Η στρατιωτικοποίηση απειλή για τις ευρωπαϊκές οικονομίες

Παράλληλα η ανεργία στις ΗΠΑ, με ρεκόρ τριετίας, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα στοιχεία, ερμηνεύτηκαν από τις αγορές ως προμήνυμα για επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας. Με απλά λόγια, οι αναλυτές εκτιμούν πλέον πως ο κίνδυνος ύφεσης για την μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, όχι μόνο δεν έχει αποφευχθεί, αλλά έχει αυξηθεί. Πλην όμως δεν βλέπουμε το δάσος, αν μείνουμε μόνο σε αυτές τις εξηγήσεις. Όπως χαρακτηριστικά είπε πρόσφατα ο Σουν Γουόν Σον καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Loyola Marymount, η Ουάσιγκτον συνεχίζει να ξοδεύει χρήματα σαν να είναι οι πόροι της απεριόριστοι και προσέθεσε με έμφαση: «Η ουσία είναι ότι δεν υπάρχει τζάμπα γεύμα και νομίζω ότι η προοπτική είναι αρκετά ζοφερή».

Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2023 το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ έφτασε στο 131% του ΑΕΠ –αρνητικό ιστορικό ρεκόρ– ενώ το έλλειμμα, ξεπέρασε τα 1,7 τρισ. και σχεδόν διπλασιάστηκε σε σύγκριση προς το προηγούμενο έτος. Δραματικό ήταν το μήνυμα που έστειλε ο επικεφαλής της ανεξάρτητης δημοσιονομικής εποπτικής αρχής του Κογκρέσου Φίλιπ Σουάγκελ που τόνισε ότι η αμερικανική οικονομία μπορεί να υποστεί σοκ, εάν η κυβέρνηση αγνοήσει το διογκούμενο ομοσπονδιακό χρέος. Το κόστος των τόκων αυξήθηκε στα 659 δισ. δολάρια το οικονομικό έτος 2023.

Αυτό είναι αυξημένο κατά 39% από το προηγούμενο έτος και σχεδόν διπλάσιο από ό,τι ήταν το οικονομικό έτος 2020 ενώ για το 2025 υπολογίζεται πως οι ΗΠΑ θα κληθούν να πληρώσουν συνολικά 1 τρισ. δολάρια(!) για τόκους, ποσό που ξεπερνά τις δαπάνες για την άμυνα και το πρόγραμμα υγείας! Ποια μέτρα, όμως, μπορεί να ληφθούν, όταν οι στρατιωτικές δαπάνες, ως βασικός μοχλός παγκόσμιας κυριαρχίας των ΗΠΑ, έχουν ξεπεράσει κάθε όριο, παρασύροντας σε ύφεση και τις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες;

Ο αντίκτυπος στις ευρωπαϊκές οικονομίες

Ποιοι και πώς προετοιμάστηκαν για το ενδεχόμενο ο πόλεμος στην Ουκρανία απέναντι σε μια πυρηνική δύναμη όπως είναι η Ρωσία και η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή να λάβουν απρόβλεπτες διαστάσεις και να συγκλονίσουν την παγκόσμια ενεργειακή αγορά; Οι ΗΠΑ ξοδεύουν περισσότερα για τον στρατό τους απ’ ό,τι αθροιστικά οι δέκα επόμενες χώρες με τις υψηλότερες δαπάνες, ενώ η Κίνα είναι πλέον η υπερδύναμη της παραγωγής στον κόσμο, καθώς ξεπερνά σε παραγωγική απόδοση το άθροισμα των εννέα επόμενων μεγαλύτερων παραγωγών, σημείωσε σε άρθρο του ο καθηγητής Richard Baldwin, που διδάσκει στο IMD Business School και είναι αρχισυντάκτης του VoxEU.org.

Και την αδιέξοδη αυτή κούρσα, ακολουθούν και τα ευρωπαϊκά κράτη του ΝΑΤΟ που αναγκάζονται να αυξήσουν τη φορολογία και να κάνουν περικοπές για να καλύψουν τις αυξανόμενες αμυντικές δαπάνες με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι οι κρατικοί στρατιωτικοί προϋπολογισμοί παγκοσμίως αυξάνονται διαρκώς. Το περασμένο έτος έφτασαν τα 2,44 τρισ. δολάρια, παρουσιάζοντας έτσι σχεδόν 7% αύξηση συγκριτικά με το 2022 – τη μεγαλύτερη ετήσια άνοδο που έχει καταγραφεί από το 2009. Όπερ σημαίνει πως οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες βρίσκονται τώρα σε σημείο-ρεκόρ από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.

Σε αυτές τις συνθήκες, η παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας καθηλώνεται σε ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα της ΕΕ, με αποτέλεσμα να αποκλίνει αντί να συγκλίνει με την υπόλοιπη Ευρώπη. «Το 2023 το ελληνικό ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης ανά ώρα εργασίας το 2023 αντιστοιχούσε μόλις στο 57,4% του μέσου όρου της ΕΕ» αναφέρει η έκθεση της Κομισιόν, πράγμα που σημαίνει πως παρά τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς περί ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης, η χώρα έχει σημαντικό χάσμα παραγωγικότητας με την υπόλοιπη ΕΕ – και μάλιστα το μεγεθύνει κι όσο το μεγεθύνει τόσο βυθίζεται.

Αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κατανοήσουν την ανάγκη χάραξης ανεξάρτητης από τα αμερικανικά συμφέροντα πολιτικής, εγκαταλείποντας παράλληλα τον τυφλό νεοφιλελευθερισμό, θα δοκιμαστούν σκληρά, οικονομικά και κοινωνικά. Και η Ελλάδα του Μητσοτάκη ήδη δοκιμάζεται.