Μα, ακόμα δεν βγήκαμε από τα μνημόνια!

Ένας από τους άξονες του νομοσχεδίου για τις αλλαγές σε δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς, τους οποίους ανακοίνωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης είναι η απορρόφηση, εκτός του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) από το Υπερταμείο, χωρίς να αλλάζει κάτι στο εργασιακό καθεστώς των εργαζομένων, όπως πρόσθεσε ο υπουργός χωρίς να χρειαζόταν.

Διαβάζοντας όλα αυτά για τις νέες αλλαγές στον απέραντο χώρο των δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών, θυμήθηκα ότι το Υπερταμείο, του οποίου την εικόνα θα αλλάξει ο κ. Χατζηδάκης, όπως ο ίδιος δήλωσε, είναι ένας μεγάλος δημόσιος οργανισμός, ο οποίος, μαζί με το ΤΑΙΠΕΔ, που θα απορροφήσει, έχουν στο μετοχολόγιό τους δεκάδες άλλες (περίπου… 150!) μεγάλες, μικρές, προβληματικές και επί χρόνια υπό… εκκαθάρισιν δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς, οι οποίοι, με τις αναλήψεις χρεών από καταπτώσεις εγγυήσεων, συνεχώς προικοδοτούσαν απευθείας επί δεκαετίες το δημόσιο χρέος, καθώς δεν εγγράφονταν στον κρατικό προϋπολογισμό. Πρόκειται για τα γνωστά «βερεσέδια», όπως τα χαρακτήρισε το 1990 ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης!

Το ΤΧΣ και τα μνημόνια

Διαβάζοντας όμως την απόφαση του κ. Χατζηδάκη για απορρόφηση και του ΤΧΣ από το Υπερταμείο διερωτήθηκα αν η χώρα παραμένει ακόμα υπό μνημονιακή κηδεμονία, καθώς το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας είναι εταιρεία ειδικού σκοπού. Δηλαδή, ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 2010 βάσει του νόμου 3864/2010 ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με σκοπό να «συμβάλει στη διατήρηση της σταθερότητας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, για χάρη του δημόσιου συμφέροντος».

Ξεκίνησε τη λειτουργία του στις 30 Σεπτεμβρίου του 2010 με το διορισμό των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του Ταμείου και ενισχύθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) με 50 δισεκ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών στην Ελλάδα. Την άνοιξη του 2013, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από κοινού με την Τράπεζα της Ελλάδος, οδήγησε στη συγχώνευση των δέκα ελληνικών τραπεζών σε τέσσερις “συστημικές” τράπεζες.

Κατάλοιπα από τα μνημόνια

Μολονότι ο κ. Χατζηδάκης διευκρίνισε ότι στόχος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας είναι η διευθέτηση των εκκρεμοτήτων της Εθνικής Τράπεζας και της Τράπεζας Αττικής μέχρι το τέλος του 2024, συνέχισα να διερωτώμαι εντονότερα, καθώς ήδη από το 2021 το Ελεγκτικό Συνέδριο με την υπ’ αριθμόν 7  Έκθεση Ελέγχου, είχε εκφράσει τους προβληματισμούς και τις αμφιβολίες σχετικά με τη συνέχιση της λειτουργίας του παραπάνω ταμείου και μάλιστα με συστάσεις προς την κυβέρνηση «να αποβάλει ό,τι στοιχειοθετεί κατάλοιπο της μνημονιακής κηδεμονίας»!

Σημειώνω, για την αποφυγή παρεξήγησης, ότι η παραπάνω Έκθεση Ελέγχου (7/2021) έγινε κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής στο πλαίσιο της κατηγορίας «ελέγχων εντοπισμού συστημικής παθογένειας, αναζήτησης των αιτίων της και αξιολόγησης των μέσων θεραπείας της» και με «θεμελιώδες εργαλείο κατανόησης αυτού του τύπου ελέγχων την αρχή της αναλογικότητας, η οποία χρησιμοποιείται ως δομικό στοιχείο της ανάλυσης και ως όριο των εξουσιών εκτίμησης του Ελεγκτικού Συνεδρίου, οργάνου ενταγμένου στη δικαστική λειτουργία».

Συγκεκριμένα, στην παραπάνω Έκθεση, την οποία ζήτησε η Βουλή, το Ελεγκτικό Συνέδριο αναφέρει για το ΤΧΣ τα εξής:

«Ως προς το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο αρχικώς είχε αντιμετωπισθεί ως ο κύριος αρμόδιος εθνικός φορέας για την αποκατάσταση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην Ελλάδα, το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε, με βάση την αρχή της αναλογικότητας, το περιορισμένο του ρόλου του, λόγω ελλείψεως του κυρίου αντικειμένου του, που είναι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ή της απορρόφησης από την τραπεζική ένωση των βασικών αρμοδιοτήτων του εποπτείας… Αυτό πάντως δε σημαίνει ότι δεν επιβάλλεται μια γενικότερη μελέτη και ανάλυση του συνόλου της σχετικής νομοθεσίας προκειμένου η ελληνική έννομη τάξη να διατηρήσει από αυτήν ό,τι είναι ακόμη αναγκαίο προς αποκατάσταση της χρηματοπιστωτικής κανονικότητας, να αποβάλει δε ό,τι στοιχειοθετεί κατάλοιπο της μνημονιακής κηδεμονίας».

Οι συστάσεις

Η Έκθεση καταλήγει με τις ακόλουθες δύο συστάσεις για το ΤΧΣ: «Πρέπει να εξετασθεί, με ανάλυση κόστους-οφέλους αμερόληπτη και πειστική, κατά πόσον το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, εφόσον αντιμετωπίζεται από την πολιτική εξουσία η συνέχιση της λειτουργίας του και μετά το 2022, μπορεί να θεωρηθεί ως κατάλληλο μέσο προς πλήρη αποκατάσταση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στη χώρα. Στην κρατική μηχανή πρέπει να υφίσταται η δέουσα δομή και η επαρκής γνώση ώστε να παρακολουθούνται πλήρως τα ζητήματα που εθίγησαν στην παρούσα Έκθεση, με δυνατότητα άμεσης αντίδρασης ακόμη και διά της ασκήσεως νομοθετικής πρωτοβουλίας».

Αυτά επεσήμανε και πρότεινε το ανώτατο ελεγκτικό δικαστήριο. Τα διάβασε, τα άκουσε κανείς εφαρμόζοντας «την αρχή της αναλογικότητας»; Μάλλον όχι!