επενδυτές ότι θα τηρήσει στο ακέραιο τις δεσμεύσεις της και δεν πρόκειται να αποκλίνει στο ελάχιστο. Έτσι λοιπόν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα προγραμματίζονται τα εξής:

Τελευταίες παρεμβάσεις 2023

* Market Pass: Ξεκίνησαν την Παρασκευή οι πρώτες πληρωμές για την έκτακτη ενίσχυση στους δικαιούχους για τους μήνες Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο. Η δεύτερη πληρωμή προγραμματίζεται για τις αρχές Νοεμβρίου ενώ οι πληγέντες της Θεσσαλίας και του Έβρου θα λάβουν επίδομα και για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο, το οποίο θα είναι διπλάσιο.
* Αγροτικό πετρέλαιο: Οι αγρότες θα εισπράξουν την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για το 2023.
* Youth Pass: Περίπου 200.000 νέοι και νέες 18 και 19 ετών θα λάβουν το επίδομα των 150 ευρώ.
* Επίδομα προσωπικής διαφοράς: Θα χορηγηθεί εφάπαξ σε 750.000 συνταξιούχους όλων των ταμείων με προσωπική διαφορά άνω των 10 ευρώ θα καταβληθεί έκτακτο επίδομα από 100 έως 200 ευρώ ανάλογα με το ύψος των συντάξιμων αποδοχών.
* Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα: Αναπροσαρμόζεται κατά 8% το ποσό που θα λάβουν 225.000 ευάλωτα νοικοκυριά. Τα νέα αυξημένα ποσά θα κυμαίνονται από 216 έως και 432 ευρώ.
* Επίδομα θέρμανσης: Θα ξεκινήσει η καταβολή της ενίσχυσης από 100 – 1.000 ευρώ στα νοικοκυριά που πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Παρεμβάσεις το 2024

* Αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους: Μετά από 14 χρόνια 660.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα λάβουν από την 1η Ιανουαρίου 2024 αυξήσεις που κατά μέσον όρο κυμαίνονται από 6,5% έως 10,5% στους βασικούς μισθούς και τα επιδόματα θέσης ευθύνης ενώ εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι με παιδιά θα λάβουν πρόσθετες αυξήσεις λόγω της αύξησης των οικογενειακών επιδομάτων. Έτσι ο κάθε δημόσιος υπάλληλος θα λάβει επιπλέον 1.292 ευρώ μικτά ή 800 ευρώ καθαρά το χρόνο. Αν συνυπολογιστούν η κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, της εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, η αύξηση του αφορολόγητου για κάθε παιδί και άλλες παρεμβάσεις τότε το μέσο ετήσιο όφελος ανά υπάλληλο ανεβαίνει σε 2.084 ευρώ μικτά ή 1.476 ευρώ καθαρά.
* Αυξήσεις στους συνταξιούχους: Περίπου 1,8 εκατ. συνταξιούχοι χωρίς προσωπική διαφορά ή με προσωπική διαφορά κάτω από 10 ευρώ θα δουν αυξήσεις τουλάχιστον 3% στις μηνιαίες αποδοχές τους.
* Αύξηση ειδικών επιδομάτων: Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες το επίδομα μητρότητας από τους 4μήνες θα διαμορφωθεί στους 9 μήνες και στο ύψος του κατώτατου μισθού από 150 έως 200 ευρώ που είναι σήμερα.
* Αύξηση αφορολόγητου ορίου: Αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ και αφορά περίπου 1,3 εκατ. μισθωτούς και συνταξιούχους με παιδιά. Η ελάφρυνση σε ετήσια βάση κυμαίνεται από 90 ευρώ έως 220 ευρώ ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών ενώ αντίστοιχη μείωση θα έχουν και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες αλλά αυτή θα φανεί στο εκκαθαριστικό που θα λάβουν το 2025 μετά την υποβολή της φορολογικής δήλωσης για τα εισοδήματα του 2024.
* ΕΝΦΙΑ: Έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ του 2024, για πάνω πάνω από 1 εκατ. φυσικά πρόσωπα που έχουν ασφαλίσει την κατοικία τους έναντι φυσικών καταστροφών (πυρκαγιά, σεισμός, πλημμύρες).
* Δωρεάν φάρμακα: Μονιμοποιείται η απαλλαγή των πρώην δικαιούχων Ε.Κ.Α.Σ. από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη.
* Κεφαλαιαγορά: Μειώνεται ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% στο 0,2% και κατά 50% ο φόρος χρηματιστηριακών συναλλαγών.