“Φιλί ζωής” στον Ερντογάν – Τα swap της σωτηρίας από Τόκιο και Λονδίνο

Ανάσα ζωής στον Ερντογάν και την τουρκική οικονομία αναμένεται να δώσουν οι φημολογούμενες συμφωνίες της Άγκυρας με το Τόκιο και το Λονδίνο, οι οποίες θα επιτρέψουν στην Τουρκία να συγκρατήσει τα συναλλαγματικά αποθέματά της με εισροή ξένων κεφαλαίων.

Η τουρκική οικονομία βρισκόταν ήδη σε κακή κατάσταση, εξαιτίας της νομισματικής αστάθειας, η πανδημία όμως φαίνεται ότι της έδωσε τη “χαριστική βολή”, καθώς η κατάρρευση του τουρισμού και η μαζική ανεργία, την σπρώχνουν σε μια ιδιαίτερα οδυνηρή ύφεση. Οι πληροφορίες θέλουν την Άγκυρα να βρίσκεται πολύ κοντά σε συμφωνία swap ύψους 10+10 δισ. δολαρίων με τις Κεντρικές Τράπεζες του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιαπωνίας.

Μάλιστα, η συμφωνία με το Τόκιο, εικάζεται ότι θα ανακοινωθεί την Πέμπτη, όταν ο πρωθυπουργό της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε θα εγκαινιάσει μαζί με τον Ερντογάν το νέο, τεραστίων διαστάσεων, νοσοκομείο στην περιοχή Μπασάκσεχιρ της Κωνσταντινούπολης. Ένα νοσοκομείο που θα είναι το μεγαλύτερο της Ευρώπης σε μονάδες ΜΕΘ (βρίσκεται στην ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης) και έχει κατασκευαστεί από τουρκο-ιαπωνική κοινοπραξία.

Στις συζητήσεις για συμφωνίες swap είχε αναφερθεί πριν μερικές ημέρες και ο Διοικητής της Τουρκικής Κεντρικής Τράπεζας Μουράτ Ουισάλ, χωρίς, ωστόσο, να αποκαλύψει με ποιες χώρες γίνονται αυτές οι συνομιλίες. Δημοσιεύματα πάντως αναφέρουν ότι η Άγκυρα είναι σε στενή επαφή με τέσσερις χώρες για τη σύναψη συμφωνίας, στις οποίες δεν περιλαμβάνονται οι ΗΠΑ. Εξάλλου, οι συνομιλίες με τη Fed (Ομοσπονδιακή Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών) απέτυχαν, αφού η Τουρκία δεν κατείχε ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου, μια προϋπόθεση που είναι απαραίτητη για την σύναψη της συμφωνίας.

Ξορκίζει το ΔΝΤ 

Η Άγκυρα “καίγεται” για την άμεση εύρεση πόρων και αναζητά επειγόντως ξένα κεφάλαια για να στηρίξει την τουρκική οικονομία απέναντι στις καταστροφικές επιπτώσεις της πανδημίας, αλλά και για να αποκαταστήσει τα αποθέματα ξένου νομίσματος της Κεντρικής τράπεζας, τα οποία έχουν συρρικνωθεί επικίνδυνα. Αιτία οι παρεμβάσεις διαρκείας για τη στήριξη της λίρας, η οποία έχει χάσει περίπου 13% έναντι του αμερικανικού δολαρίου από τις αρχές του 2020.

Η φημολογία για τη σύναψη συμφωνιών swap έδωσε σήμερα μια ώθηση 0,4% στο τουρκικό νόμισμα, με την ισοτιμία να διαμορφώνεται στις 6,85 λίρες ανά δολάριο, από το ιστορικό χαμηλό των 7,269 λιρών ανά δολάριο που είχε φτάσει στις 7 Μαΐου. Την ίδια ώρα, ωστόσο, οι εκτιμήσεις των ειδικών είναι ότι η τουρκική οικονομία, επάνω που πήγαινε να συνέλθει από την δεκαετή ύφεση, είναι έτοιμη να ξανακυλήσει ακόμη πιο βαθιά.

Η εξέλιξη αυτή αποτελεί στραπάτσο για την εικόνα του Ερντογάν, ο οποίος είχε συνδέσει το όνομά του με μια “Τουρκία της ευημερίας”. Ο Τούρκος πρόεδρος είχε ανακοινώσει τον Μάρτιο ένα σχέδιο ανάκαμψης της οικονομίας, το οποίο όμως κρίθηκε ανίσχυρο. Τώρα για τον ίδιο λόγο προχωρά σε ένα σταδιακό άνοιγμα της κοινωνίας και της οικονομίας, αίροντας τμηματικά τα επιλεκτικά μέτρα που έλαβε για τον περιορισμό της πανδημίας. Οι εκτιμήσεις όμως των οικονομολόγων για την 19^η παγκόσμια οικονομική δύναμη με ΑΕΠ 710 δισ. δολαρίων, δεν είναι υπέρ του.

Η οδυνηρή πραγματικότητα 

Ήδη πολλοί από τους ειδικούς προκρίνουν ως αναγκαστική την προσφυγή στο ΔΝΤ, κάτι για το οποίο ο Ερντογάν μέχρι πρότινος δεν ήθελε ούτε να ακούσει. Η κατάσταση, ωστόσο, έχει αλλάξει δραματικά, καθώς, την ώρα που η Άγκυρα περίμενε 5% ανάπτυξη για το 2020, οδεύει τώρα, σύμφωνα με το ΔΝΤ, σε 5% ύφεση. Παραλλήλως προβλέπεται εκτίναξη της ανεργίας 17,2% από 13,6 που ήταν τον Φεβρουάριο. Η Τουρκία χάνει όμως φέτος και το μεγαλύτερο μέρος από τα 31 δισεκατομμύρια δολάρια που έφερε το 2019 στη χώρα ο τουρισμός, αντισταθμίζοντας ένα τμήμα των απωλειών σε συνάλλαγμα.

Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση, ο Ερντογάν προσπαθεί να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα για να μην οδηγήσει την Τουρκία στο ΔΝΤ για εικοστή φορά στην ιστορία της. ένα από τα χαρτιά που παίζει δυναμικά είναι και οι συμφωνίες swap για την αποφυγή της έλλειψης συναλλάγματος, το οποίο σε συνδυασμό με την υποτίμηση εκτινάσσει το χρέος των τουρκικών εταιριών σε ξένα νομίσματα. Αυτόν τον στόχο είχε και η “διπλωματία της μάσκας” στην οποία επιδόθηκε στη διάρκεια της πανδημίας, αποστέλλοντας υγειονομικό υλικό ακόμη και στις ΗΠΑ.