Μειώσαμε τις αγορές, αλλά αυξάνεται ο τζίρος των σουπερμάρκετ!

Κατά 7% αυξήθηκε ο τζίρος των σουπερμάρκετ στην Ελλάδα τον Γενάρη, παρότι οι καταναλωτές μείωσαν κατά πολύ τις αγορές τους και, συγκεκριμένα, αγόρασαν κατά 2,5% μικρότερο όγκο προϊόντων. Εντούτοις ο τζίρος αυξήθηκε πέρσι και συνεχίζει να αυξάνεται φέτος, λόγω των ανατιμήσεων σε όλα τα είδη. Ο καταναλωτής στη χώρα μας έχει παράλληλα στραφεί στα “ανώνυμα” προϊόντα, δηλαδή των αλυσίδων σουπερμάρκετ, λόγω της υψηλότερης τιμής των “επωνύμων”.

Σε μια κατάταξη 17 χωρών, η Ελλάδα έρχεται 14η στη προτίμηση “επώνυμων” προϊόντων, καθώς το 70% στη χώρα μας αγοράζει τα αντίστοιχα είδη συσκευασία της αλυσίδας των σουπερμάρκετ. Όσον αφορά την κατανάλωση ειδών με την επωνυμία μεγάλης εταιρείας, πρώτη έρχεται η Ελβετία, όπου π.χ. μια καθαρίστρια παίρνει 25 ευρώ την ώρα και ο μέσος μισθός είναι 6.000 ευρώ. Εντούτοις, ακόμα κι εκεί καταγράφηκε τους τελευταίους μήνες μια μικρή μείωση στην αγορά επώνυμων προϊόντων.

Τα πλούσια κράτη εν γένει έχουν τα πρωτεία στην κατανάλωση προϊόντων φίρμας. Όμως, χαμηλά στην κατανάλωση προϊόντων φίρμας έρχονται και η Σουηδία με τη Νορβηγία. Εκεί δεν είναι σαφές αν παίζει τον καθοριστικό ρόλο η ακρίβεια, όσο η νοοτροπία των λαών και πιθανόν η πιο πιστοποιημένη καλή ποιότητα των μη “επώνυμων προϊόντων”.

Στην Ελλάδα δεν έχουν γίνει επιστημονικές συγκρίσεις ως προς την τυχόν διαφορά ποιότητας μεταξύ “επώνυμων” και “ανώνυμων” προϊόντων, όμως τα δεύτερα προσελκύουν σταθερά εδώ και πολλά χρόνια το 70% των καταναλωτών, λόγω της καλύτερης τιμής τους. Η στροφή στα προϊόντα αυτά άρχισε από το πρώτο μνημόνιο και μετά. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα “ανώνυμα” προϊόντα στα σουπερμάρκετ είναι ουσιαστικά τα ίδια με μιας μεγάλης εταιρείας, που απλά συσκευάζει το ίδιο προϊόν σε άλλη συσκευασία με την επωνυμία που έχει επιλέξει το κάθε σουπερμάρκετ.

Ο τζίρος των σουπερμάρκετ

Όσον αφορά τον τζίρο των σουπερμάρκετ τώρα, αν και αυξήθηκε κατά 7% σε σύγκριση με τον περσινό Ιανουάριο λόγω των ανατιμήσεων, είναι δύσκολο να υπολογιστεί επακριβώς το πόσο παραπάνω πληρώνουμε ως καταναλωτές, διότι δεν ξέρουμε πόσο μειώθηκαν σε ποσότητα και ποιότητα οι αγορές συγκεκριμένων ειδών, παρά έχουμε μια γενική εικόνα για το συνολικό όγκο (το προαναφερόμενο 2,5%). Για παράδειγμα η τιμή σε ορισμένα προϊόντα κυριολεκτικά διπλασιάστηκε μέσα σε ένα χρόνο ενώ στα περισσότερα αυξήθηκε από 50% έως 70%.

Είναι όπως φαίνεται πολύ δύσκολο να καταλήξουμε σε μια έγκυρη μέτρηση, αφού π.χ. η Ελληνική Στατιστική Αρχή λέει ότι η τιμή στο ψωμί αυξήθηκε κατά 25% μέσα σε ένα χρόνο, ενώ όλοι εμπειρικά ξέρουμε από τους συνοικιακούς φούρνους, ότι πριν από ένα χρόνο το ψωμί των 350 γραμμαρίων πωλούνταν 0,60 έως 0.70 ευρώ και σήμερα δεν υπάρχει αντίστοιχη φραντζόλα φθηνότερη από ένα ευρώ, που σημαίνει αύξηση της τάξης του 30% έως 40% και όχι 25% – για να μην αναφερθούμε και στην ποιότητα των αλεύρων από την ημέρα που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Για το μοσχάρι η Ελληνική Στατιστική Αρχή αναφέρει αύξηση της τάξης του 20%, ενώ στην πράξη σήμερα πληρώνουμε για μια μπριζόλα όσα δίναμε πέρσι για δύο. Εν τω μεταξύ οι τιμές στα προϊόντα αλλάζουν δυο-τρεις φορές την εβδομάδα σταθερά και κάθε τόσο οι τίτλοι ειδήσεων αναφέρουν ανατιμήσεις της τάξης του 10%. Αυτό το 10% προστίθεται βεβαίως στο αμέσως προηγούμενο 10% και στην ουσία εκείνο που μετράει είναι το άθροισμα των αυξήσεων μέσα σε 12 μήνες.

Αυτό τελικά ο καθένας το αντιλαμβάνεται όταν πλησιάζει το τρίτο δεκαπενθήμερο του μήνα και αρχίζει να “τραβάει” από τα έτοιμα ή να σφίγγει περισσότερο το ζωνάρι. Εν τω μεταξύ, στην μείωση των εισοδημάτων δεν μετράνε μόνον τα είδη που πουλούν τα σουπερμάρκετ: Πέραν της ενέργειας, έχουν ακριβύνει απίστευτα τα ενοίκια, αλλά και οι υπηρεσίες παντός είδους (καθαριότητα, ιατρική επίσκεψη, επισκευές, μεταφορές, ψυχαγωγία) καθώς και τα ψηφιακά προϊόντα.

Ποιος είναι πρώτος

Ως προς τις προτιμήσεις στα σουπερμάρκετ, σταθερά πρώτη αλυσίδα είναι του Σκλαβενίτη, με διπλάσιο τζίρο από τα ΑΒ και οι λόγοι είναι πολλοί: Οι τιμές, το γεγονός ότι πρόκειται για ελληνική εταιρεία, το ότι ως αλυσίδα διαθέτει το 50% του συνόλου των καταστημάτων υπερμάρκετ πανελλαδικά, το ότι δεν έχει φυλλάδια ή κουπόνια και δεν διαφημίζεται, αλλά στηρίζεται αποκλειστικά στη διαφήμιση στόμα με στόμα (μεταξύ δηλαδή των καταναλωτών), αλλά και σε ηθικά στοιχεία της επιχείρησης, όπως στο ότι διέσωσε την εταιρεία του Μαρινόπουλου και όλους τους εργαζόμενους της, καθώς και στο ότι είπε “ποτέ την Κυριακή”.

Εν γένει οι Έλληνες προτίμησαν το 2022 είτε τα πολύ μεγάλα σουπερμάρκετ, με εμβαδόν άνω των 2.500τ.μ. (μεγάλη ποικιλία, καλές τιμές) είτε τα πολύ μικρά συνοικιακά (μικρή απόσταση και προσιτά περισσότερες ώρες και ημέρες της εβδομάδας). Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς IRI, το 2022 τα μεγάλα σουπερμάρκετ κατέγραψαν αύξηση τζίρου της τάξης του 7,9% σε σχέση με το 2021. Ειδικά φέτος το Γενάρη, κατέγραψαν την υψηλότερη άνοδο πωλήσεων συγκριτικά με τα υπόλοιπα σουπερμάρκετ φθάνοντας στο +11%, με τη συμμετοχή τους στον τζίρο να αυξάνεται στο 15,1%.

Αρχικά η στροφή σε αυτά είχε αποδοθεί στην πανδημία, επειδή οι χώροι ήταν μεγαλύτεροι και δεν παρατηρούνταν συνωστισμός, αλλά διέθεταν και τη δυνατότητα ηλεκτρονικών παραγγελιών. Η τάση αυτή όμως συνεχίστηκε και δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο αν πρόκειται για κεκτημένη ταχύτητα ή αν πλέον θα συνεχίσει ο κόσμος σταθερά να τα προτιμά.

Ο Σκλαβενίτης συνεχίζει να επενδύει σε πολύ μεγάλα καταστήματα, και ετοιμάζει ένα στη Γλυφάδα και ένα στη Λέσβο. Το ίδιο προσπαθεί να κάνει και η εταιρεία ΑΒ, η οποία προετοιμάζει υπερμάρκετ στο Μαρούσι, ενώ δημιούργησε μεγάλο κατάστημα και στο Χαλάνδρι. Η ΑΒ εστιάζεται πάντως κυρίως στα μικρά καταστήματα franchise (AB Shop&Go και AB Food Market). Η ΑΒ έρχεται δεύτερη σε τζίρο αλλά με μεγάλη απόσταση, καθώς είχε κύκλο εργασιών 1,9 δισ. το 2022 ενώ ο Σκλαβενίτης 4,5 δισ.

Στην Αττική και ο Μασούτης

Σε αυτά τα “καταστήματα γειτονιάς” προσανατολίσθηκε και η METRO ΑΕΒΕ της οικογένειας Παντελιάδη, με τα My Market, σχεδιάζοντας να αναπτύξει περί τα 280 τέτοια μικρά σουπερμάρκετ σε βάθος δεκαετίας. Κινητικότητα παρατηρείται και στην αλυσίδα του Μασούτη, που το πρώτο μεγάλο κατάστημα της βορειοελλαδίτικης αλυσίδας στην Αττική αναμένεται να ολοκληρωθεί και να λειτουργήσει εντός του 2023.

Το νέο Grand Μασούτης, συνολικής επιφάνειας 2.000 τ.μ θα βρίσκεται στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, στο ύψος της Γλυφάδας. Θα είναι το πρώτο από τα τέσσερα που θα λειτουργήσουν στην Αττική, με το επόμενο να βρίσκεται σε ιδιόκτητο ακίνητο στις Τρεις Γέφυρες με ορίζοντα ολοκλήρωσης στα τέλη του 2023 ή τις αρχές του 2024.

Εν τω μεταξύ όσον αφορά στη διαφήμιση, επικεντρώνεται πλέον στην αγορά τροφίμων κυρίως και στην προώθηση προϊόντων τύπου “πάρε ένα συν ένα δώρο”. Μειώθηκαν κατά 0,5% οι διαφημίσεις τον περασμένο Ιανουάριο στη δεύτερη μεγάλη κατηγορία αγαθών (των προϊόντων υγείας και ομορφιάς), ενώ κατά 0,5% μειώθηκαν οι διαφημίσεις και στην τρίτη μεγάλη κατηγορία των προϊόντων (περιποίησης σπιτιού). Σε αυτό παίζει ρόλο το γεγονός ότι οι δύο τελευταίες κατηγορίες δεν έχουν ημερομηνία λήξης, αλλά και η επιλογή να αναδειχθούν τρόφιμα και προϊόντα συχνής καθημερινής χρήσης (ταχυκίνητα) που είναι και ο βασικός πόλος έλξης των καταναλωτών.