Κινδυνεύουμε από σεισμούς λόγω γεωτρήσεων για φυσικό αέριο;

Μετά από την απάντησή μου στους οικολόγους πράσινους στο θέμα της υποτιθέμενης ρύπανσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος από το φυσικό αέριο, ανέκυψε το θέμα της αλληλεπίδρασης των σεισμών στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων βιογενούς φυσικού αερίου, που υπάρχουν δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης και αντίστροφα η δημιουργία σεισμών από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων. Το θέμα έφερε στη δημοσιότητα ο καθηγητής Άκης Τσελέντης που είναι και πρόεδρος του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου Αθηνών για να μειώσει την αξία της περιβαλλοντικής μελέτης που έκανε η Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ).

Η απάντησή μου στο θέμα της υποτιθέμενης αστοχίας σε μια πλατφόρμα εκμετάλλευσης φυσικού αερίου από ένα σεισμό δόθηκε σε προηγούμενο μου άρθρο που δημοσιεύτηκε στο SLPress.gr. Η περιβαλλοντική ζημιά, αν ποτέ γίνει, διότι μέχρι σήμερα δεν έχει συμβεί σε κανένα μέρος του κόσμου όπου γίνονται υπεράκτιες εκμεταλλεύσεις σε συγκλίνουσες λιθοσφαιρικές πλάκες, θα είναι μηδενική.

Και ο λόγος είναι ότι το φυσικό αέριο, όπως όλα τα αέρια, δεν διαλύονται στο νερό. Άρα και στην περίπτωση που ένας μετεωρίτης πέσει, που αλλού, στις πλατφόρμες εκμετάλλευσης και παραγωγής φυσικού αερίου στη δυτική και νοτιοδυτική Κρήτη, η περιβαλλοντική ζημιά θα είναι μηδενική.

Πάμε να δούμε με την απλή λογική αν οι γεωτρήσεις, κάθετες η οριζόντιες, προκαλούν σεισμούς σε σεισμογενείς περιοχές. Ο μετροπόντικας στην Αττική, που είναι σεισμογενής περιοχή, ανοίγει σήραγγες με μια κεφαλή δεκαπλασίου μεγέθους από αυτές που χρησιμοποιούν τα γεωτρύπανα που κάνουν έρευνα προς εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε υποθαλάσσιους χώρους που βρίσκονται σε συγκλίνουσες λιθοσφαιρικές πλάκες, άρα σε σεισμογενείς περιοχές.

Και όμως σεισμοί στην Αττική δεν έχουν προκληθεί. Για να δούμε αναλυτικά τι μας λέει η παγκόσμια εμπειρία των τελευταίων 50 ετών αναφορικά με την επίδραση των σεισμών στην εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων και η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην γέννηση/διέγερση σεισμών. Ξεκινάμε από τις περιοχές που έχουν μεγάλη ένταση σεισμών πάνω από 6 Ρίχτερ, συγκλίνουσες λιθοσφαιρικές πλάκες και υποθαλάσσιες εκμεταλλεύσεις υδρογονανθράκων.

Από τον Ινδικό στον Βερίγγειο

1. Σύγκλιση λιθοσφαιρικής πλάκας του Ινδικού Ωκεανού με την χερσόνησο του Σιάμ (Μυανμάρ-Βούρμα, Ταϋλάνδη, Μαλαισία, Ινδονησία) στη νοτιοανατολική Ασία. Οι σεισμοί πολλές φορές συνοδεύονται από Τσουνάμι. Καμία καταστροφή πλατφόρμας άντλησης πετρελαίου η φυσικού αερίου από σεισμούς και Τσουνάμι.

2. Σύγκλιση λιθοσφαιρικής πλάκας της Ωκεανίας με το Ανατολικό Τιμόρ, νοτιοανατολική Ασία. Καμία επίδραση των σεισμών στην εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων που εξορύσσονται υποθαλασσίως ούτε επίδραση των γεωτρήσεων στη διέγερση σεισμών.

3. Σύγκλιση λιθοσφαιρικής πλάκας του Ειρηνικού ωκεανού στη βορειανατολική Ασία, περιοχή της Οχοτσικικής θάλασσας (Sea of Ochotsk), περιοχή μεταξύ της νήσου Σαχαλίνης και της χερσονήσου της Καμτσάσκας. Η περιοχή είναι πολύ σεισμογενής και όμως υπάρχουν 2 μεγάλα κοιτάσματα το Σαχαλίνη Ι, που εκμεταλλεύεται η Exxon-Mobil, και Σαχαλίνη ΙΙ που εκμεταλλεύεται η Rozneft με την BP. Οι σεισμοί δεν προκάλεσαν πότε περιβαλλοντικά προβλήματα στις πλατφόρμες εξόρυξης.

4. Περιοχή Αλεουτίνων νήσων και Αλάσκας/Βερίγγειος Πορθμός που είναι σεισμογενής περιοχή με σεισμούς μεγάλης έντασης. Σε αυτή την περιοχή, η Exxon-Mobil εκμεταλλεύεται τα χερσαία και υπεράκτια κοιτάσματα υδρογονανθράκων πάνω από 30 χρόνια χωρίς κανένα περιβαλλοντικό πρόβλημα που να έχει σχέση με σεισμούς.

Από το Λος Άντζελες στην Κύπρο

5. Λεκάνη του Λος Άντζελες, όπου υπάρχουν χερσαίες και υποθαλάσσιες εκμεταλλεύσεις υδρογονανθράκων κοντά στο ενεργό ρήγμα του San Andrea, (εικόνες 1,2,3 και 4) και τα ρήγματα San Jacinto και Imperial Fault. Οι εικόνες μιλούν από μόνες τους. Καμία σχέση/διέγερσης ενεργών ρηγμάτων με την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων.

6. Σύγκλιση της λιθοσφαιρικής πλάκας Νάζκα με την νότια Αμερική, περιοχές Περού και Εκουαδόρ, (εικόνα 5). Σε αυτήν την περιοχή έχουμε ισχυρούς σεισμούς αλλά ταυτόχρονα στην λιθοσφαιρική πλάκα Νάζκα που καταδύεται κάτω από τον χερσαίο χώρο υπάρχουν και υπεράκτιες εκμεταλλεύσεις υδρογονανθράκων. Μέχρι στιγμής οι σεισμοί δεν επηρέασαν την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων και δεν έχει συμβεί κανένα περιβαλλοντικό
ατύχημα.

7. Περιοχή Ανατολικής Μεσογείου, ΑΟΖ Αιγύπτου, Ισραήλ και Κύπρου. Σε αυτή την περιοχή έχουν γίνει 1900 γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της Αιγύπτου, ενώ υπάρχουν και 59 υπεράκτιες πλατφόρμες εκμετάλλευσης φυσικού αερίου καίτοι γνωρίζουμε ότι η Αλεξάνδρεια έχει υποστεί καταστροφές από σεισμούς. Στην ΑΟΖ του Ισραήλ έχουν γίνει πάνω από 450 γεωτρήσεις καίτοι υπάρχει το ενεργή ρήγμα του Ιορδάνη, εικόνα 6, χωρίς να έχουμε καμία σεισμική διέγερση.

Σε αυτή την περιοχή υπάρχουν 10 υπεράκτιες πλατφόρμες άντλησης κυρίως φυσικού αερίου. Στην ΑΟΖ της Κύπρου, όπου υπάρχει ερευνητική δραστηριότητα, έγινε προ μηνός ένας σεισμός των 5.5 Ρίχτερ και κανείς δεν ενοχλήθηκε, ούτε η κυβέρνηση ούτε οι πετρελαϊκές εταιρείες και στο τέλος του μήνα η Exxon Mobil ξεκινά τις γεωτρήσεις στο μπλοκ 10 της Κυπριακής ΑΟΖ.

Το γνωρίζουν

Η εμπειρία, λοιπόν, μας λέει ότι οι σεισμοί δεν επηρεάζουν την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων αλλά και η εκμετάλλευση δεν προκαλεί σεισμούς. Αν υπάρχει κάποια επιστημονικά τεκμηριωμένη θέση, είναι υποχρεωμένοι οι επιστήμονες που πιστεύουν στην συσχέτιση να την αναφέρουν. Και επανέρχομαι. Η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης δεν πρόκειται να προκαλέσει περιβαλλοντικά προβλήματα. Ότι και να γίνει, το φυσικό αέριο θα διαφύγει στην ατμόσφαιρα διότι είναι αέριο.

Και ένα ερωτηματικό. Οι μεγάλες εταιρείες όπως η Exxon-Mobil, Total, ΕΝΙ και πολλές άλλες που εκμεταλλεύονται κοιτάσματα υδρογονανθράκων σε σεισμογενείς περιοχές δεν γνωρίζουν τις επιπτώσεις των σεισμών στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων; Μέχρι σήμερα δεν είχαν κανένα ατύχημα.

Στην περίπτωση της Κρήτης, δεν γνωρίζουν ότι η περιοχή είναι σεισμογενής; Το γνωρίζουν. Και παρ’ όλα αυτά έδωσαν προσφορές. Και θα επενδύσουν πάνω από $ 50 δισ. για να φέρουν τα κοιτάσματα στην παραγωγή. Ρωτώ, είναι ηλίθιοι για να διακινδυνεύουν τέτοια ποσά; Ή γνωρίζουν κάτι που δεν ξέρουν οι Έλληνες σεισμολόγοι.

Μια απάντηση στον υπουργό

Και τελειώνω με μία απάντηση στον υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κύριο Γιώργο Δημαρά. Καμία πετρελαϊκή εταιρεία δεν τελειώνει την εκμετάλλευση του κοιτάσματος αργού πετρελαίου σε 20 χρόνια. Οι λόγοι είναι τεχνικοί και οικονομικοί. Η γρήγορη εκμετάλλευση καταστρέφει τον κώνο αναρρόφησης, καταστρέφοντας έτσι το κοίτασμα. Δεύτερον, όσο περισσότερο χρονικό διάστημα παραμένουν οι υδρογονάνθρακες στους ταμιευτήρες τόσο αυξάνει η αξία τους. Παράδειγμα η εκμετάλλευση του πετρελαϊκού κοιτάσματος του Πρίνου.

Πριν 35 χρόνια έβγαζε 16.000 βαρέλια ημερησίως προς $19/βαρέλι. Σήμερα παράγει 4500 βαρέλια ημερησίως προς $70/βαρέλι και ευελπιστεί η Energean να αυξήσει την ημερήσια παραγωγή στα 9000 βαρέλια. Και η παραγωγή θα κρατήση άλλα τουλάχιστον 15 χρόνια. Η παραγωγή φυσικού αερίου από τους 10 στόχους που βρίσκονται δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης θα κρατήσει τουλάχιστον 100 χρόνια.

Η χρήση του λιγνίτη στην Πτολεμαίδα θα κρατήσει άλλα 50 χρόνια τώρα που θα μπει σε λειτουργία η νέα μονάδα Πτολεμαίδα V των 600 MW αξίας 1,5 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερο ενεργειακό έργο των Βαλκανίων. Άρα η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων λιγνίτη της Πτολεμαϊδας θα κρατήσει 110 ήτοι από το 1959 έως το 2070.

Επίσης θα πρέπει η ΕΔΕΥ να επισκεφθεί τη δυτική Κρήτη διότι στις ακτές της, ήτοι από τον Μπάλο μέχρι τα Φαλάσαρνα και το Σφηνάρι, βγαίνει πίσσα. Δείγματα αυτής της πίσσας πρέπει να αναλυθούν και να προσδιοριστούν οι βιοδείκτες στο εργαστήριο Ταμιευτήρων Πετρελαίου της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων ούτως ώστε να αποφύγουμε επιθέσεις από τους Οικολόγους Πράσινους ότι η ρύπανση έχει προέλθει από τις γεωτρήσεις που θα κάνουν οι εταιρείες.