H ενεργειακή φτώχεια της ΕΕ φέρνει πολιτική γκρίνια στις Βρυξέλλες

Ξεσπάθωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (και της προέδρου της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν) για τους χειρισμούς στην αγορά ενέργειας και τη ξέφρενη πορεία της τιμής του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος. Σε συνέντευξη στη βελγική Le Soir ο Μισέλ κάνει λόγο για αδικαιολόγητη καθυστέρηση της Επιτροπής να επεξεργαστεί νέες προτάσεις για την συγκράτηση και αποκλιμάκωση των τιμών.

Ο ίδιος, όμως, δεν δίνει στίγμα για τις κατευθύνσεις, ενώ την ίδια ώρα παραδέχεται ότι δεν υπήρχε ομοφωνία στα προηγούμενα Συμβούλια Κορυφής για νέα μέτρα, όπως για παράδειγμα το πλαφόν, για το οποίο είχαν εκφραστεί έντονες αντιρρήσεις από την Γερμανία, την Αυστρία, την Ολλανδία, αλλά και το Βέλγιο, όπου είναι ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Όμως, υπό το πρίσμα της ανακοίνωσης της Gazprom ότι δεν θα ανοίξει για άγνωστο χρονικό διάστημα ο αγωγός Nord Stream 1 που στέλνει απευθείας φυσικό αέριο από τη Ρωσία στην Γερμανία (λόγω βλάβης σε τουρμπίνα) έχει προκαλέσει νέα αναστάτωση -και εκνευρισμό στις τάξεις της ΕΕ και στην γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Η βλάβη στην τουρμπίνα του Nord Stream 1 εντοπίστηκε λίγες ώρες πριν το προγραμματισμένο άνοιγμα του αγωγού το βράδυ της Παρασκευής (ενώ ο αγωγός επρόκειτο να λειτουργήσει και πάλι το πρωί του Σαββάτου μετά από προγραμματισμένη τριήμερη συντήρηση).

Οι επίτροποι Οικονομικών και Ενέργειας επέκριναν τη Μόσχα ότι κάνει εκβιαστικό παιχνίδι και κάλεσαν την κυβέρνηση Πούτιν να σεβαστεί τα συμβόλαια που έχει με την ΕΕ, ενώ από την πλευρά της η Μόσχα επισημαίνει ότι έχει ξεκαθαρίσει ενώ και καιρό πως δεν θα αποδεχθεί πλαφόν ούτε στην τιμή του αερίου, ούτε στην τιμή του πετρελαίου. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν προχώρησε σε κάποιο σχόλιο έως τώρα, ούτε και η κυβέρνηση της Γερμανίας, αφήνοντας τον υπεύθυνο της εταιρείας Δικτύων Κλάους Μίλερ να καθησυχάσει τους πολίτες, λέγοντας ότι τα πράγματα είναι καλύτερα από ότι πριν από λίγο καιρό.

Πόσο καλύτερα μπορεί να είναι αν διακοπεί από τώρα η ροή του ρωσικού αερίου, ενώ αυτή η εξέλιξη αναμένονταν στις 14 Σεπτεμβρίου, όταν θα ανακοινωθεί από την ΕΕ η απόφαση για πλαφόν ή όχι, είναι ερώτημα. Οι δεξαμενές στη Γερμανία είναι στο 85% και τις ημέρες μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, υπολογίζονταν ότι θα έφθαναν στο 90% ή και θα υπερβούν αυτό τον στόχο εάν η ροή ήταν σχετικά ομαλή από την Ρωσία, στο 20 με 30% της δυναμικότητας του Nord Stream 1.

Βολές Μισέλ σε Ούρσουλα

O Μισέλ, στη συνέντευξη στην Le Soir λέει ότι «πρόκειται για μια κατάσταση που δεν ανακαλύπτουμε σήμερα, χρονολογείται ακόμη και πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία». Επισημαίνει τα συμπεράσματα των Συνόδων Κορυφής του Μαρτίου, του Μαΐου και του Ιουνίου, κατά τις οποίες η ενέργεια βρέθηκε στο επίκεντρο και η Επιτροπή κλήθηκε ομόφωνα να υποβάλει προτάσεις για τα βασικά ενεργειακά ζητήματα και διερωτάται γιατί αυτό δεν έχει γίνει ακόμα. Ωστόσο, παραβλέπει ότι εάν είχαν δοθεί οι προτάσεις για πλαφόν νωρίτερα, η Ρωσία θα έκοβε την παροχή αερίου νωρίτερα και το πρόβλημα θα ήταν μεγαλύτερο.

Σχετικά με την αύξηση των τιμών στην ενέργεια, ο Σαρλ Μισέλ τονίζει ότι «επί πολλούς μήνες, αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων καλούν την Επιτροπή να εργαστεί γι’ αυτό το θέμα» και συγκεκριμένα σχετικά με τα ανώτατα όρια τιμών και την πιθανή ανάγκη μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. «Δεν υπήρξε συναίνεση για το είδος της απόφασης που θα έπρεπε να ληφθεί, αλλά υπήρξε συναίνεση για να κληθεί η Επιτροπή να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις», τονίζει ο Μισέλ, σημειώνοντας ότι οι παρατηρήσεις του δεν αποτελούν κριτική αλλά κάλεσμα των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων.

«Υπάρχει η αίσθηση ότι η Επιτροπή έχασε χρόνο, και αυτό είναι ατυχές», λέει ο Μισέλ, αιχμή που είναι ιδιαίτερα σκληρή για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και συνεχίζει: «Οι τεχνικές δυσκολίες είναι η καθημερινότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν μπορώ να δεχτώ ότι αυτό αποτελεί εμπόδιο. Σήμερα, με τις τιμές του φυσικού αερίου πολλαπλασιασμένες επί δέκα ή δώδεκα, το σύστημα έχει εκτροχιαστεί. Οι τιμές του ρεύματος αυξάνονται. Και οι εταιρείες έχουν υπερμεγέθη κέρδη. Πριν από το καλοκαίρι, σε μια συγκεκριμένη γραφειοκρατία των Βρυξελλών, ήταν ζωντανή η ιδέα ότι, τελικά, δεν ήταν τόσο άσχημα. Επειδή αυτές οι εταιρείες πιθανότατα θα επανεπενδύσουν μαζικά στην ενεργειακή μετάβαση. Μια ψυχική κατάσταση αποκομμένη από τις πολιτικές και δημοκρατικές πραγματικότητες. Νομίζω ότι τον Σεπτέμβριο οι υπουργοί πρέπει να επαναφέρουν την πολιτική δημοκρατική δυναμική στο μυαλό όλων».

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εκτιμά ότι «τα κράτη βρίσκονται σε διαδικασία φτωχοποίησης», υπενθυμίζοντας ότι ήδη 280 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν διατεθεί από κρατικούς προϋπολογισμούς για να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης στις επιχειρήσεις και στους πολίτες. «Οι πολίτες υποφέρουν, οι εταιρείες υποφέρουν, τα κράτη υποφέρουν και κάποιες εταιρείες που παράγουν ενέργεια βγάζουν υπερκέρδη. Δεν αρνούμαι ότι το θέμα είναι σύνθετο. Αλλά είναι απαράδεκτο να στέκεσαι άπραγος. Και είναι δύσκολο να εξηγηθεί ότι, από τον Μάρτιο, δεν έχουν υπάρξει κάποιες σοβαρές επιχειρησιακές προτάσεις στο τραπέζι», τονίζει ο Σαρλ Μισέλ.

Έκκληση για γρήγορες αποφάσεις

Κάνοντας έκκληση «να ληφθούν γρήγορα οι αποφάσεις», υπό τον φόβο των κοινωνικών εντάσεων αναφέρει: «Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να εγγυηθούμε τη συνοχή των κοινωνιών μας. Είμαστε σε έναν φαύλο κύκλο που πρέπει να σπάσει. Οι τιμές της ενέργειας, πολύ υψηλότερες στην Ευρώπη από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, τροφοδοτούν τον πληθωρισμό, ο οποίος τροφοδοτεί τη φτώχεια, μειώνει την ανάπτυξη και απειλεί τις θέσεις εργασίας. Για να μην αναφέρουμε τις απειλές για τη δημοκρατία. Τα απολυταρχικά καθεστώτα, η Ρωσία στην πρώτη θέση, αλλά όχι μόνο, έχουν εμμονή με την ιδέα να αποδείξουν ότι το δημοκρατικό μοντέλο δεν μπορεί να παράγει επιτυχία, ευημερία. Ένας από τους στρατηγικούς τους στόχους είναι να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν μεγάλες κοινωνικές εντάσεις για να τροφοδοτήσουν τον εξτρεμισμό, να τροφοδοτήσουν τον λαϊκισμό».

Καταλήγοντας, ο Σαρλ Μισέλ ανέφερε ότι τόσο ο Γάλλος Πρόεδρος, όσο και ο Βέλγος πρωθυπουργός έχουν πει την αλήθεια στο λαό και αυτό πρέπει να γίνει. «Είναι απαραίτητο να ευαισθητοποιήσουμε τους πολίτες ότι πολύ γρήγορα, όλοι θα πρέπει να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας», προσθέτει, αρχής γενομένης από τα κτίρια της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, λέγοντας: «Η Ένωση πρέπει να δώσει το παράδειγμα. Αρκετά κράτη μέλη έκαναν καλά που συνέστησαν ή επέβαλαν αλλαγές συμπεριφοράς όσον αφορά τη θερμοκρασία, κατά τη διάρκεια του χειμώνα ή του καλοκαιριού».

Όλα αυτά έτσι όπως διατυπώνονται από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μετά τους υπουργούς Ενέργειας της ΕΕ που θα συνεδριάσουν στις 9 Σεπτεμβρίου και τις ανακοινώσεις της Επιτροπής στις 14 Σεπτεμβρίου, οι αρχηγοί των χωρών της ΕΕ θα πρέπει να πάρουν τις τελικές αποφάσεις και αυτό σημαίνει έκτακτη σύγκληση Συνόδου Κορυφής, εάν η Ρωσία δεν ανοίξει τον Nord Stream 1.

Εν τω μεταξύ συνεχίζεται και σήμερα το παιχνίδι ευθυνών ανάμεσα στην ρωσική Gazprom και την γερμανική Siemens, της οποίας είναι οι τουρμπίνες που παρουσιάζουν βλάβες και χάνουν… λάδια. Η ρωσική εταιρεία ανακοίνωσε σήμερα ότι η Siemens Energy δεν παρέχει τις εργασίες συντήρησης που είναι απαραίτητες για την καλή λειτουργία του συστήματος υποστήριξης του αγωγού (τουρμπίνες προώθησης του αερίου).

Από την πλευρά της η Siemens απάντησε ότι «στην Siemens Energy δεν έχουν ανατεθεί εργασίες συντήρησης του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 1, όπως ισχυρίζεται η Gazprom, ότι δεν ήταν διαθέσιμη να παρέχει τεχνική υποστήριξη για τον αναφερόμενο αγωγό. Ανεξάρτητα από αυτό, έχουμε τονίσει αρκετές φορές ότι υπάρχουν αρκετές πρόσθετες τουρμπίνες διαθέσιμες στον σταθμό συμπίεσης Πορτόβαγια, προκειμένου να λειτουργεί ο αγωγός Nord Stream 1» δήλωσε  εκπρόσωπος της Siemens Energy.