Δεν ήταν και οι επτά …υπέροχοι

Τελικά οι ηγέτες των επτά πιο αναπτυγμένων χωρών (G7) κατάφεραν, στην Σύνοδο του Καναδά,  να τσακωθούν πριν, κατά και μετά την συνάντησή τους. Βασική πηγή έντασης για άλλη μία φορά ο Ντόναλντ Τραμπ, στον οποίο εναντιώθηκαν σχεδόν όλοι, οι υπόλοιποι έξι. Η Σύνοδος κατέληξε με το ζόρι σε ένα κοινό ανακοινωθέν, το οποίο, πριν στεγνώσουν οι υπογραφές, έπαψε να είναι κοινό, αφού ο Τραμπ απέσυρε την στήριξή του και μάλιστα ενώ οι υπόλοιποι ηγέτες είχαν αναχωρήσει από την Λα Μαλμπέ του Καναδά.

Οι διαφορές μεταξύ των ηγετών ήταν γνωστές πριν την Σύνοδο και η πρόσφατη ανακοίνωση του Αμερικανού προέδρου για την επιβολή δασμών έριξε λάδι στην φωτιά. Ο Τραμπ βρέθηκε στον Καναδά αντιμέτωπος με ένα «μπλοκ των έξι», το οποίο μπορεί να μην διαθέτει τεράστια συνοχή, αποτελεί όμως ένα μπλοκ, τουλάχιστον σε ότι αφορά το ελεύθερο εμπόριο.

Στην διάρκεια της Συνόδου ζητήθηκαν εξηγήσεις και ασκήθηκαν πιέσεις για το θέμα του προστατευτισμού που επιβάλλει ο Τραμπ στον τομέα του χάλυβα, ο οποίος έχει άμεσες επιπτώσεις στην βαριά βιομηχανία των υπόλοιπων έξι μελών της ομάδας. Λογικό ήταν να ανοίξει η κουβέντα στα ζητήματα του ελεύθερου εμπορίου και αναμενόμενο ήταν να οξυνθούν οι διαφορές. Παρόλα αυτά, το βράδυ του Σαββάτου(ώρα Ελλάδος), πριν την ολοκλήρωση της Συνόδου, έγιναν κάποιες συμβιβαστικές κινήσεις με αποτέλεσμα η γαλλική προεδρία αρχικά και η Άγγελα Μέρκελ στην συνέχεια, να δηλώσουν ότι θα υπάρξει κοινό ανακοινωθέν παρά τις διαφορές μεταξύ των μελών της ομάδας.

Ο Τραμπ αναχώρησε νωρίτερα, επικαλούμενος το ταξίδι στην Σιγκαπούρη για την συνάντηση με τον βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν, και στις δηλώσεις του πριν μπει στο αεροπλάνο καλωσόρισε την πρόοδο που σημειώθηκε στη Σύνοδο, θίγοντας και αυτός τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των ηγετών. «Οι ΗΠΑ δεν θα επιτρέψουν σε άλλες χώρες να επιβάλλουν μαζικούς δασμούς και δασμούς στους αγρότες τους, στους εργαζομένους τους και τις επιχειρήσεις τους», είπε αναφερόμενος στα αντίμετρα που επιβάλλουν η Ευρώπη και ο Καναδάς, μετά τους περιορισμούς που ο ίδιος επέβαλε στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου. Και ενώ αναχωρούσε για την Σιγκαπούρη ήρθαν τα πάνω κάτω.

Πρώτα αστεία, μετά οργή

Το κοινό ανακοινωθέν παρουσίασε ο οικοδεσπότης της Συνάντησης Τζάστιν Τριντό. Ο πρωθυπουργός του Καναδά, χώρας που πλήττεται όπως και η Ευρώπη, από τις αποφάσεις του Τραμπ για τον χάλυβα,  επανέλαβε ότι οι δασμοί αυτοί είναι «προσβλητικοί» για την ιστορία των δύο χωρών, ενώ και η ΕΕ επιβεβαίωσε ότι τον Ιούλιο θα ανακοινωθούν αντίποινα. «Οι Καναδοί είναι ευγενείς, είμαστε λογικοί, όμως δεν θα αφήσουμε να μας πιέζουν», είπε ο Τριντό, αφού είχε πλέξει προηγουμένως το εγκώμιο του συμβιβασμού των επτά ηγετών. Το ανακοινωθέν άλλωστε, αν και δεν διευθετούσε την διένεξη με τις ΗΠΑ, είχε χαιρετισθεί από τους επτά, ως ένα βήμα για αποκλιμάκωση και συνέχιση του διαλόγου.

Οι δηλώσεις Τριντό ενόχλησαν ωστόσο τον Τραμπ, ο οποίος ενώ πετούσε για την Σούδα έγραψε στο Twitter, μέσα από το Air Force One, ότι έδωσε εντολή στους εκπροσώπους των ΗΠΑ να αποσύρουν την αμερικανική σφραγίδα από το κείμενο. Χαρακτήρισε μάλιστα  «ανέντιμο και αδύναμο» τον Τριντό, ξεχνώντας ότι λίγες ώρες πριν είχε πει ότι η διμερής σχέση ΗΠΑ- Καναδά δεν ήταν ποτέ τόσο καλή όσο τώρα.

Ο Τραμπ αιφνιδίασε για άλλη μία φορά τους υπόλοιπους ηγέτες της G7 και κυρίως τον Τριντό, καθώς λίγες ώρες νωρίτερα οι δύο άνδρες είχαν αστειευτεί μεταξύ τους και μοίραζαν χαμόγελα στις κάμερες. Όσο για την ουσία, το γραφείο του Τριντό υπενθύμισε ότι ο πρωθυπουργός του Καναδά δεν είπε κάτι καινούργιο, απλώς επανέλαβε όσα προηγούμενες και σταθερές θέσεις του. Ο αμερικανός πρόεδρος πάντως απείλησε εκ νέου με βαρείς τελωνειακούς δασμούς.

Τα γερμανικά αυτοκίνητα

Αυτή η νέα απειλή του Τραμπ αφορά κυρίως τα γερμανικά αυτοκίνητα, ένα θέμα που ο Αμερικανός πρόεδρος έχει θίξει από την προηγούμενη Σύνοδο του G7 στην Ιταλία, όταν είχε βγάλει τις ΗΠΑ από την Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Αν προχωρήσει τελικά σε αυτό το μέτρο, τότε οι συνέπειες για την ευρωπαϊκή βιομηχανία θα είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές που επιφέρουν οι δασμοί στον χάλυβα και το αλουμίνιο.

Οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη ξένη αγορά για την ευρωπαϊκή παραγωγή και το μερίδιο των γερμανικών οχημάτων στην αμερικανική αγορά πολυτελών αυτοκινήτων υπερβαίνει το 40%, όπως επισημαίνει η  γερμανική ομοσπονδία αυτοκινήτου (VDA. Οι εξαγωγές αυτοκινήτου άλλωστε αντιπροσωπεύουν σε αξία το ένα τέταρτο του συνόλου των γερμανικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ. Η Ευρώπη όμως φορολογεί τις εισαγωγές οχημάτων από χώρες εκτός της ΕΕ με 10%, ενώ στις ΗΠΑ, όλα τα εισαγόμενα οχήματα φορολογούνται με 2,5%.

Το θέμα έθιξε πρόσφατα με άρθρο του στους New York Times και ο σύμβουλος του Τραμπ για εμπορικά θέματα Πίτερ Ναβάρο, σημειώνοντας ότι «δεν προξενεί εντύπωση το ότι η Γερμανία μας πουλάει τρεις φορές περισσότερα αυτοκίνητα απ’ όσα εξάγουμε εμείς σ’ αυτήν». Από την άλλη είναι γνωστό ότι ο Αμερικανός πρόεδρος έχει μόνο ένα κριτήριο για τις εμπορικές ανταλλαγές με άλλες χώρες: αν είναι πλεονασματικές ή ελλειμματικές για τις ΗΠΑ. Την λογική αυτή του Τραμπ έθιξε στην Σύνοδο ο Εμανουέλ Μακρόν, αναφέροντας ότι η Γαλλία εφαρμόζει καθεστώς ελεύθερων συναλλαγών με τη Γερμανία, παρότι έχει εμπορικό έλλειμμα μαζί της.

Το πλαστικό και η προστασία των Ωκεανών

Οι διαφορές για το ελεύθερο εμπόριο δεν ήταν όμως οι μοναδικές που εκφράστηκαν στην Σύνοδο, καθώς ο Τραμπ ήταν αρνητικός και στα μέτρα για την προστασία των Ωκεανών. Σε αυτό το θέμα βρήκε όμως και έναν σύμμαχο, την νησιωτική Ιαπωνία, με την οποία μαζί αρνήθηκαν να υπογράψουν νέες δεσμεύσεις κατά της ρύπανσης των ωκεανών από το πλαστικό.

Ο Καναδάς, η Γαλλία, η Γερμανία, η Βρετανία και η Ιταλία, καθώς και η Ευρωπαϊκή Ένωση υπέγραψαν πάντως έναν νέο χάρτη κατά της ρύπανσης των ωκεανών από το πλαστικό, ο οποίος σύμφωνα με την Μέρκελ και τον Μακρόν προβλέπει ότι μέχρι το 2030 θα ανακυκλώνεται το 100% των πλαστικών. Ο ίδιος χάρτης προβλέπει παραλλήλως την ανάπτυξη περισσότερων εναλλακτικών επιλογών στις πλαστικές συσκευασίες.

Σχολιάζοντας μάλιστα την αμερικανική άρνηση, η Γερμανίδα καγκελάριος σημείωσε ότι η Ουάσινγκτον δεν θέλει να δεσμευθεί σε αριθμητικούς στόχους. Δεν έκανε ωστόσο καμία αναφορά για την στάση που κράτησε στο θέμα η Ιαπωνία.

Συμφώνησαν μόνο για την Ρωσία

Διαφωνίες υπήρξαν και για την πρόταση του Τραμπ να επιστρέψει η Ρωσία στην ομάδα των G7, η οποία αποκλείσθηκε το 2014 εξαιτίας της προσάρτησης της Κριμαίας. Η πρόταση απορρίφθηκε, καθώς θετικά προς αυτήν εκφράστηκε μόνο ο νέος Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, ενώ ο Μακρόν επέλεξε μια μέση οδό. Θα καλωσορίσω τον Ρώσο ομόλογό μου Βλαντίμιρ Πούτιν στην επόμενο σύνοδο της G7 που θα γίνει τον επόμενο χρόνο στη Γαλλία, αλλά μόνο αν η Ρωσία τηρήσει τις δεσμεύσεις της στη συμφωνία του Μινσκ, είπε ο Γάλλος πρόεδρος.

Οι ηγέτες της Ομάδας των Επτά συμφώνησαν ωστόσο ότι η Ρωσία πρέπει να σταματήσει να υπονομεύει τις δημοκρατίες και διαμήνυσαν ότι είναι έτοιμοι, αν κριθεί αναγκαίο, να εντείνουν τις κυρώσεις. «Επαναδιατυπώνουμε την καταδίκη μας για την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας και επανεπιβεβαιώνουμε τη διαρκή μας στήριξη στην ουκρανική κυριαρχία, ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων», αναφέρει το κοινό ανακοινωθέν της G7.

Η σκληρή γλώσσα προς την Μόσχα ικανοποίησε ιδιαίτερα την Άγγελα Μέρκελ, η οποία ήταν η πρώτη που αντέδρασε στην επανεισδοχή της Μόσχας στην ομάδα, η  πρωθυπουργό της Βρετανίας, Τερέζα Μέι όμως είχε και έναν δεύτερο λόγο για να χαρεί. Η Σύνοδος καταδίκασε την  επίθεση στο Σάλσμπερι, στην γνωστή υπόθεση του Ρώσου πρώην πράκτορα Σκριπάλ, τονίζοντας ότι είναι εξαιρετικά πιθανό να υπάρχει ευθύνη της Μόσχας. Στο θέμα των δασμών ωστόσο, η Μέι αρκέστηκε να επαναλάβει  την απογοήτευση του Λονδίνου.

Η Σύνοδος του Καναδά βαθαίνει τελικά το ρήγμα που δημιουργήθηκε στην προηγούμενη Σύνοδο στην Ιταλία, εκτός και αν μετά την Σιγκαπούρη αλλάξει γνώμη ο Τραμπ. Αν κάτι τέτοιο δεν συμβεί, που είναι και το πιθανότερο, τότε ένας …θεός ξέρει τι έχουμε να περιμενούμε στην επόμενη Σύνοδο της ομάδας στην Γαλλία.