Τα μέτρα για το χρέος και το “μεταμφιεσμένο” πρόγραμμα

Λίγα εικοσιτετράωρα μας χωρίζουν απ’ ότι φαίνεται από τις οριστικές αποφάσεις για τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους μετά την ομοβροντία δηλώσεων Ευρωπαίων αξιωματούχων και τα αλλεπάλληλα δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου. Στην Αθήνα, ολοκληρώθηκε με επιτυχία η τηλεδιάσκεψη κυβερνητικών παραγόντων με εκπροσώπους των θεσμών, ενώ ο ίδιος ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν παραδέχθηκε ότι καταβάλλεται προσπάθεια για συνολική λύση στο Eurogroup της Πέμπτης.

Την υποστήριξή του σε μια ουσιαστική ελάφρυνση του ελληνικού χρέους εξέφρασε και ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, Ανχέλ Γκουρία, κατά την ομιλία του στην επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου, τονίζοντας μάλιστα ότι η απομείωση του ελληνικού χρέους θα έπρεπε είχε γίνει πολύ νωρίτερα.

Στο σημείο αυτό επέκρινε, διακριτικά, την Γαλλία και την Γερμανία, λέγοντας ότι οι τότε υπουργοί Οικονομικών, εκτιμώντας πως η διακράτηση  ελληνικού χρέους αποτελεί κίνδυνο για τις τράπεζες,  επέλεξαν να τις προστατεύσουν, δανείζοντας στην Ελλάδα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων για να ξεπληρώσει το χρέος της προς αυτές και μετατρέποντας το ιδιωτικό χρέος σε δημόσιο.

Ο κ. Γκουρία υπογράμμισε ακόμη ότι η απομείωση του ελληνικού χρέους είναι αναγκαία, ωστόσο επειδή αυτό το χρέος είναι «ανελαστικό», καθώς ανήκει στο ΔΝΤ και τον ESM, δεν μπορεί να γίνει ονομαστική διαγραφή του. Αυτό που μπορεί να γίνει κατά τον Γ.Γ. του ΟΟΣΑ είναι η λήψη κάποιων μέτρων, όπως η επέκταση των ωριμάνσεων και η μείωση των επιτοκίων, που θα κάνουν ευκολότερη την αποπληρωμή του.

Ελάφρυνση όχι διαγραφή

Το ίδιο σενάριο ανέφερε λίγες ώρες νωρίτερα, σε δημοσίευμά της, και η Süddeutsche Zeitung, προδιαγράφοντας την λήψη αποφάσεων εντός της εβδομάδας. Σε ρεπορτάζ από τις Βρυξέλλες η βαυαρική εφημερίδα σημειώνει ότι «αυτήν την εβδομάδα αναμένεται συμφωνία για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους» και υπογραμμίζει ότι αυτό που πρόκειται να αποφασιστεί στο Eurogroup είναι «παράταση της περιόδου αποπληρωμής από μηδέν έως 15 χρόνια».

Η ίδια εφημερίδα αναφέρει πάντως ότι το Βερολίνο «κινείται μάλλον στο κάτω μέρος της κλίμακας», αν και οι διαπραγματευτές άφησαν να εννοηθεί μια προθυμία για παραχωρήσεις. «Στις Βρυξέλλες πάντως υπάρχει η εκτίμηση ότι τελικά ενδέχεται οι διαπραγματεύσεις να καταλήξουν στη μέση, δηλαδή περί τα επτά ή οκτώ χρόνια», σημειώνει η γερμανική εφημερίδα.

Το θέμα το είχε ξεκαθαρίσει άλλωστε και ο πάντα αισιόδοξος Γάλλος επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, τονίζοντας ότι «δεν πρόκειται για διαγραφή, αλλά το βάρος του χρέους πρέπει να ελαφρυνθεί» και καλώντας το Eurogroup να λάβει «οπωσδήποτε» αυτήν την Πέμπτη τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Το ελληνικό ζήτημα είναι το πρώτο θέμα του Eurogroup της 21ης Ιουνίου και, σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη που κοινοποίησε ο πρόεδρός του Μάριο Σεντένο, οι υπουργοί οικονομικών της Ευρωζώνης θα κληθούν να αποφασίσουν για το πλαίσιο της εποπτείας μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος τον Αύγουστο, για το ύψος της τελευταίας δόσης των δανείων, καθώς και για τα πιθανά μέτρα για το χρέος.

Αν και η συνάντησή τους αφορά τις μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ και γίνεται στην σκιά της έξαρσης της μεταναστευτικής κρίσης στην Ευρώπη, Μέρκελ και Μακρόν, αναμένεται να αναφερθούν επίσης στις διεργασίες για την οριστική επίλυση του ελληνικού ζητήματος, στην κοινή συνέντευξη που θα δώσουν στο Βερολίνο.

Η μεταμνημονιακή εποπτεία

Οι ρυθμίσεις για το χρέος, αν και μονοπωλούν την συζήτηση, είναι μόνο το ένα ζήτημα που αναμένεται να ρυθμιστεί στο Eurogroup της Πέμπτης. Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι η μεταμνημονιακή εποπτεία  της Ελλάδας από τους δανειστές, θέμα το οποίο γίνεται προσπάθεια να συναρτηθεί με τις αποφάσεις για την ελάφρυνση του χρέους.

Ο ίδιος ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, στην συνέντευξή του στην ΕΡΤ ανέφερε ως τρίτο «σημαντικό» δεδομένο για την επόμενη ημέρα για την Ελλάδα την «διευθέτηση θεμάτων για μετά το τέλος του προγράμματος, καθώς ορισμένα από τα μεσοπρόθεσμα μέτρα του χρέους δεν θα συνδεθούν με τη δημοσιονομική πορεία μετά το τέλος του προγράμματος». Ωστόσο σε άλλο σημείο της συνέντευξής του υπογράμμισε ότι το πρώτο και πιο σημαντικό προς το συμφέρον της Ελλάδας είναι κάποια από τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος να συνδεθούν με τη συνεχιζόμενη τήρηση των δημοσιονομικών στόχων.

Την ύπαρξη σύγκλισης για αυστηρότερη μεταμνημονιακή εποπτεία της Αθήνας, συγκριτικά με άλλες χώρες που είχαν μπει σε πρόγραμμα, επισήμανε και η Süddeutsche Zeitung, αναφέροντας ότι «η πλειοψηφία των κρατών της ευρωζώνης επιμένει να μην επιτρέπεται να αναστραφούν απλά συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις». Σημείωνε ωστόσο ότι παρά τις εκτεταμένες απαιτήσεις «θα πρέπει να αποφευχθεί να δοθεί η εντύπωση ότι με αυτές τις απαιτήσεις σχεδιάζεται ντε φάκτο ένα νέο πρόγραμμα».

Στο θέμα παρενέβη πριν λίγο ο Επίτροπο Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί καλώντας τις χώρες της Ευρωζώνης να μην επιβάλλουν στην Ελλάδα ένα νέο «μεταμφιεσμένο» πρόγραμμα. «Το λέω κατηγορηματικά: δεν θα υπάρξει μεταμφιεσμένο τέταρτο πρόγραμμα για την Ελλάδα», τόνισε από το Παρίσι ο ευρωπαίος επίτροπος, δύο εικοσιτετράωρα πριν την κρίσιμη συνεδρίαση.

Ο ίδιος χαρακτήρισε «αναξιοπρεπές» να επιβληθεί στην Αθήνα ένας «σχολαστικός και παρεμβατικός» μηχανισμός για την επαλήθευση των δεσμεύσεών της μετά το τέλος του τρίτου προγράμματος, παραδέχθηκε ωστόσο ότι η ΕΕ οφείλει «να εξασφαλίσει πως οι μεταρρυθμίσεις εφαρμόζονται στην Ελλάδα και πως οι δημοσιονομικές πολιτικές συνεχίζουν να είναι υγιείς». Το γεγονός πάντως ότι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναφέρονται στο θέμα αν μη τι άλλο δείχνει ότι η συζήτηση παραμένει ανοιχτή.