Μικρομεσαίες επιχειρήσεις: Τί φέρνει ο νέος τρόπος χρηματοδότησης

Στο προηγούμενο άρθρο μου επισήμανα ότι «κανένα φορολογικό ή άλλο κίνητρο δεν αποτελεί πραγματική αιτία συγχωνεύσεως υγειών επιχειρήσεων. Ούτε εξυγιαίνονται οι επιχειρήσεις επειδή μεγαλώνει το μέγεθός τους. Ουκ ολίγα τα παραδείγματα κολοσσών που κατέρρευσαν και μικρών επιχειρήσεων που επιβίωσαν εν μέσω κρίσεων».

»Οι υγιείς επιχειρήσεις δεν έχουν ανάγκη οποιοδήποτε κίνητρο συγχωνεύσεως, θα επιλέξουν με βάση τις πραγματικές τους ανάγκες και όχι τις δοξασίες των μαθητευόμενων μάγων του κυβερνητικού επιτελείου (…). Περιττό να επισημάνω ότι η νέα ρύθμιση με τις –οικονομικώς ανόητες– προϋποθέσεις που θέτει, απλώς αυξάνει την γραφειοκρατία και, βεβαίως, την συνεπαγόμενη διαφθορά.»

Δυστυχώς, τα πράγματα είναι μάλλον χειρότερα από όσο νόμιζα. Σε άρθρο της, στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, της 20ης τρέχοντος, η κα Ειρήνη Χρυσολωρά, αναφέρει ότι η νομοθετική ρύθμιση για τα φορολογικά κίνητρα συγχωνεύσεως επιχειρήσεων δεν είναι μόνον πολιτική προτεραιότητα της κυβερνήσεως, αλλά και απαίτηση της Επιτροπής της Ε.Ε., ως προϋπόθεση της πρώτης δόσεως του Ταμείου Ανάκαμψης! Μάλιστα επισημαίνει, επί λέξει, ότι:

«Το ίδιο το Ταμείο Ανάκαμψης, άλλωστε, θα συνεισφέρει στη χρηματοδότηση των εξαγορών και συγχωνεύσεων, αφού οι τελευταίες θα είναι επιλέξιμες για δανειοδότηση με ευνοϊκούς όρους, από τα 12,7 δισ. ευρώ των διαθέσιμων για δάνεια πόρων του. Τα κίνητρα θα είναι τριών κατηγοριών: φορολογικά, επιδοτήσεις και δανειοδοτήσεις».

»Στα φορολογικά, όπως έγραψε πρόσφατα η «Κ» (26.7.2021), το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εξετάζει τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων που θα συγχωνευθούν ακόμη και κατά 50%, με τον συντελεστή να κατεβαίνει στο 11% από 22% για μία πενταετία. Οι επιδοτήσεις θα δίνονται για την κάλυψη του κόστους της συγχώνευσης. Τα δάνεια θα δίνονται με μοναδικό κριτήριο επιλεξιμότητας τη μεγέθυνση των επιχειρήσεων, χωρίς να χρειάζεται να καλύπτουν και τα άλλα κριτήρια που είναι η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, η εξωστρέφεια και η έρευνα και ανάπτυξη».

Οι μικρές, οι μεσαίες και οι μεγάλες

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει: Οι ελληνικές επιχειρήσεις, στην συντριπτική τους πλειοψηφία (άνω του 90%) μικρομεσαίες, πρέπει να συγχωνευθούν πάση θυσία, εν προκειμένω με την θυσία μέρους του φόρους εισοδήματος νομικών προσώπων μιας 5ετίας! Ουσιαστικώς, πρόκειται για έμμεση επιδότηση, την οποία θα αξιοποιήσουν, πρωτίστως, οι μεγάλες (αλλά μικρομεσαίες για τα ευρωπαϊκά δεδομένα) ελληνικές επιχειρήσεις, οδηγώντας την αγορά σε ολιγοπωλιακές καταστάσεις. Επιδοτούμενα ολιγοπώλια! Αυτή είναι η δήθεν εκσυγχρονιστική πολιτική της κυβερνήσεως Μητσοτάκη, η οποία προσφέρει συνεχώς νέα δώρα στην διαπλοκή.

Η μεγάλη πλειοψηφία των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι μικρές (κάτω των 50 εργαζομένων και κύκλος εργασιών έως 10.000.000 ευρώ) ή πολύ μικρές (κάτω των 10 εργαζομένων και κύκλος εργασιών έως 2.000.000 ευρώ) για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Λίγες είναι οι ελληνικές επιχειρήσεις που θεωρούνται “μεσαίες”, δηλαδή απασχολούν έως 250 εργαζομένους και έχουν κύκλο εργασιών έως 50.000.000 ευρώ. Αναλυτικώς, οι αριθμοί έχουν ως εξής, βάσει των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ:

Σύνολο επιχειρήσεων: 709.462
Πολύ μικρές επιχειρήσεις: 672.765 ή 94,83% του συνόλου.
Μικρές επιχειρήσεις: 32.762 ή 4,62% του συνόλου.
Μεσαίες επιχειρήσεις: 3.443 ή 0,49% του συνόλου.
Μεγάλες επιχειρήσεις: 492 ή 0,07% του συνόλου.

Τα νέα κριτήρια δανεισμού ESG

Η μεγάλη πλειοψηφία των μικρών και πολύ μικρών ελληνικών επιχειρήσεων, δηλαδή η σπονδυλική στήλη της οικονομίας μας, έχει ελάχιστη ή καθόλου πρόσβαση σε χρηματοδότηση, δηλαδή τραπεζικό δανεισμό. Το πρόσφατο άρθρο του προέδρου της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας, κ. Γιώργου Καρανίκα, στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, είναι αποκαλυπτικότατο.

Μάλιστα, με τα νέα κριτήρια δανεισμού ESG (environment, society, government), δηλαδή προϋποθέσεις σχετικές με το περιβάλλον, την κοινωνική ευθύνη και την εταιρική διακυβέρνηση, το σύνολο των μικρών και πολύ μικρών ελληνικών επιχειρήσεων τίθεται και επισήμως εκτός τραπεζικού συστήματος! (Γιατί θα συμβεί αυτό και τι σημαίνουν τα νέα κριτήρια θα το αναλύσω σε επόμενο άρθρο μου.)

Δείτε, λοιπόν, τι σημαίνουν τα ανωτέρω στην πράξη: Οι μικρές και πολύ μικρές ελληνικές επιχειρήσεις, μη πληρώντας τα κριτήρια δανεισμού, δεν θα έχουν χρηματοδότηση. Μόνη λύση η συγχώνευση, ώστε να δανειοδοτηθούν. Το λέει σαφώς το κείμενο της κας Χρυσολωρά στο απόσπασμα που προαναφέραμε.

Η γέννηση μεγαλύτερων επιχειρήσεων

Κατά τον τρόπο αυτό θα αρχίσουν να σχηματίζονται κάπως μεγαλύτερες επιχειρήσεις, αλλά εδώ έρχεται και κουμπώνει η επισήμανση του κ. Μάκη Ανδρονόπουλου, από το τελευταίο άρθρο του: «…πρέπει να παραδεχθούμε ότι πολλές φορές δόθηκαν κίνητρα για συγχωνεύσεις και εξαγορές, ενίοτε και με εκβιαστικό τρόπο, όπως στην περίπτωση των κατασκευαστικών εταιρειών. Δεν έφεραν, όμως, το επιθυμητό αποτέλεσμα, με την έννοια ότι δεν οδήγησαν στη συγκρότηση εθνικού αποδοτικού και εξωστρεφούς κεφαλαίου».

»Οι συγχωνεύσεις αυτές ή απέτυχαν, ή δικαίωσαν τη θεωρία που λέει ότι οι ξένοι πάτρωνες αφήνουν να γίνει πρώτα το μάζεμα της αγοράς (διάβαζε κόστος) και μετά ψωνίζουν έτοιμους ομίλους. Το ίδιο έγινε με τις τράπεζες, τα ξενοδοχεία, το ίδιο τώρα γίνεται στη βιομηχανία τροφίμων και κυρίως στην τεχνολογία, όπου κάθε επιτυχημένο start up πωλείται όπως είναι επιπλωμένο».

Όμως, στο σημείο αυτό ας ανοίξουμε μια παρένθεση. Ας αφαιρέσουμε το σενάριο της συνωμοσίας από το σκεπτικό μας, δέχομαι ότι όλα αυτά είναι καλοπροαίρετοι σχεδιασμοί. Όμως, γιατί πρέπει να νομοθετούμε με βάση τις επιταγές της Επιτροπής της Ε.Ε.; Ενός διεθνοποιημένου γραφειοκρατικού μηχανισμού, χωρίς την ελάχιστη δημοκρατική νομιμοποίηση, ο οποίος έχει πλέον, όπως είναι φυσιολογικό να συμβεί σε κάθε παρόμοιο μηχανισμό, όπως ακριβώς συνέβη με την κομματική γραφειοκρατία της –αλήστου μνήμης– Σοβιετικής Ενώσεως.

Πώς παίρνονται οι αποφάσεις

Τα στελέχη του μηχανισμού αυτού αναπτύσσουν πολιτικές “εν κενώ”, με βάση τις δικές τους ιδεοληψίες και όχι τα συμφέροντα των κρατών-μελών, όπως ορίζει η Συνθήκη της Ρώμης. Μάλιστα, όλως τυχαίως (;) η συνολική αντίληψη της γραφειοκρατίας αυτής είναι σοσιαλδημοκρατική και κρατικίστικη, διότι άλλως δεν έχει νόημα ο ρόλος της. Άλλωστε, τι καριέρα και εξέλιξη θα είχαν σε έναν τέτοιο οργανισμό άνθρωποι που δεν ασπάζονται τον διεθνισμό και που προκρίνουν το εθνικό συμφέρον της χώρας τους;

Περίπου το ίδιο δεν συμβαίνει σε κάθε ανάλογο οργανισμό, όπως το Δ.Ν.Τ., ο Ο.Η.Ε., ο Π.Ο.Υ. κλπ.; Γιατί τα κελεύσματα του όποιου διεθνούς οργανισμού –διακρατικού ή μη– είναι, εκ των προτέρων, θετικά για την χώρα μας; Αν είναι έτσι, τι την χρειαζόμαστε την ελληνική κυβέρνηση;!

Δεν αρνούμαι ούτε την ανάγκη βιώσιμου μεγέθους επιχειρήσεων ούτε την ανάγκη εκσυγχρονισμού των ελληνικών επιχειρήσεων, ιδίως στο πεδίο της εταιρικής διακυβερνήσεως, η οποία δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι μια οικογενειακή υπόθεση. Όμως, αυτό δεν μπορεί να γίνει με εκβιαστικό τρόπο, δεν μπορεί να αποτελεί μοχλό σχεδόν αναγκαστικών συγχωνεύσεων, σε καθεστώς αποκλεισμού από την χρηματοδότηση, την οποία δικαιούται κάθε κερδοφόρος επιχείρηση!

Τράπεζες και αναδιάρθρωση της οικονομίας

Οι τράπεζες, βεβαίως, είναι ιδιωτικές επιχειρήσεις και έχουν δικαίωμα να θέτουν τα δικά τους κριτήρια αξιολογήσεως. Όμως, είναι και –εκ του νόμου– προνομιούχες και προστατευόμενες ακριβώς επειδή πρέπει να επιτελέσουν το βασικό τους έργο, δηλαδή την χρηματοδότηση της οικονομίας από τις αποταμιεύσεις του κοινού. Συνεπώς, κριτήρια άλλα από αυτό την κερδοφορίας και της αξιοπιστίας κάθε επιχειρήσεως δεν πρέπει να ισχύουν.

Τουλάχιστον όχι σε αυτή τη φάση της ελληνικής οικονομίας, που δεν διαθέτουμε χρηματοπιστωτικό σύστημα πέραν των τεσσάρων συστημικών τραπεζών ενώ πρέπει, επειγόντως, να αναδιαρθρώσουμε την οικονομία μας επί το παραγωγικότερον, ήτοι να ενισχύσουμε την πρωτογενή παραγωγή και την μεταποίηση, γιατί μόνον έτσι θα δημιουργήσουμε υψηλή εγχώριο προστιθεμένη αξία.

Όπως έχω ήδη υποσχεθεί, σε επόμενο άρθρο θα αναλύσω πως, χωρίς εκβιασμούς και κίνδυνο αφελληνισμού, μπορεί να χρηματοδοτηθούν τα ελληνικά ΜΜΕ, να αναπτυχθούν και να ωθηθούν σε υγιείς συγχωνεύσεις.