Judgment Day η Τετάρτη για πετρέλαιο και ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ

Την Τετάρτη 5 Οκτωβρίου κρίνεται εν πολλοίς η πορεία των τιμών του πετρελαίου, η οποία εξ αντανακλάσεως θα κρίνει και την πορεία των τιμών του φυσικού αερίου. Την ίδια μέρα, θα κριθούν πολλά για τις κρίσιμες ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ. Ομιλώ φυσικά για την σύσκεψη του ΟΠΕΚ, στην οποία θα αποφασιστεί ή όχι η περικοπή της παραγόμενης ποσότητας πετρελαίου. Αλλά ας δούμε με ψυχραιμία, πώς συνδέονται η Ενέργεια, η Πολιτική και η Οικονομία μεταξύ τους και ποιες θα είναι οι –κατά την εκτίμησή μου– εξελίξεις.

Οι ενδιάμεσες εκλογές που θα διεξαχθούν Τρίτη 8 Νοεμβρίου, θα είναι από τις πλέον κρίσιμες στην ιστορία της υπερδύναμης. Οι Δημοκρατικοί του Μπάϊντεν και οι Ρεπουμπλικάνοι του Τραμπ, θα διεκδικήσουν τις 435 έδρες της Βουλής και 35 από τις 100 έδρες της Γερουσίας. Παράλληλα σε 39 Πολιτείες θα διεξαχθούν εκλογές για νέους κυβερνήτες, καθώς και πλήθος τοπικών εκλογών. Φέτος, όμως, υπάρχει ένα ζήτημα που καθιστά αυτές τις εκλογές άκρως σημαντικές. Ένα ζήτημα αρκετά άγνωστο στην Ευρώπη, που ονομάζεται GerryMandering.

Ανά 10 χρόνια, και πάντοτε μετά την απογραφή, τα δύο κόμματα μπορούν να σχεδιάζουν τους νέους εκλογικούς χάρτες. Φέτος, επειδή προηγήθηκε η απογραφή, οι εκλογές θα γίνουν με τους νέους εκλογικούς χάρτες. Το GerryMandering, επιτρέπει ουσιαστικά σε όποιο κόμμα έχει μεγαλύτερη επιρροή σε μία Πολιτεία, να επανασχεδιάσει τους χάρτες των περιφερειών (districts) με τρόπο που να το συμφέρει. To GerryΜandering ως εργαλείο των πολιτικών επιστημόνων, αποτελεί ένα αγκάθι, μιας και επιτρέπει να σχεδιάζονται οι χάρτες κατά τέτοιο τρόπο, που σε μεγάλες περιφέρειες, το δεύτερο κόμμα σε ψήφους υπό προϋποθέσεις να μπορεί να εκλέγει περισσότερους εκλέκτορες!

Σε παλιότερα άρθρα μου είχα αναφέρει τις οικονομετρικές σταθερές που διέπουν το εκλογικό σώμα των ΗΠΑ, το οποίο ψηφίζει με γνώμονα το “πάχος του πορτοφολιού”. Όσο ο πρόεδρος έχει την οικονομία σε ανάπτυξη και η ενέργεια και τα καύσιμα είναι φθηνά, τόσο εξασφαλίζει την επανεκλογή του. Αντίθετα, αν ο πρόεδρος “αδυνατίζει” τα πορτοφόλια, λόγω εκτόξευσης των τιμών (ειδικά των καυσίμων που είναι ασταθείς), τόσο αυξάνουν οι πιθανότητες να εγκαταλείψει τον Λευκό Οίκο. (Ένα τέτοιο άρθρο-μπορείτε να βρείτε ΕΔΩ)

Δυο “δώρα” για τον Μπάιντεν

Παρότι στις 08/11 έχουμε ενδιάμεσες, όχι προεδρικές, εκλογές, εντούτοις ο Μπάϊντεν βρίσκεται σε πολύ δύσκολη κατάσταση πολιτικά. Γι’ αυτό σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται ο ίδιος με τους χειρισμούς του στην πανδημία και στην ενεργειακή-επισιτιστική κρίση. Η δυσαρέσκεια του μέσου Αμερικανού είναι μεγάλη για τις οικονομικές επιδόσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν. Γι’ αυτό και οι ενδιάμεσες εκλογές τείνουν να προσλάβουν χαρακτήρα δημοψηφίσματος! Εάν συμβεί, οι Δημοκρατικοί θα υποστούν εκλογικό όλεθρο. Εάν ο Λευκός Οίκος καταφέρει να αντιστρέψει το κακό κλίμα και το δίλημμα του μέσου ψηφοφόρου δεν θα αφορά τον Μπάιντεν, αλλά το δίπολο Δημοκρατικοί-Ρεπουμπλικάνοι, τότε ίσως οι Δημοκρατικοί ίσως ισορροπήσουν το παιχνίδι εν όψει Νοεμβρίου.

Ο Μπάϊντεν έλαβε δύο “δώρα” το καλοκαίρι. Το πρώτο ήταν το ζήτημα των αμβλώσεων, το οποίο του χάρισε πόντους. Το δεύτερο ήταν μια ανακωχή στον “πόλεμο των τιμών πετρελαίου και αερίου” στις ΗΠΑ. Αναφέρομαι στον εμπορικό πόλεμο που ξέσπασε το 2014 και δεν έχει σταματήσει από τότε. Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, φέτος το καλοκαίρι, ο Μπάϊντεν έκανε ένα βήμα πίσω κι ο Πούτιν ενάμιση στον πόλεμο αυτό. Έχουμε δηλαδή μια άτυπη ανακωχή, η οποία έριξε τους δείκτες Brent και WTI.

O κυρίαρχος δείκτης Brent, από τα επίπεδα των 125$/βαρέλι (έφτασε ως τα 137$) με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, σήμερα διαπραγματεύεται πέριξ των 85$/βαρέλι, ενώ ο αμερικάνικος δείκτης WTI, έχει πέσει ακόμα και κάτω από τα 80$. Όπως βλέπετε και στο σχεδιάγραμμα, τα war premiums που αύξαναν κατά 20$ τις τιμές του πετρελαίου, έχουν εξαφανιστεί από τους δείκτες. Παράλληλα, μετά την έκρηξη στις εγκαταστάσεις LNG στο Freeport του Texas, το φυσικό αέριο στις ΗΠΑ, από το επίπεδο-ρεκόρ των 10$/mmbtu σήμερα διαπραγματεύεται κοντά στα 6,5$. Οι τιμές στις αντλίες καυσίμων, μπορεί να μην είχαν ανάλογη πτώση, αλλά σίγουρα έχουν πέσει πολύ κάτω από τα επίπεδα των 5$/γαλόνι (περίπου 3,7λίτρα).

Η εύθραυστη “ανακωχή”

Σ’ αυτό συνέβαλαν δύο παράγοντες σε συνδυασμό. Πρώτον, η απόφαση Μπάιντεν να αποστραγγίσει τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου των ΗΠΑ. Έριξε για διάστημα έξι μηνών 1.000.000 βαρέλια την ημέρα στην αγορά, τα οποία είχαν αγοραστεί πάμφθηνα επί Τραμπ. Συνολικά, 180.000.000 βαρέλια πετρελαίου, έπεσαν στην αγορά με σκοπό να ανακόψουν την δυναμική ανόδου των τιμών. Αρχικά η κίνηση αυτή δεν είχε κανένα αποτέλεσμα, μιας και “χάνονταν” κατά περίεργο τρόπο μεγάλες ποσότητες από την αγορά. Πότε με την περικοπή στην Λιβύη, πότε με περικοπές στο Καζακστάν, η παγκόσμια παραγωγή έχανε καθημερινά 1-1,5 εκατομμύρια βαρέλια.

Αυτό μέχρι την ημέρα που συναντήθηκαν οι υπουργοί Εξωτερικών Μπλίνκεν και Λαβρόφ. Οι δύο είχαν συναντηθεί τελευταία φορά τον Ιανουάριο 2022 στην Ελβετία. Η εισβολή και οι κυρώσεις έκλεισαν τον δίαυλο επικοινωνίας. Οι δύο υπουργοί αποκατέστησαν επικοινωνία στις 29 Ιουλίου, όταν –υποτίθεται– ότι συζήτησαν για θέματα χαμηλής πολιτικής όπως η ανταλλαγή αιχμαλώτων στην Ουκρανία (υπόθεση Μπρίτνεϊ Γκρίνερ-Πολ Γουίλαν) καθώς και για την επανέναρξη των εξαγωγών ουκρανικών σιτηρών από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας!

Γράφω υποτίθεται, όχι γιατί δεν συζήτησαν γι’ αυτά, αλλά επειδή συζήτησαν και θέματα ενέργειας, έστω κι αν το αρνούνται. Από τον Ιούνιο που άρχισε να συζητείται η αποκατάσταση του “δρόμου των σιτηρών” και μετά, οι τιμές πετρελαίου άρχισαν να καταγράφουν σημαντική πτώση κάτω από τα 100$/βαρέλι, χάνοντας πάνω από 30% της τιμής του. Ο δε Πούτιν, από τα 30$ έκπτωση που έδινε στο βαρέλι Urals, μείωσε την έκπτωση στα 20$ κι αργότερα στα 15$.

Όσο λοιπόν μαινόταν ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο πόλεμος του πετρελαίου μπήκε σε φάση εύθραυστης ανακωχής με εκατέρωθεν απειλές και εντάσεις. Περισσότερες κυρώσεις συμφωνήθηκε να τεθούν σε ισχύ μετά τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου ενώ η χρήση των στρατηγικών αποθεμάτων πετρελαίου ξεκίνησε πρώτη φορά το Νοέμβριο 2021 και με τις προσθήκες λήγει τέλη Νοεμβρίου 2022, ευθύς αμέσως μετά τις εκλογές.

Τί θέλουν οι πετρελαιοπαραγωγοί

Οι Σαουδάραβες το καλοκαίρι δεν έριξαν “λάδι στην φωτιά”, αντιλαμβανόμενοι ότι κάτι τέτοιο δεν το ήθελε ούτε η Ρωσία ούτε οι ΗΠΑ. Κι έτσι παρά τα κατά καιρούς “καρφιά” του Μπιν Σαλμάν την πολιτική Μπάϊντεν, εντούτοις η μείωση στην παραγωγή τους ήταν ελάχιστη. Τα 100.000 βαρέλια/ημέρα που ήταν η καλοκαιρινή περικοπή του ΟΠΕΚ μετά την εισήγηση του Ριάντ, αν τα συγκρίνουμε με την παγκόσμια κατανάλωση που φτάνει τα 98.000.000 βαρέλια ημερησίως, ήταν σταγόνα στον ωκεανό για να επηρεάσει την τιμή.

Με την εύθραυστη αυτή ανακωχή, τα “μεγάλα παιδιά του big oil” επιδιώκουν συγκεκριμένα πράγματα! Ο Πούτιν επιδιώκει τιμές στα επίπεδα των 110$ για να μπορεί να πουλά με εκπτώσεις κάτω από την τιμή των Αράβων. Η Σαουδική Αραβία έχει αναβαθμίσει τις επιδιώξεις της κι από 80$ πλέον επιθυμεί 100$/βαρέλι. Ο δε Μπάϊντεν θέλει επίπεδα στα 65$ και θα εξηγήσω παρακάτω γιατί.

Με τις κεντρικές τράπεζες να πυροδοτούν παγκόσμια ύφεση, είναι λογικό να μειώνεται η ζήτηση σε πετρέλαιο. Συνεπώς, είναι θέμα χρόνου να ανταποκριθούν οι παραγωγοί πετρελαίου στο “κάλεσμα”! Παράλληλα, το δολάριο ενισχύεται όσο ποτέ ενώ τα υπόλοιπα νομίσματα χάνουν, εκτός του ρουβλίου, το οποίο ενισχύεται, όπως είχαμε προβλέψει τον περασμένο Μάρτιο.

Η Βιέννη και οι ενδιάμεσες εκλογές

Αυτή η ανακωχή έχει προβληματίσει τις μοναρχίες του Κόλπου και τα υπόλοιπα oil states. Τόσο έντονα που κάποιοι θεωρούν ότι ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν δεν αντέδρασε όσο δυναμικά έπρεπε ως άτυπος ηγέτης του ΟΠΕΚ. Κι έτσι αποφάσισαν να συναντηθούν στην Βιέννη την ερχόμενη Τετάρτη 5 Οκτωβρίου. Εάν με ρωτούσατε την προηγούμενη εβδομάδα, θα σας απαντούσα ότι ο ΟΠΕΚ δεν πρόκειται να λάβει αυτό το μήνα απόφαση για μείωση της παραγωγής άνω των 500.000 βαρελιών την ημέρα. Όμως, η πτώση της τιμής του βαρελιού είναι πολύ κάτω από αυτό που περίμενε ο ΟΠΕΚ και ειδικά η Σαουδική Αραβία με αποτέλεσμα να εκτροχιάζονται οι προϋπολογισμοί των oil states. Αυτό πυροδότησε νέες συζητήσεις για μείωση της παραγωγής ακόμα και κατά 1.500.000 βαρέλια/ημέρα!

Η συνάντηση της Βιέννης είναι κρίσιμη και γι’ αυτό οι υπουργοί του ΟΠΕΚ θα είναι η πρώτη φορά μετά την πανδημία που συναντώνται αυτοπροσώπως κι όχι με τηλεδιάσκεψη. Διατηρώ επιφυλάξεις εάν θα αποφασίσουν τόσο μεγάλη μείωση (1,5 εκατ. βαρέλια), διότι θεωρώ ότι μια τέτοια απόφαση θα τερματίσει την θερινή ανακωχή και θα έχουμε αυτό που φοβόμουν και είχα εκφράσει σε άρθρο με τίτλο “Έχετε ξαναδεί ύφεση με ράλι τιμών;” Αλλά εκτιμώ ότι μια γενναία μείωση της παραγωγής κατά 500.000 βαρέλια και λίγο λιγότερο είναι πιθανότερη. Τα 23 κράτη που αποτελούν τον ΟΠΕΚ θα απέφευγαν μια προκλητική κίνηση στην προεκλογική περίοδο των ΗΠΑ, οπότε πιθανό να μεταθέσουν την μεγάλη μείωση για μετά το Νοέμβριο.

Υπάρχει και ένα άλλο σημαντικό γεγονός που περνάει κάτω από τα ραντάρ. Σε λίγο τελειώνει η περίοδος που οι ΗΠΑ ρίχνουν στην αγορά από τα αποθέματά τους 1.000.000 βαρέλια ημερησίως. Εάν προσθέσουμε σε αυτά την αναμενόμενη μείωση παραγωγής από τον ΟΠΕΚ (1.500.000 ή 1.000.000 ή 500.000 ή και λιγότερα) που συζητείται, τότε μιλάμε για μεγάλη πτώση της προσφοράς στην αγορά. Κι αυτό θα σημάνει νέο ράλι τιμών πετρελαίου αυτή τη φορά σε συνθήκες ύφεσης. Κάτι που το ζήσαμε τον Αύγουστο με το φυσικό αέριο (για ένα μήνα) και προκάλεσε τεράστιες διεθνείς αναταράξεις και ζημιές. Και φυσικά, μια τέτοια ανατροπή, εν όψει του χειμώνα θα έχει τρομακτικές επιπτώσεις.

Εκτός αυτών, ο Μπάϊντεν έχει ένα ακόμη πρόβλημα. Τα 180.000.000 βαρέλια που πούλησε από τα αποθέματα είχαν αγοραστεί από τον Τραμπ σε πολύ χαμηλή τιμή (πέριξ των 25$) και πρέπει να αντικατασταθούν. Σχεδίαζε να τα αντικαταστήσει όταν το WTI θα έπεφτε κάτω από τα 70$. Αν όμως ξεκινήσει νέο ράλι, τότε η αντικατάσταση τους με πανύψηλη τιμή βαρελιού θα είναι μεγάλο πλήγμα για τους Δημοκρατικούς, αφού θα πλήξει τους Αμερικανούς καταναλωτές. Αλλά και η πρόσθετη ζήτηση που συνιστά η ανανέωση των αμερικανικών αποθεμάτων ένας παράγοντας που ωθεί τις τιμές προς τα πάνω.

Αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες, η “οκτωβριανή ανταρσία” του ΟΠΕΚ μπορεί να κρίνει τις πολιτικές εξελίξεις στις ΗΠΑ. Αν οι Δημοκρατικοί υποστούν μεγάλη ήττα στις ενδιάμεσες και χάσουν τον έλεγχο του Κογκρέσου, θα έχουμε αλυσιδωτές επιπτώσεις. Μένει να δούμε, λοιπόν, τι θα αποφασίσουν οι 23 του ΟΠΕΚ την ερχόμενη Τετάρτη, την οποία το Χόλυγουντ άνετα θα ονόμαζε Judgment Day!