Η αυτοαπασχόληση ως λύση στα οικονομικά της φτώχειας

Παρά την ποιότητα και τα διαπιστευτήρια των μελών της επιτροπής Πισσαρίδη με το μεγάλο άθροισμα της συλλογικής της νοημοσύνης, αδυνατώ να μη φέρω στο νου μου το χιλιοειπωμένο και επαληθευμένο «αν θες να μη γίνει κάτι ανάθεσέ το σε επιτροπή», όχι πάντα σε χρέωσή της. Είναι όμως και παρήγορο που συνέταξε ένα κατάλογο κατευθύνσεων αναγκαίων για την ανάσταση της οικονομίας, ο οποίος συμπίπτει με όλα όσα ακούν και συζητούν οι παρεπιδημούντες των καφενείων της χώρας καταλήγοντας στο ίδιο συμπέρασμα.

Το αποτέλεσμα της έκθεσης, δηλαδή, αποκάλυψε τη συμφωνία των θέσεων της επιτροπής μ’ εκείνες των περισσοτέρων Ελλήνων που στωικά περιμένουν και το επιχειρησιακό της μέρος το οποίο, όπως γνωρίζουν τα μέλη της, είναι αδύνατο να εκτελεστεί υπό το τρέχον καθεστώς λειτουργίας. Παρά δε, τις όποιες ιδεολογικές διαφορές που είναι δυνατό να αντιτάξει κανείς, θα πρέπει να ανακοινωθούν οι προτεινόμενες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, όπως και οι απαραίτητες ενέργειες αποκατάστασης και ενίσχυσης της αναγκαίας εμπιστοσύνης της οποίας, όσο θα αυξάνεται το έλλειμμα, τόσο θα διογκώνεται και το αντίστοιχο δημοσιονομικό.

Απηυδησμένοι από ένα καθεστώς όπου οι συναλλαγές είναι κραυγαλέα ετεροβαρείς υπέρ του επιτήδειου σε βάρος του συνεπούς, με ένα σύστημα δικαιοσύνης στο οποίο αυτός που έχει δίκιο φοβάται κι εκείνος με το άδικο ελπίζει, τι άλλο να περιμένουμε εκτός από την ανθοφορία της “φαιδράς πορτοκαλέας”; Ποια είναι η προσδοκία ανάταξης κοινωνίας και οικονομίας όταν:

• τα χρέη προς το δημόσιο είναι απαράγραπτα λόγω μιας αναδρομικότητας-λάστιχο ανεξάρτητα απ’ ό,τι προβλέπει ο νόμος, ενώ τα οφειλόμενα προς τον υπήκοο παραγράφονται στην τριετία επειδή υπήρξε συνεπής, πως μπορεί να υλοποιηθεί κάτι ουσιαστικό και μακροπρόθεσμο;
• οι “μεγάλοι” χρηματοδοτούνται σε πρώτη ζήτηση από τις τράπεζες του συστήματος με ποσά τα οποία θα μπορούσαν να αποφέρουν περισσότερα στην οικονομία και στη μείωση της ανεργίας, διαχεόμενα προς τις εκτός συστήματος μικρομεσαίες, τι το θετικό μπορεί να περιμένει κανείς;
• καταπολεμάται ο ανταγωνισμός μέσω της διαφθοράς της οποίας τα μεγέθη μόνο οι κρατικοδίαιτοι “μεγάλοι” μπορούν να υποστηρίξουν, έχοντας και την εύνοια των Γερμανών πατρόνων που την θεσμοθέτησαν αιώνες τώρα, ποια η ελπίδα ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας μιας χώρας με δυσανεξία στον ανταγωνισμό.
• οι πάτρωνές μας εξοβέλισαν την ηθική από την πολιτική και τις συναλλαγές τους, δεν είναι ιστορικό λάθος η προσδοκία ευαισθησίας και αλληλεγγύης απ’ αυτούς; Κλπ.

Κίβδηλη προσπάθεια και γερμανικά συμφέροντα

Κατόπιν των προηγουμένων –και τόσων άλλων σε πλήθος όσο και των Ελλήνων- είναι πολύ πιθανό η έκθεση να εξελιχθεί σε σενάριο τεκμηρίωσης μιας κίβδηλης προσπάθειας από τη μεριά της κυβέρνησης. Δυστυχώς για όλους μας, τα βαρύγδουπα ονόματα και οι τίτλοι των μελών της επιτροπής δεν επαρκούν για να περιβάλλουν με αισιοδοξία το όλο εγχείρημα.

Το ντοσιέ με τις προτάσεις τους –για άλλη μια φορά- θα καταλάβει το δικό του χώρο στο χρονοντούλαπο της ιστορίας καταδεικνύοντας ξανά ότι δεν είναι ο σχεδιασμός το παν αλλά το σχέδιο και η εφαρμογή του. Στην προκειμένη περίπτωση, επιπλέον, δημιουργείται σύγκρουση συμφερόντων με των πατρώνων οι οποίοι απεχθάνονται ακόμη και τη σχετική οικονομική αυτοδυναμία ώστε να μας έχουν στο χέρι.

Θέτοντάς το διαφορετικά, τα γερμανικά συμφέροντα δε συμπίπτουν με τα ελληνικά όπως ισχύει στην περίπτωση των γειτόνων μας και μάλιστα σε βαθμό που θα μπορούσαν να τους “πουλήσουν” μέρος του “χρέους” μας διευκολύνοντας την επεκτατική τους πολιτική. Παρότι δε, “ο τράχηλος του Έλληνα ζυγό δεν υποφέρει” όταν βέβαια τον αντιλαμβάνεται όπως τη μπότα των ναζί, δε συμβαίνει το ίδιο με το “λάδι” των επιγόνων τους που, λειτουργώντας αθόρυβα, διαβρώνει συνειδήσεις ανάγοντας τα ταπεινά ένστικτα του ανθρώπου σε αποτελεσματικό εργαλείο χειραγώγησής του.

Στην παραπάνω αρνητικότητα συνδράμει και η υφιστάμενη παραγωγική υποδομή της χώρας η οποία στερείται διαστάσεων ικανών να απορροφήσουν την πλεονάζουσα προσφορά εργασίας, ανεξάρτητα από τις ειδικότητες που φέρεται να έχει ανάγκη. Ακόμη και στο βαθμό που η όποια εκπαίδευση/κατάρτιση θα είναι ουσιαστική κι όχι επιδοματικού χαρακτήρα -όπως μέχρι τώρα, χωρίς νέες επενδύσεις με σύγχρονο προσανατολισμό και αυξημένη προστιθέμενη αξία θα αδυνατεί να ανταποκριθεί.

Πιθανότερο σενάριο

Ως πιθανότερο σενάριο, λοιπόν, φαίνεται η αύξηση της αυτοαπασχόλησης λόγω έλλειψης θέσεων απασχόλησης αφενός και αφετέρου, της αδήριτης ανάγκης για επιβίωση στο πλαίσιο μιας ισχνής οικονομίας και απογοητευμένης κοινωνίας που δεν βλέπει μέλλον. Μέσω αυτής θα προκύψει η ετεροαπασχόληση ως γόνος της διασταύρωσης των δεξιοτήτων του αυτοαπασχούμενου με το ευνοϊκό θεσμικό πλαίσιο στήριξης της “οικογένειάς” του.

Για την ισχυροποίηση του μοντέλου και την ελαχιστοποίηση των ζημιών μιας αποτυχημένης απόπειρας, θα πρέπει ο δότης να εκπαιδευτεί ώστε να μπορεί να την αναθρέψει σωστά και αποδοτικά για τον ίδιο και το κοινωνικό σύνολο. Πράγμα που συνεπάγεται ότι υπόδειξη για εκπαίδευση/κατάρτιση είναι καλύτερο να τεθεί στη βάση των αναγκών του (εμπειροτέχνη, ελεύθερου επαγγελματία, μάστορα, τεχνίτη κλπ.) πέρα από το σπουδαστικό του υπόβαθρο ώστε να ενισχυθεί περαιτέρω η τεχνογνωσία και η αυτοπεποίθησή του για να τολμήσει κάτι πιο σύνθετο και οργανωμένο, όπως π.χ. μια Μικρομεσαία επιχείρηση.

Κοινωνία και Οικονομία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες καθώς η ύπαρξη της μιας προϋποθέτει εκείνη της άλλης. Θέτοντάς το προκλητικότερα, υφίσταται μεταξύ τους μια οιονεί “Κβαντική Διεμπλοκή” της οποίας οι συνέπειες είναι δύσκολο, πολλές φορές, να προβλεφθούν στην περίπτωση που πλήττεται κάποια από τις δύο. Η κοινωνία απαρτίζεται από τα οικονομικώς δρώντα άτομα προς χάρη της επιβίωσης και της εξέλιξης αμφοτέρων. Η οικονομία είναι το σύστημα το οποίο διασφαλίζει τους –όχι πάντα ισότιμους– όρους δράσης προκειμένου να εκδιπλωθεί η δημιουργικότητα και η επινοητικότητα εμπλουτισμού των πόρων, η κατανομή των οποίων ορίζεται από την κοινωνία- όχι πάντα δίκαια.

Από τον “σολίστα” στον “διευθυντή ορχήστρας”

Σημαντικό ρόλο στη μόχλευση των περιορισμένων πόρων διαδραματίζει η επιχειρηματικότητα ως διαδικασία αποτελεσματικότερης και αποδοτικότερης αξιοποίησής τους. Ιδιαίτερα η έκβασή της σε μικρομεσαία επιχείρηση η οποία:

• δημιουργεί τις περισσότερες θέσεις εργασίας παντού στον κόσμο,
• διαχέει καλύτερα τον πλούτο προς την κοινωνία που την υποστηρίζει,
• λειτουργεί σε πραγματικό καθεστώς ανταγωνισμού όπου η εφήμερη, συνήθως, «ηγεσία αγοράς» επιτυγχάνεται με τη δημιουργία συγκριτικού πλεονεκτήματος το οποίο συνθέτουν καινοτομικά προϊόντα και υπηρεσίες ή διαδικασίες μάνατζμεντ και μάρκετινγκ,
• θεωρείται φορέας αλλαγών που διασφαλίζουν την ύπαρξή της,
• δεν έχει την οικονομική ισχύ να επιβάλλει όρους μονοπωλίου ή ολιγοπωλίου,
• αποτελεί τα «Ξύλινα Τείχη» της ελληνικής οικονομίας, έτσι όπως τα αντελήφθη ο Θεμιστοκλής και όχι η οικονομική και πολιτική ολιγαρχία που νόμιζε (κι εξακολουθεί) ότι μπορούσε να περιστοιχίσει τα δικά της και μόνο συμφέροντα.

Στο ξεκίνημά του, ως νέος επιχειρηματίας πλέον, θα αποτελεί μόνος του μια “ορχήστρα” χειριζόμενος σαν βιρτουόζος όλα τα όργανά της, καλύπτοντας το σύνολο των αναγκών ως “σολίστας” που, εκτός από την ιδέα της σύνθεσης, διαθέτει και τις δεξιότητες ανταπόκρισης σε επίπεδο “μουσικής δωματίου”. Όσο όμως μεγαλώνει ο χώρος και το… ακροατήριο (αγορά, πελάτες, ανταγωνισμός) με την “παρτιτούρα” να εξελίσσεται σε “συμφωνία”, τόσο αυξάνεται η ανάγκη ένταξης νέων “βιρτουόζων” για τη σωστή εκτέλεσή της.

Το πέρασμα από τον “σολίστα” στον “ενορχηστρωτή” και στον “διευθυντή ορχήστρας” απαιτεί εκπαίδευση πάνω στην τέχνη του μάνατζμεντ και της λήψης αποφάσεων, ώστε όχι μόνο να επιλέξει τους δεξιοτέχνες αλλά και να διασφαλίσει την ενεργό συμμετοχή τους στην αρτιότερη εκτέλεση μιας “συμφωνίας” σε δυναμική κατάσταση. Σ’ αυτόν θα πρέπει να στραφεί η προσοχή προτείνοντάς του κατάλληλα προγράμματα και ικανούς εκπαιδευτές με εμπειρία στο επιχειρείν και τη μετάγγιση γνώσεων. Ακούει κανείς;