Μακάριοι οι κακοδιοικούμενοι δήμοι ότι αυτοί ανταμειμφθήσονται!

Εξυγίανση με νέα γενναία επιχορήγηση ποσού 19,3 εκατ. ευρώ για την εξόφληση υποχρεώσεών τους από τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις και διαταγές πληρωμής! Παραθέτω το πλήρες κείμενο της δήλωσης του τότε αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών: «Εξυγιαίνουμε τους ΟΤΑ, ενισχύουμε την πραγματική οικονομία. Συνεχίζουμε να ενισχύουμε τους ΟΤΑ, επιτυγχάνοντας την περαιτέρω απομείωση των υποχρεώσεών τους από τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις και διαταγές πληρωμής.

»Μετά από μία υπερδεκαετή κρίση, κατά τη διάρκεια της οποίας η Αυτοδιοίκηση είχε μεγάλα προβλήματα και δημιούργησε συσσωρευμένες υποχρεώσεις και οφειλές, το υπουργείο Εσωτερικών στηρίζει συστηματικά και οργανωμένα τους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας για την αποπληρωμή των υποχρεώσεών τους, χρημάτων δηλαδή που αφενός πηγαίνουν στην πραγματική οικονομία και αφετέρου εξυγιαίνουν τα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης προς όφελος των πολιτών».

Μάλιστα, για να κάνει ακόμα πιο “θριαμβευτική” την ανακοίνωση για την “ενίσχυση” της πραγματικής οικονομίας και την “εξυγίανση” της τοπικής αυτοδιοίκησης, πρόσθεσε και τα ακόλουθα προκλητικά για τους συνεπείς φορολογούμενους: «Υπογραμμίζεται ότι, με την παρούσα απόφαση επιχορήγησης Δήμων και Περιφερειών ύψους 19.271.229,95 ευρώ, από τον Ιούλιο μέχρι σήμερα οι συνολικές πιστώσεις που διατέθηκαν στους ΟΤΑ για την αποπληρωμή υποχρεώσεών τους από διαταγές πληρωμής και τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις διαμορφώνονται σε περίπου 42 εκατ. ευρώ».

Δηλαδή, μέσα σε δυόμισι μήνες δόθηκαν για “την εξυγίανση των ΟΤΑ”, προς “όφελος τάχα των πολιτών”, αλλά εις βάρος (μονίμως!) των φορολογουμένων 42 εκατ. ευρώ για κακοδιοίκηση και κακοδιαχείρισή τους, με την οποία μάλλον ενισχύθηκε η παραοικονομία και η υπόγεια πραγματική οικονομία. Διότι, τι άλλο σημαίνουν αυτές «οι απλήρωτες υποχρεώσεις των ΟΤΑ από διαταγές πληρωμής και δικαστικές αποφάσεις που έχουν καταστεί τελεσίδικες έως την 24η Μαρτίου 2022 και αφορούν σε αξιώσεις από προμήθειες αγαθών ή παροχή υπηρεσιών ή εκτέλεση έργων ή αποζημιώσεις από αδικοπραξία»;

Ο Συνήγορος του Πολίτη για ΟΤΑ

Από την έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη για το 2021 παραθέτω το ακόλουθο σημείο (όπως είναι γραμμένο) που αφορά τις επισημάνσεις για τους φορείς κακοδιοίκησης της γενικής κυβέρνησης (υπουργεία και δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμοί): «Η κατανομή της κακοδιοίκησης ως προς τους φορείς, διαχωρίζεται σε κακοδιοίκηση προερχόμενη από ενέργειες των Υπουργείων, των ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, των Νομικών Προσώπων Δημόσιου και Ιδιωτικού Δικαίου, των Ανεξαρτήτων Αρχών και των ιδιωτών (σε θέματα ισότητας και δικαιωμάτων του παιδιού).

»Από την ανάγνωση των αποτελεσμάτων, τα Υπουργεία και η Αυτοδιοίκηση παρουσιάζουν σημαντικό ποσοστό κακοδιοίκησης (30% και 19% αντίστοιχα). Ωστόσο, πρώτη αναδεικνύεται, για άλλη μια χρονιά, η κατηγορία των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (33%). Εάν δε, συνυπολογιστούν και τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (9%) και οι Ανεξάρτητες Αρχές (6%), φαίνεται ότι η κακοδιοίκηση προέρχεται, στο 50% των περιπτώσεων, από φορείς που δεν ανήκουν στην Κεντρική Κυβέρνηση…».

Επίσης, από την έκθεση της Εθνικής Διαφάνειας για το 2021, παραθέτω μερικά δύσοσμα ευρήματα για τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης:

• Είναι πρώτοι σε αριθμό καταγγελιών: 438 ή ποσοστό 24,35%.
• Είναι πρώτοι σε εκθέσεις προς έλεγχο (88 ή 22,39%). Από τις εκθέσεις αυτές 81 ή 20,61% αφορούν δήμους!
• Είναι πρώτοι οι δήμοι σε πειθαρχικά παραπτώματα (22 ή 31,43%). Όπως επισημαίνει η έκθεση, τα κυρίαρχα πειθαρχικά παραπτώματα είναι παράβαση καθήκοντος (46,75), αμέλεια (24,46%), ειδικά παραπτώματα (8,63%) και ακολουθούν άλλα σε μονοψήφιο ποσοστό!
• Από τις 41 περιπτώσεις αιρετών των ΟΤΑ, οι οκτώ κλήθηκαν σε απολογία από τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ενώ για τους υπόλοιπους 33, μετά την κλήση τους σε απολογία, εκκρεμεί η έκδοση γνωμοδότησης του οικείου Πειθαρχικού Συμβουλίου Αιρετών (Ζήσε, μαύρε μου…).

Δήμοι και διαφθορά

Υπενθυμίζω ότι τα ίδια και με πολλά παραδείγματα επεσήμαινε στις ετήσιες εκθέσεις του επί 12 χρόνια (2004-16) και ο τότε γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης Λέανδρος Ρακιντζής (θεσμός που συγχωνεύθηκε το 2019 με την Εθνική Αρχή Διαφάνειας), ότι οι πολεοδομίες, οι εφορίες, ο χώρος της υγείας και οι δήμοι είναι οι πρωταθλητές στη διαφθορά και στο φακελάκι, αλλά χωρίς πειθαρχικές ή άλλες συνέπειες για τους επίορκους ή εναγείς!

Προηγήθηκε άλλο πρόγραμμα… εξυγίανσης 58 δήμων το 2011 που είχαν χρέη πάνω από το 100% των τακτικών εσόδων! Υπενθυμίζω ακόμα κι ένα άλλο πρόγραμμα… εξυγίανσης που ανακοίνωσε το 2011 ο τότε υπουργός Εσωτερικών Ραγκούσης, ενώ σοβούσε η οικονομική κρίση και το πρώτο Μνημόνιο σάρωνε οικονομία και νοικοκυριά! Τότε ανακοινώθηκε το Μνημόνιο για 58 δήμους των οποίων το συνολικό χρέος είναι μεγαλύτερο του 100% των τακτικών ετήσιων εσόδων!

Όπως ανακοινώθηκε, για τους 58 δήμους οι οποίοι θα έμπαιναν στο Πρόγραμμα… Εξυγίανσης, ίσχυαν οι εξής, τάχα, ποινές:

1. Πάγωμα ή περιορισμός των προσλήψεων και των συμβάσεων.
2. Πάγωμα ορισμένων κωδικών όπως δημόσιες σχέσεις κι εκδηλώσεις.
3. Πάγωμα υλοποίησης νέων έργων, καθώς το σύνολο των εσόδων συμπεριλαμβανομένων και αυτών από τη ΣΑΤΑ, θα διατίθεται για το πρόγραμμα εξυγίανσης.
4. Υποχρέωση υλοποίησης του προγράμματος με βάση συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα που δε υπερβαίνει μια δημοτική περίοδο.

Η διαδικασία ένταξης στο Πρόγραμμα… Εξυγίανσης θα γινόταν σε τέσσερα στάδια: Πρώτον, διαπίστωση ανάγκης οικονομικής αξιολόγησης βάση αντικειμενικών κριτηρίων. Δεύτερον, εκτίμηση της οικονομικής κατάστασής του –υπό αξιολόγηση– ΟΤΑ από ορκωτούς λογιστές. Τρίτον, εκπόνηση ειδικού επιχειρησιακού προγράμματος εξυγίανσης. Τέταρτον, έγκριση του προγράμματος από την τριμελή ελεγκτική επιτροπή.

Και το τότε Πρόγραμμα… Εξυγίανσης περιλάμβανε και τα γνωστά μπόνους:

• Επιμήκυνση του σημερινού μέσου χρόνου αποπληρωμής των δανείων των 15 ετών μέχρι 25 για την αποπληρωμή τους.
• Σημαντική μείωση του επιτοκίου.
• Περίοδος χάριτος για ορισμένες περιπτώσεις δήμων που αντιμετωπίζουν με γάλο πρόβλημα χρέους!

Ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί

Ύστερα από όλα αυτά, για πολλούς Δήμους η νομική υποχρέωση για κατάρτιση από τους δήμους ισοσκελισμένων προϋπολογισμών καταντά ανέκδοτο! Ύστερα, προκαλεί εντύπωση ότι τα έσοδα από προγράμματα της ΕΕ είναι σχεδόν μηδαμινά (περίπου 30 εκατ. ευρώ), όταν σε όλους σχεδόν τους δήμους η πολιτιστική κληρονομιά, η παράδοση και άλλες δράσεις για την ανάπτυξη της υπαίθρου κυριαρχούν! Κι όμως, με μελαγχολία διαπιστώνεται, δεν χρησιμοποιούνται για την έγκριση αντίστοιχων κοινοτικών προγραμμάτων (ΕΣΠΑ, Μπαλτατζής κλπ). Ακόμα. μερικά από τα έσοδα προέρχονται από πόρους (ΤΑΠ κλπ) που με βάση τις νομικές διατάξεις, πρέπει να είναι ανταποδοτικοί, αλλά, δυστυχώς, όπως έχει διαπιστωθεί, διατίθενται για αλλότριες σκοπιμότητες…

Κι όλα αυτά άρχισαν να αγριεύουν στην τοπική αυτοδιοίκηση μετά τη γνωστή κατάργηση του ελέγχου των δαπανών των δήμων από επιτρόπους, ο οποίος αποτελούσε ανάχωμα στα φαινόμενα διαφθοράς και αδιαφάνειας και στην αποτροπή παρανομιών, αφού κάθε χρόνο κόβονται έως τώρα έξοδα και κονδύλια που είναι παράνομα. Σημειώνεται ότι, όπως επισημαίνεται στη σελίδα 30 της Εισηγητικής Έκθεσης επί του προϋπολογισμού του 2016, καταργείται ο προληπτικός έλεγχος επί των δαπανών του κράτους από το Ελεγκτικό Συνέδριο από την 1η Ιανουαρίου 2017, ενώ για τον προληπτικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέριο σε δαπάνες των ΟΤΑ και λοιπών νομικών προσώπων προβλέπεται η κατάργησή του από την 1η Ιανουαρίου 2019.