Είναι πιθανό ο κορονοϊός να σπρώξει τον Τραμπ σε πόλεμο;

Στο ερώτημα που μου έθεταν πολλοί τα τελευταία χρόνια, αν υπάρχει πιθανότητα πολέμου σε κάποια περιοχή της Ευρασίας και της Αφρικής, είχα μεγάλες επιφυλάξεις. Πίστευα ότι δεν υπήρχε. Ακόμα και όταν εκδηλώθηκαν οι επιθέσεις στην Aramco καθώς και η δολοφονική επίθεση κατά του Σουλεϊμανί, υποστήριζα ότι αυτά τα γεγονότα, δεν είχαν τη δυναμική να προκαλέσουν έναν περιφερειακό ή γενικευμένο πόλεμο.

Μετά το τέλος Ιανουαρίου φέτος, όμως, έχει αλλάξει εντελώς η εξίσωση, διότι πλέον έχουν αποδυναμωθεί οι μεταβλητές που επέβαλαν στις ΗΠΑ να διατηρεί μια παγκόσμια ειρήνη. Τι είναι αυτό που άλλαξε, όμως, στις ΗΠΑ και συνεπώς αναθεωρώ ό,τι έχω πει σχετικά; H σταθερά που επέβαλε την ειρήνη ή αν το προτιμάτε τον “μη πόλεμο” είναι η εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ και η επικράτηση των επιχειρηματικών δυνάμεων που τον υποστήριξαν προεκλογικά.

Είναι γεγονός ότι ο Τραμπ κέρδισε τις προηγούμενες εκλογές, γιατί πήγε πολύ καλά μελετημένος στην αντιπαράθεσή του, τόσο με τους Ρεπουμπλικάνους εσωκομματικούς του αντιπάλους, όσο και με τον τελικό διεκδικητή των Δημοκρατικών, την Κλίντον. Και παρά το γεγονός ότι η παγκόσμια κοινή γνώμη, καθώς και το μιντιακό σύστημα των ΗΠΑ, δεν του έδιναν καμία ελπίδα, εντούτοις, οι Αμερικάνοι ψηφοφόροι, έδειξαν ότι είχαν κλειστά τα αυτιά τους και τελικά εξέλεξαν τον Τραμπ.

Προσωπικά εκτιμούσα ότι ο Τραμπ θα νικήσει έστω και οριακά την Κλίντον. Το επιτελείο του, με ηγέτη τον ελληνικής καταγωγής Ρέινς Πρίμους, είχε μελετήσει σχολαστικά την ψυχοσύνθεση του εκλογικού σώματος ανά Πολιτεία και υποσχέθηκε αυτά που ήθελε ακριβώς να ακούσει ο μέσος Αμερικανός ψηφοφόρος. Τι να σκέφτεται σήμερα άραγε ο Τραμπ; Από την ημέρα που “καρατόμησε” τον Πρίμους από Chief of Staff του Λευκού Οίκου, δεν έχει καταφέρει να “στήσει” μια εξίσου ικανή επικοινωνιακή ομάδα εν όψει των επόμενων εκλογών. Καρατόμησε, άλλωστε, πολλούς από αυτούς που οδήγησαν το άρμα του στην τελική νίκη.

Το μεγάλο ατού του Τραμπ

To βασικό ατού του Τραμπ ήταν η οικονομία. Και παρά τον πόλεμο σε όλα τα μέτωπα που του είχε κηρύξει το βαθύ κράτος των ΗΠΑ κατάφερε να ξεπεράσει πολλά. Κυρίως κατάφερε να γυρίσει ανάποδα ακόμα και την εκστρατεία του Impeach, της αποβολής του δηλαδή από την προεδρία. Όλα συνέτειναν στην εκτίμηση ότι ο Τραμπ θα είναι το φαβορί των επόμενων εκλογών.

Ανεξάρτητα του τι επιφυλάσσει η κάλπη, ο Τραμπ θα παραμείνει στην ιστορία, ως ο μοναδικός Πρόεδρος των ΗΠΑ, που δεν ξεκίνησε κάποιον πόλεμο. Αυτό, για τον μέσο Αμερικανό παραδοσιακό ψηφοφόρο, που συνήθως επενδύει σε μετοχές της αμυντικής βιομηχανίας, δεν είναι απαραίτητα θετικό για να ψηφίσει έναν Πρόεδρο. Μια μερίδα επενδυτών στις ΗΠΑ το βλέπει αρνητικά!

Φαίνεται όμως ότι ο Τραμπ, έσπρωξε πολλούς μικροεπενδυτές, σε υπερκέρδη, οδηγώντας τους σε μετοχές άλλων κλάδων, όπως η βιομηχανία και η πληροφορική. Ο καλπασμός της ανάπτυξης των ΗΠΑ καθώς και η αλματώδης άνοδος του δείκτη S&P500 στη θητεία Τραμπ, συμπαρέσυρε σε θετικά πρόσημα ακόμα και τις μετοχές των της αμυντικής βιομηχανίας. Στο παρακάτω σχεδιάγραμμα λοιπόν, παρουσιάζουμε για πρώτη φορά ίσως στην Ελλάδα, τις επιδόσεις των τελευταίων προέδρων των ΗΠΑ, σε ότι αφορά στην χρηματαγορά.

Το συγκεκριμένο γράφημα δείχνει το τρέχον ποσοστό κέρδους στον δείκτη Dow Jones Industrial Average κατά προεδρική θητεία στις ΗΠΑ. Κάθε σειρά ξεκινάει τον πρώτο μήνα της εκλογής του εκάστοτε προέδρου και προχωρά ανά μήνα ως το τέλος της θητείας του. Ο κάθετος άξονας αποτυπώνει το ποσοστό που ο κάθε πρόεδρος αύξησε τον δείκτη Dow Jones ενώ στον οριζόντιο άξονα, αποτυπώνονται οι μήνες που βρίσκονταν στην καρέκλα του Προέδρου. Ξεκινώντας από τον πρώτο μήνα της θητείας τους, συγκρίνω τις επιδόσεις των τεσσάρων τελευταίων προέδρων. Σαφώς, οι επιδόσεις του Τραμπ ήταν πολύ καλύτερες από αυτές των Ομπάμα, Κλίντον και Μπους.

Πρώτος με διαφορά

Στεκόμενος στην μέση σχεδόν της θητείας τους, στον 22ο μήνα, εάν συγκρίνουμε τις επιδόσεις τους, ο Τραμπ, είχε καταφέρει να αυξήσει τον δείκτη του Dow Jones της Wall Street κατά 38.4%, γεγονός που τον κατατάσσει πρώτο με διαφορά από τους υπόλοιπους. Ακόμα και ο Ομπάμα, που είχε βραβευτεί για τις επιδόσεις του στην οικονομία, στον 22ο μήνα της θητείας του είχε καταφέρει μια αύξηση 22.2% ενώ ο Κλίντον μόλις 16.3%. Στον αντίποδα, ο Μπους, είχε ρίξει στα τάρταρα την Wall Street με το εντυπωσιακό αρνητικό -27.1% στον δείκτη dow jones.

Μετά το ξέσπασμα της πετρελαϊκής κρίσης, της κρίσης στο φυσικό αέριο και κυρίως μετά την επίδραση του κορονοϊού, τα πράγματα ανατρέπονται. Στον 42ο μήνα της θητείας τους, συγκρινόμενοι οι πρόεδροι, βλέπουμε ότι προηγείται ο Κλίντον, ακολουθεί ο Ομπάμα ενώ ο Τράμπ πέφτει στην τρίτη θέση με ποσοστό μόλις 23.2%. Με δεδομένη την κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία (την περιγράφουμε σε προηγούμενα άρθρα) όλα δείχνουν ότι η οικονομία των ΗΠΑ βαδίζει προς ύφεση. Αλλά ακόμα κι αν δεν μπει σε ύφεση, σίγουρα θα υπάρξει μια περίοδος ισχυρών αναταράξεων που θα οδηγήσουν πολύ πιο κάτω τις προβλέψεις για την ανάπτυξη του ΑΕΠ.

Εδώ είναι το πρόβλημα για τον Τραμπ. Η ιστορία των εκλογικών αναμετρήσεων στις ΗΠΑ, από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, έχει μια ακλόνητη και εντυπωσιακή σταθερά σε ό,τι αφορά στην επανεκλογή ενός προέδρου. Στις 11 φορές που ένας πρόεδρος διεκδίκησε την επανεκλογή του και 24 μήνες πριν τις εκλογές η αμερικάνικη οικονομία δεν βρισκόταν σε ύφεση, κέρδιζε αυτός που ήταν ήδη πρόεδρος.

Αντίθετα, στις εφτά φορές που πρόεδρος διεκδίκησε την επανεκλογή του και κατά την θητεία του στους τελευταίους 24 μήνες υπήρξε ύφεση στην οικονομία, ο πρόεδρος δεν επανεξελέγη. Μόνο το 1924 η σταθερά αυτή ανετράπη. Άρα, λοιπόν, το μεγάλο στοίχημα του Τραμπ, είναι να μην μπει η οικονομία σε ύφεση έστω και βραχύβια, διότι έχουμε φτάσει στον τελευταίο χρόνο των εκλογών και δεν θα έχει μεγάλα περιθώρια αντίδρασης. Θα χάσει το μεγάλο του όπλο απέναντι στον όποιον αντίπαλό του.

Ο αντίκτυπος του κορονοϊού

Με απλά λόγια, όσο μεγαλύτερος θα είναι ο αντίκτυπος του κορονοϊού στην αμερικανική οικονομία, τόσο θα μειώνονται και οι πιθανότητες να επανεκλεγεί ο Τραμπ. Κι εδώ είμαι βέβαιος ότι άπαντες θα αναρωτηθούν, αν οι εξελίξεις αυτές με τον κορονοϊό και τον πόλεμο στις αγορές πετρελαίου, οδηγούν στην πρόβλεψη ότι θα ξεκινήσει κάποιος πόλεμος ή όχι. Θα είμαι όσο το δυνατόν πιο σαφής:

Μέχρι στιγμής, θεωρούσαμε ότι πόλεμος δεν θα συμβεί. Το να προβλέψει κάποιος κατηγορηματικά ότι θα γίνει πόλεμος είναι σε ανόητο. Αυτό που μπορώ να πω μετά βεβαιότητας, είναι ότι η εξίσωση που φέρνει ειρήνη, έχει πλέον καταστραφεί. Και όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά! Όσο πιο μεγάλες είναι οι καταστροφικές συνέπειες του κορονοϊού στην παγκόσμια οικονομία, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες θερμής σύγκρουσης.

Με δεδομένη την πίεση που του ασκούν χρόνια για πιο επιθετική πολιτική σε Ασία και Αφρική, αν δεν ελεγχθούν στις επόμενες 3-4 εβδομάδες οι επιδράσεις του κορονοϊού, τότε πιθανόν ο Τραμπ να γίνει επιθετικότερος σ’ όλα τα ανοικτά μέτωπα. Αν και οι ημέρες που έρχονται είναι δύσκολες δεν χρειάζεται πανικός.

Τέλος, σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, χρειάζεται να επαγρυπνούμε, διότι όλα αυτά τα έχει αποκωδικοποιήσει το επιτελείο του Ερντογάν. Κι όπως βλέπετε προσπαθεί να σύρει την Ελλάδα σε μια θερμή αναμέτρηση. Αν είμαστε σε πλήρη ετοιμότητα, τότε και μόνο τότε, θα αντιληφθεί ο Ερντογάν, ότι δεν τον παίρνει να εκμεταλλευτεί την διεθνή συγκυρία και την αδυναμία του Τραμπ στην παρούσα φάση να επιβληθεί στο δικό του βαθύ κράτος. Είμαι σίγουρος ότι με όσα γίνονται στον Έβρο και στα νησιά του Αιγαίου, ο Ερντογάν, έχει ήδη λάβει τα μηνύματα της Ελλάδος με τον καλύτερο τρόπο!