Η αλήθεια (με αριθμούς) για την οριακή αύξηση του ΑΕΠ

του Κώστα Μελά  – 

Σύμφωνα με τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ΑΕΠ -σε όρους όγκου- κατά το 2^ο τρίμηνο του 2017 παρουσίασε αύξηση κατά 0,5% σε σχέση με το 1^ο τρίμηνο του 2017. Και αύξηση κατά 0,8% σε σχέση με το αντίστοιχο (2^ο) τρίμηνο του 2016.

Με βάση τα μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία, το ΑΕΠ κατά το 2^ο τρίμηνο του 2017 παρουσίασε αύξηση κατά 0,7% σε σχέση με το 2^ο τρίμηνο του 2016. Η παρατηρούμενη αύξηση του ΑΕΠ σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2016 οφείλεται:

• Στην αύξηση της τελικής καταναλωτικής δαπάνης κατά 1,9% (2017: 40.966 εκατ. ευρώ, 2016: 40.198 εκατ.). Επιμέρους, η τελική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών (και των Μη Κερδοσκοπικών Εταιρειών – ΜΙΕΝ) αυξήθηκε κατά 1,77% (2017: 32.163 εκατ. 2016: 31.603 εκατ.) και της Γενικής Κυβέρνησης κατά 2,4% (2017: 8.803 εκατ, 2016: 8.595 εκατ.).
• Στη μείωση της αρνητικής συνεισφοράς του εξωτερικού τομέα: -250 εκατ. το 2^ο τρίμηνο του 2017 (εξαγωγές: 14.704 εκατ., εισαγωγές: 14.954 εκατ.) έναντι -786 εκατ. το αντίστοιχο τρίμηνο του 2016 (εξαγωγές: 13.108 εκατ., εισαγωγές: 13.894 εκατ.).
• Αρνητική είναι η εξέλιξη στον Ακαθάριστο Σχηματισμό Παγίου Κεφαλαίου. Παρατηρείται μείωση 5,1% (2ο τρίμηνο 2017: 4934 εκατ., 2ο τρίμηνο 2016: 5203 εκατ.). Επίσης μείωση κατά 787 εκατ. παρουσιάζει ο σχηματισμός των αποθεμάτων.

Η αλήθεια των αριθμών

Σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία μπορούν να αναφερθούν τα παρακάτω:

Πρώτον: Για ακόμη μια φορά είναι η τελική κατανάλωση που οδηγεί τη μεγέθυνση του ΑΕΠ. Η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, όμως, συνοδεύεται από μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, γεγονός που επιδρά αρνητικά στην αποταμίευσή τους. Το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών ανήλθε στα 26,2 δισ. ευρώ το 1ο τρίμηνο του 2017, στο ίδιο περίπου επίπεδο με εκείνο κατά το 1ο τρίμηνο του 2016. Η καταναλωτική δαπάνη στα 29,7 δισ. από 28,8 δισ. το 1ο τρίμηνο του 2016.

Με βάση αυτά τα μεγέθη, η αποταμίευση ήταν αρνητική κατά -3,5 δισ., έναντι -2,6 δισ. το 1ο τρίμηνο του 2016. Αυτό σημαίνει ότι, τα νοικοκυριά, έχουν σταματήσει να αποταμιεύουν. Λόγω και της αυξημένης φορολογικής επιβάρυνσης είτε φοροδιαφεύγουν περισσότερο, είτε χρησιμοποιούν συσσωρευμένες αποταμιεύσεις, ρευστοποιώντας ακίνητα, ή αντλώντας ρευστά διαθέσιμα από καταθέσεις που μετέφεραν στο εξωτερικό ή εκτός τραπεζικού συστήματος. Η μείωση της αποταμίευσης των νοικοκυριών έχει δυσμενείς επιπτώσεις στις επενδύσεις και στο τραπεζικό σύστημα μεσομακροπρόθεσμα.

Δεύτερον: Η μείωση των επενδύσεων (ΑΣΠΚ) αποτελεί ένα κρίσιμο στοιχείο για τη μεγέθυνση του ΑΕΠ το 2017, δεδομένου ότι σύμφωνα με τις προβλέψεις η αναμενόμενη συμμετοχή τους είναι σημαντικότατη (αύξηση κατά 9,1%).

Τρίτον: Έχει σημασία να υπογραμμισθεί ότι η οποιαδήποτε μεγέθυνση του ΑΕΠ συνοδεύεται από αύξηση των εισαγωγών (σύμφωνα με τη θεωρία έτσι πρέπει να συμβαίνει). Τις περισσότερες φορές, όμως, ο ρυθμός αύξησής τους είναι μεγαλύτερος από τον ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ και τον αντίστοιχο των εξαγωγών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση του εξωτερικού ισοζυγίου. Είναι αποκαλυπτικό ότι ο ρυθμός αύξησης των εισαγωγών στα δύο αναφερόμενα τρίμηνα ήταν 7,6%.