Είναι ο κλάδος της Τεχνητής Νοημοσύνης φούσκα χρέους;

Η εκπαίδευση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) και ο φόρτος που προκαλεί η διατύπωση συμπερασμάτων απαιτούν τεράστιες καταναλώσεις ενέργειας, εξωθώντας την ανάπτυξη των κέντρων σε χώρους, που διασφαλίζουν πρόσβαση σε μεγάλες εγκαταστάσεις ενέργειας και κόμβους ανανεώσιμων πηγών. Μερικές εταιρείες στρέφονται προς τον δανεισμό για να διασφαλίσουν τοποθεσίες, ταχύτερα από τους ανταγωνιστές τους, με συνέπεια να αναπτύσσεται ένας αγώνας δρόμου “δανεισμού για υποδομές”, όπως χαρακτηρίζεται από τους χρηματοοικονομικούς αναλυτές.

Οι επενδυτές παραμένουν αισιόδοξοι, πεπεισμένοι για την άνοδο της ζήτησης για μεγάλης κλίμακας κέντρα δεδομένων και μονάδες αποθήκευσης, αν και οι ίδιοι αναλυτές προειδοποιούν για την άνοδο των συντελεστών μόχλευσης στο τομέα της καινοτομίας της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ). Ο μέσος όρος χρέους προς τα κέρδη προ τόκων, αποσβέσεων και φόρων (EBITDA) για τις εταιρείες λειτουργικών κέντρων δεδομένων Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), αυξάνεται στο 5,3 από το 3,7 του 2023.

Η ταχύτατη διόγκωση του χρέους στις υποδομές της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) αντικατοπτρίζει προγενέστερες θεαματικές ανόδους της καινοτόμου τεχνολογίας στα χρηματιστήρια και εμπεριέχει τον κίνδυνο της κατάρρευσης, εάν αποδειχθεί ότι τα έσοδα των εταιρειών της δεν ανταποκρίνονται στα αναμενόμενα, οπότε το πλήγμα θα τραυματίσει και πολλούς άλλους τομείς, πέραν της τεχνολογίας.

Το γεγονός ότι το χρέος των κέντρων δεδομένων εκτινάσσεται το 2025 κατά 112% έναντι του 2024, σηματοδοτεί ένα απίστευτο άλμα, που τονίζει την ταχύτητα με την οποία η έκρηξη της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) μετασχηματίζει τον τεχνολογικό και χρηματοοικονομικό κόσμο. Οι εταιρείες δανείζονται με βάση τα μεγέθη τους τεράστια ποσά για να επεκτείνουν τις υποδομές τους, ώστε να υποστηρίξουν την λειτουργία λογισμικών Μεγάλου Εύρους Γλώσσας (Large Language Models-LLMs) και βάσεις για αυτομανθάνουσες μηχανές.

Αίτια Έκρηξης Χρεών

Το βασικό αίτιο που προκαλεί την απότομη έκρηξη των χρεών πηγάζει από την τεράστια υπολογιστική ισχύ, που απαιτεί η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) και η κατασκευή ή η αναβάθμιση των κέντρων δεδομένων, με τις παραδοσιακές πηγές χρηματοδότησης, όπως τα κέρδη ή τα ίδια κεφάλαια των εταιρειών, να μην επαρκούν για την κάλυψη των μεγάλης κλίμακας επενδύσεων. Οι αδήριτες ανάγκες εξωθούν τις εταιρείες σε επιθετικό δανεισμό, συχνά μάλιστα μέσω περίπλοκων χρηματοοικονομικών μηχανισμών, όπως τίτλους με εγγυήσεις στοιχείων του ενεργητικού (Asset-Backed securities-ABS) και τίτλους με ενυπόθηκες εγγυήσεις (Commercial Mortgage-Backed securities-CMBS) σταθερού εισοδήματος.

Οι οικονομολόγοι διαβλέπουν πως το χρέος των κέντρων δεδομένων μάλλον θα εξελιχθεί σε σοβαρό σημείο πίεσης, εάν αυξηθούν τα επιτόκια ή εάν η επέκταση της υιοθέτησης της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) ισορροπήσει σε συγκεκριμένα επίπεδα. Ο περίπλοκος χαρακτήρας των ασφαλισμένων με υποκείμενες αξίες χρηματοδοτήσεων, συγκαλύπτει επίσης συστημικούς κινδύνους, όπως στα τιτλοποιημένα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια, που πυροδοτούν την μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση του 2008.

Ορισμένες ρυθμιστικές αρχές αρχίζουν να παρακολουθούν την έκθεση των χαρτοφυλακίων θεσμικών επενδυτών σε τίτλους με εγγυήσεις στοιχείων του ενεργητικού (Asset-Backed securities-ABS), αν και η ζήτηση για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) δεν υποχωρεί και οι περισσότεροι γνώστες της αγοράς προβλέπουν πως ο δανεισμός θα συνεχίσει να αυξάνεται δραστικά και κατά το 2026.

Το μείγμα του κόστους κεφαλαίου, των κατεπειγουσών αναγκών της καινοτόμου τεχνολογίας και της αισιοδοξίας των επενδυτών δημιουργούν ταυτόχρονα ευκαιρίες και κινδύνους. Προς το παρόν, τα κέντρα δεδομένων αποτελούν το επίκεντρο μίας νέας έκρηξης χρέους, αντικατοπτρίζοντας την ταχύτητα και την κλίμακα της τεχνολογικής επανάστασης που την πυροδοτεί.

Οι γνώστες του τομέα επισημαίνουν επίσης πως η συγκεκριμένη τάση δεν περιορίζεται στις ΗΠΑ, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο, όπου οι εταιρείες καινοτόμου τεχνολογίας και οι διαχειριστές κέντρων δεδομένων αποδύονται σε αγώνα δρόμου για να διασφαλίσουν χρηματοδοτήσεις, πριν αυξηθούν τα επιτόκια ή ενταθεί ακόμα περισσότερο ο ανταγωνισμός. Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) αντιμετωπίζεται με τα χαρακτηριστικά μίας ευκαιρίας που αναδύεται μόνον μία φορά σε μία γενεά, αλλά η κλίμακα του δανεισμού στον τομέα εγείρει σοβαρές ανησυχίες στους στρατηγικούς αναλυτές της αγοράς.

Δημιουργεί η ΑΙ πραγματικές αξίες ή φούσκα χρεών;

Με τα επίπεδα χρέους να αυξάνονται ταχύτατα, αναδύεται το ερώτημα του εάν και κατά πόσον οι εταιρείες καινοτόμου τεχνολογίας διανύουν ένα στάδιο υπερ-επέκτασης, με τα επόμενα έτη να στοιχειοθετούν εάν η ζήτηση θα συμβαδίζει με την τεράστια αύξηση των επενδύσεων. Η υιοθέτηση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) κυριολεκτικά εκρήγνυται και οι εταιρείες αποδύονται σε αγώνα δρόμου για να αναπτύξουν εφαρμογές Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (generative AI), κέντρα αποθήκευσης δεδομένων με λειτουργία και διαχείριση Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) και αυτομανθάνοντα δίκτυα υψηλής ταχύτητας.

Όμως όλα τα συγκεκριμένα συστήματα απαιτούν ισχυρούς καινοτόμους υπολογιστές, προηγμένα δίκτυα ψύξης και τεράστια ποσά ενέργειας (ο μέσος φόρτος εκπαίδευσης στην Τεχνητή Νοημοσύνη–ΑΙ, απαιτεί περίπου 30MW συνεχούς ισχύος), που μόνον τα μεγάλης κλίμακας κέντρα δεδομένων έχουν την δυνατότητα να προσφέρουν. Η κατασκευή ή η αναβάθμιση των συγκεκριμένων κέντρων επιβαρύνεται με τεράστιο κόστος, με ένα τυπικό να απαιτεί εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή και τον εξοπλισμό του.

Όμως η εκρηκτική άνοδος της ζήτησης για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ), αποτελεί το άλλοθι για τον συνεχή δανεισμό των εταιρειών, με την αγορά να προσδοκά ισχυρές ροές εσόδων, από την παροχή υπηρεσιών Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) και τις επιχειρηματικές συμβάσεις. Πάντως η συγκεκριμένη εξέλιξη συνεπάγεται πως οι εταιρείες εξαρτώνται με εντεινόμενο ρυθμό από τον δανεισμό, παρά από τα ίδια κεφάλαιά τους για να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξή τους και σε πείσμα του γεγονότος ότι επιτυγχάνουν ταχύτερη επέκταση αναγκάζονται να αποδεχθούν μεγάλη αύξηση του χρηματοοικονομικού κινδύνου.

Εάν υπάρξει επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης ή εάν η ζήτηση δεν ανταποκριθεί στην προβλεπόμενη, πολλές εταιρείες θα αντιμετωπίσουν προβλήματα στην εξυπηρέτηση του χρέους τους. Κατά συνέπεια, αναγκαστικά προβάλλει το ερώτημα του εάν και κατά πόσον η έκρηξη της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) δημιουργεί πραγματικές αξίες σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα ή απλώς μία προσωρινή φούσκα χρεών, με τους αναλυτές και τους επενδυτές να αρχίσουν να εξετάζουν εξονυχιστικά το εάν και κατά πόσον οι αποδόσεις από τις υποδομές Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) δικαιολογούν τον δυσανάλογα ογκώδη δανεισμό των εταιρειών.