Μικρό καλάθι για το Σχέδιο Ανάκαμψης – Δεν περιμένει συμφωνία η Μέρκελ

Μικρό καλάθι κρατούν οι Ευρωπαίοι ηγέτες σε ό,τι αφορά μια συμφωνία για το Σχέδιο Ανάκαμψης στη Σύνοδο Κορυφής της Παρασκευής. Οι αντιδράσεις των υπέρμαχων της δημοσιονομικής τάξης δεν έχουν καμφθεί και η ίδια η Μέρκελ, που πάνω στην κοινή πρότασή της με τον Μακρόν δομήθηκε το ευρωπαϊκό σχέδιο, εκφράζει αμφιβολίες για την επίτευξη συναίνεσης τώρα, εφιστώντας παραλλήλως την προσοχή των εταίρων.

«Δεν διαφαίνεται συμβιβασμός». Αυτό φέρεται ότι δήλωσε η καγκελάριος, σε συνάντηση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος (CDU), τονίζοντας, σύμφωνα με το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ότι δεν αναμένει, την Παρασκευή, κάποια συμφωνία στις διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό της ΕΕ και το Ταμείο Ανάκαμψης

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η Μέρκελ εμφανίστηκε συγκρατημένη για το ενδεχόμενο επίτευξης συμφωνίας και τον Ιούλιο, μήνα κατά τον οποίο αρχίζει η εξάμηνη προεδρία της Γερμανίας στην ΕΕ. Εξέφρασε πάντως την ελπίδα να σημειωθεί κάποια πρόοδος στο άμεσο μέλλον και σημείωσε ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να στείλει αρνητικά μηνύματα στις αγορές.

Η καγκελάριος τόνισε ιδιαίτερα τον αναγκαίο χαρακτήρα που έχει μια ευρωπαϊκή συμφωνία για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας, επισημαίνοντας ότι «αν η Ευρώπη βρεθεί χωρίς προϋπολογισμό για το 2021 και χωρίς πακέτο οικονομικής ανάπτυξης», αυτό θα επιβεβαίωνε μια «αδυναμία δράσης», κάτι που, όπως είπε, όλοι στην Ευρώπη «θέλουμε να αποφύγουμε».

Ποντάρουν στην πολυπλοκότητα 

Η ΕΕ δεν φημίζεται πάντως για την ταχύτητά της στη λήψη αποφάσεων, καθώς μικρά και μεγάλα συμφέροντα βγαίνουν στην επιφάνεια κάθε φορά που ανοίγει η συζήτηση για θέματα αλληλεγγύης. Μιά διάσταση που αποτελεί και τη βάση για την επίτευξη μιας στοιχειώδους σύγκλισης. Στο τέλος βέβαια, επέρχεται ο συμβιβασμός, ο οποίος όμως ως αποτέλεσμα στρογγυλοποίησης, αφήνει πάντα την Ευρώπη στην ίδια κατάσταση. Παραμένει μια Ευρώπη πολλών και διαφορετικών ταχυτήτων, οι οποίες με τη σειρά τους επανατροφοδοτούν τις εσωτερικές ανισότητές.

Η Μέρκελ φέρεται να ελπίζει στην πολυπλοκότητα της ευρωπαϊκής πρότασης, η οποία προήλθε από τη σύνθεση που έκανε η Κομισιόν στην πρότασή της. Η Επιτροπή κράτησε τον βασικό κορμό της πρότασης Μέρκελ-Μακρόν, για βοήθεια με τη μορφή επιχορηγήσεων στις χώρες που επλήγησαν ιδιαίτερα από την πανδημία, αύξησε όμως το ποσό του Ταμείο Ανάκαμψης, έτσι ώστε να περιλαμβάνει και δάνεια, όπως επιθυμεί το κλαμπ των τεσσάρων (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία), στο οποίο φέρεται να έχει προσχωρήσει και η Φινλανδία.

Παραλλήλως συνέδεσε τις επιδοτήσεις με τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, ενώ παράκαμψε σε ό,τι αφορά τον τρόπο χορήγησής τους εθνικούς προϋπολογισμούς, κάνοντας λόγο για ενισχύσεις σε Περιφέρειες και τομείς που έχουν πληγεί. Το Βερολίνο, μάλιστα, έχει ήδη ορίσει ποιοι θα είναι αυτοί οι τομείς, με γνώμονα προφανώς τις πληττόμενες γερμανικές εξαγωγές, ενώ έβαλε και μια “ρήτρα δημοκρατικότητας” για τις χώρες που “δεν σέβονται” το Κράτος Δικαίου.

Με μια λογική “σουπερμάρκετ” η πρόταση της Κομισιόν γίνεται, κατά την Μέρκελ, ευκολότερα διαπραγματεύσιμη, επειδή, λόγω των πολλών δυνατοτήτων και κατευθύνσεων, έχει καταστεί «πολύπλοκη». «Όσοι δεν είναι πλήρως ικανοποιημένοι με τον προϋπολογισμό, μπορεί να εκτιμήσουν περισσότερο το Ταμείο Ανάκαμψης, και το αντίστροφο» φέρεται να είπε η καγκελάριος, η οποία την Πέμπτη θα μιλήσει στην ομοσπονδιακή Βουλή για τις προσδοκίες της από τη Σύνοδο Κορυφής, αλλά και για τους στόχους της γερμανικής Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που αρχίζει την 1^η Ιουλίου.

Ο Κόντε και ο Νότος 

Την ίδια ώρα, ο Κόντε, ο οποίος “καίγεται” για άμεση ροή ευρωπαϊκών ενισχύσεων στην ιταλική οικονομία, παρουσίασε στην ιταλική Βουλή τις θέσεις με τις οποίες θα προσέλθει στη Σύνοδο Κορυφής. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο Ιταλός πρωθυπουργός επέμεινε στην ανάγκη να επιδειχθεί «πνεύμα συνοχής και αλληλεγγύης», τονίζοντας ότι «αυτές τις εβδομάδες κρίνεται η φήμη της Ευρώπης», αλλά και το μέλλον της.

Ο Κόντε πήγε βέβαια αρκετές φορές στις τελευταίες Συνόδους με αναφορές, ακόμη και απειλές, για το κοινό ευρωπαϊκό μέλλον. Ωστόσο, πιεσμένος και από τις ανάγκες, κάθε φορά φεύγει με μια έκπτωση από την αρχική του θέση για “ομογενοποίηση” του νέου χρέους. Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως, ότι η  γαλλογερμανική πρόταση, όπως και η πρόταση της Κομισιόν, διατηρούν, ακόμα τουλάχιστον, έναν χαρακτήρα “ομογενοποίησης”, έστω και σε μια περιορισμένη εκδοχή του συγκριτικά με τα “ευρωομόλογα”.

Ο Κόντε αναγνωρίζει αυτήν την πρόοδο και την επισήμανε στην ομιλία του προς την ιταλική εθνική αντιπροσωπία. Δεν παρακάμπτει όμως την απόσταση που χωρίζει τις θέσεις των κρατών μελών και η αναφορά του σε «κρίσιμες εβδομάδες» φανερώνει και τη δική του εκτίμηση, ότι την Παρασκευή δεν αναμένεται να υπάρξει περαιτέρω πρόοδος. Δηλώνει πάντως ικανοποιημένος, και το επισημαίνει ως επιτυχία της Ρώμης, για το γεγονός ότι πλέον η Ευρώπη δεν συζητά αν θα δημιουργήσει το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά «τα κριτήρια και το βάρος του».

Την ανάγκη για μια συμφωνία, και μάλιστα το συντομότερο δυνατό, εκφράζει και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, στην επιστολή του προς τους 27 ευρωπαίους ηγέτες. Τονίζει βεβαίως ότι «είναι η πρώτη φορά» που θα συζητηθεί σε κορυφαίο επίπεδο το Σχέδιο Ανάκαμψης (ανακοινώθηκε από την Επιτροπή στις 28 Μαΐου), υπογραμμίζει, όπως και η Μέρκελ, την πολυπλοκότητά του και βλέπει την Σύνοδο της Παρασκευής, ως «ένα σημαντικό βήμα προς μία συμφωνία, σε μια επόμενη συνάντηση με φυσική παρουσία»!