Η σκοτεινή πλευρά της γερμανικής οικονομίας

του Κώστα Μελά  – 

Οι γραφικές παραστάσεις που περιλαμβάνονται στον παρακάτω πίνακα, δείχνουν ανάγλυφα, περιεκτικά και απλά το πώς έχουν εξελιχθούν βασικά μεγέθη της γερμανικής οικονομίας την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από την καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ (2005-2017).

Η πρώτη σειρά περιλαμβάνει τα μεγέθη εκείνα, για τα οποία περηφανεύεται η καγκελάριος Μέρκελ. Κατά σειρά από αριστερά προς τα δεξιά: η ανεργία μειώθηκε από περίπου 11% (2005) σε περίπου 4,8% (2017). Το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού από έλλειμμα περίπου 80 δισ. ευρώ (2005) έχει πλεόνασμα περίπου 22 δισ. ευρώ (2016). Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, μετά την άνοδο στα χρόνια της κρίσης βρίσκεται το 2016 στα ίδια επίπεδα του 2005 (περίπου στο 75%). Το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου παρουσίασε σημαντική αύξηση (64%) στα ένδεκα αυτά χρόνια αγγίζοντας τα 223 δισ. ευρώ (2016). Στους ίδιους πίνακες παρουσιάζονται οι εξελίξεις στα αντίστοιχα μεγέθη των χωρών Γαλλίας, Ιταλίας, Ηνωμένου Βασιλείου και Ισπανίας. Η σύγκριση είναι καταλυτική υπέρ της Γερμανίας.

Στη δεύτερη σειρά οι πίνακες παρουσιάζουν τη σκοτεινή πλευρά της γερμανικής οικονομίας, την πλευρά που οι Γερμανοί ιθύνοντες αποκρύπτουν επιμελώς. Το ποσοστό φτώχειας (την ίδια περίοδο της διακυβέρνησης Μέρκελ 2005-2015) αυξήθηκε κατά 54%. Το ποσοστό των φτωχών εργαζομένων διπλασιάστηκε σε 10 χρόνια (2005-2015). Ο αριθμός όσων εργάζονται σε δύο εργασίες, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, αυξήθηκε κατά 80,7% (2005-2017) και αφορά περίπου σε 1.000.000 εργαζομένους. Οι συνταξιούχοι κάτω από το όριο της φτώχειας αυξήθηκαν κατά 30% (2005-2015).

Δεν είναι εύκολο να υπολογισθεί το πόσο συνέβαλαν αυτές οι εξελίξεις στο να απολέσουν τα δύο κυβερνητικά κόμματα περίπου το 14% των ψήφων σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές. Το σίγουρο, όμως, είναι ότι η διαμορφωθείσα κατάσταση είχε επίδραση και πιθανά σημαντική επίδραση.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: συνδέονται, με κάποιο τρόπο, οι εξελίξεις των συγκεκριμένων μεγεθών; Η απάντηση αβίαστα είναι ΝΑΙ. Πρόκειται για σαφείς επιλογές πολιτικής, οι οποίες ιεραρχούν πρώτα την επίτευξη μακροοικονομικών στόχων, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στα κατώτερα στρώματα των εργαζομένων και των συνταξιούχων.

Η δημοκρατία, όμως, έχει πρωταρχικό στόχο την βοήθεια σε αυτούς που αντιμετωπίζουν προβλήματα, με βάση την αρχή της αλληλεγγύης και προκειμένου να διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή. Η διασάλευση της κοινωνικής συνοχής αποτελεί τον προθάλαμο στη νέα εποχή, στην εποχή νέας ευρωπαϊκής (ακρο)δεξιάς.