Κορωνοομόλογα: Γαλλογερμανικές “postιές” και ευρωπαϊκές καλένδες

Αποτελεί κοινό τόπο πλέον ότι η περιβόητη συζήτηση για τα κορωνοομόλογα, μετά την απόφαση του Eurogroup, αν δεν έχει τελειώσει ήδη, τουλάχιστον παραπέμπεται στο μέλλον με εξίσου αβέβαιη τύχη. Η απόφαση του Eurogroup δεν ήταν, ωστόσο, “κεραυνός εν αιθρία”, καθώς τα δύο στρατόπεδα είχαν ξεκάθαρες θέσεις. Ένα πράγμα δεν ήταν ξεκάθαρο: η στάση της Γαλλίας.

Ουσιαστικά ο αποκλεισμός του θέματος των “κορωνοομολόγων” ως λύση για τη χρηματοδότηση μελλοντικού χρέους των χωρών της ΕΕ ξεκίνησε με το βέτο των Ολλανδών, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να μην ανακοινωθεί συμφωνία στη  συνδιάσκεψη της Τρίτης. Επισημοποιήθηκε μάλιστα, λίγη ώρα αφότου ο πρόεδρος του Eurogroup, Μάριο Σεντένο, ανακοίνωσε το ναυάγιο και τη νέα  τηλεδιάσκεψη.

Πως έγινε αυτό; Με δύο “postιές”: μία γαλλική και μία γερμανική, οι οποίες κοινοποιήθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα και την ώρα που η Ιταλία είχε αρχίσει ήδη έναν αγώνα δρόμου για να διασώσει τουλάχιστον  τα “σίγουρα”, με τον Κόντε να συνεχίζει να προειδοποιεί ότι “κινδυνεύει η Ευρώπη”.

Για πάντα “μαζί”

Το ένα post ήταν του Γάλλου υπουργού Οικονομικών, Μπρουνό Λεμέρ, ο οποίος καλούσε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που προκαλεί η πανδημία. «Θα συνεχίσουμε αύριο. Με τον (υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας) Όλαφ Σολτς, καλούμε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων για την αντιμετώπιση των εξαιρετικών προκλήσεων και να καταλήξουν σε μια φιλόδοξη συμφωνία» υπογράμμιζε στην ανάρτησή του στο Twitter ο Λεμέρ.

Το άλλο post ήταν του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Όλαφ Σολτς, ο οποίος σημείωνε επίσης στο Twitter: «Αυτή τη δύσκολη ώρα, η Ευρώπη πρέπει να είναι ενωμένη. Μαζί με τον (Γάλλο υπουργό Οικονομικών) Μπρουνό Λεμέρ, καλώ όλες τις χώρες της ευρωζώνης να μην αρνηθούν να επιλύσουν αυτά τα δύσκολα οικονομικά ζητήματα και να διευκολύνουν έναν καλό συμβιβασμό – για όλους τους πολίτες».

Κάτω από διαφορετικές συνθήκες αυτό το “μαζί” του Λεμέρ και του Σολτς θα μπορούσε να είναι μια εξαιρετική πρωτοβουλία, άξια σεβασμού, θαυμασμού και συγχαρητηρίων για το γεγονός ότι οι εκπρόσωποι των δύο ισχυρότερων κρατών της ΕΕ βγαίνουν από κοινού μπροστά για να λυθεί ένα σημαντικό ευρωπαϊκό πρόβλημα. Ωστόσο, το “μαζί” των Λεμέρ και Σολτς προκάλεσε από την πρώτη στιγμή ερωτήματα, τα οποία επισημάναμε, κυρίως γιατί, μετά από αυτό, το Παρίσι δεν ήταν πλέον “μαζί” μόνον με τους εννέα που ζητούσαν αμοιβαιοποίηση του χρέους, αλλά και με την Γερμανία που δεν ήθελε και δεν θέλει να ακούσει για αυτό.

Μιλάει μόνο η Μέρκελ

Ένα εικοσιτετράωρο αργότερα και ενώ οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης ετοιμάζονταν για την τηλεδιάσκεψη ανακοινώθηκε η πρώτη αναβολή της, καθώς ήταν σε εξέλιξη γαλλογερμανική πρωτοβουλία για μια συμβιβαστική πρόταση. Την ίδια ώρα η Μέρκελ δήλωνε ότι η Γερμανία είναι έτοιμη και υποχρεωμένη να βοηθήσει, απορρίπτοντας για άλλη μία φορά την έκδοση κοινών ομολόγων. Το σύνθημα ωστόσο είχε δοθεί και πλέον η λέξη που ακουγόταν ήταν “συμβιβασμός”.

Σήμερα, μετά τη συμφωνία του Eurogroup, o Λεμέρ επιμένει ότι η αναφορά «καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία» για το Ταμείο Ανάκαμψης σημαίνει την έκδοση κοινού χρέους (κορωνοομόλογα), καθώς είναι το μόνο εργαλείο που δεν έχει χρησιμοποιηθεί ακόμη. Το ίδιο εκτιμούν και άλλοι, όχι όμως η Ολλανδοί και φυσικά ούτε η Γερμανία.

Σε αυτό που όλοι συμφωνούν, ωστόσο, είναι ότι η οποιαδήποτε συζήτηση για τα κοινά ομόλογα θα γίνει μελλοντικά, αφού έτσι κι αλλιώς η συζήτηση για το Ταμείο Ανάκαμψης θα κρατήσει μήνες. Μια πρώτη συζήτηση αναμένεται να γίνει στη Σύνοδο Κορυφής, στις 23 Απριλίου. Κανένας πάντως δεν περιμένει να υπάρξει συμφωνία, με την Welt να διερωτάται «γιατί να μπορούν εκείνοι (οι ηγέτες) να συμφωνούν ταχύτερα από τους υπουργούς Οικονομικών τους;».

Μέχρι στιγμής πάντως, κανένας αρχηγός κράτους ή κυβέρνηση της ΕΕ δεν έχει σχολιάσει την συμφωνία, με εξαίρεση τον Ιταλό πρωθυπουργό Κόντε, ο οποίος  σε ανάρτησή του στο Twitter υπογράμμισε ότι η θέση του ίδιου και της  κυβέρνησής του για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας «δεν άλλαξαν και δεν θα αλλάξουν ποτέ». Εξακολουθεί δηλαδή να θεωρεί αναποτελεσματικό για την παρούσα φάση τον δανεισμό από αυτόν με την αυτονόητη επιτήρηση από την ΕΕ.

Αντιθέτως, η Μέρκελ, η οποία άνοιξε το θέμα του παγώματος κάθε συζήτησης για κοινά ομόλογα, χαρακτήρισε την συμφωνία «ορόσημο για μια κοινή και αλληλέγγυα ευρωπαϊκή απάντηση στην πανδημία» και ζήτησε να τεθούν σε εφαρμογή, το συντομότερο δυνατόν τα προβλεπόμενα προγράμματα.