Μπούρδες η συμφωνία για το πετρέλαιο – Η πονηριά των Σαουδαράβων

Την προηγούμενη εβδομάδα, οι οικονομικοί αναλυτές ασχολήθηκαν εκτεταμένα με τη συμφωνία για το πετρέλαιο, που προβλέπει περικοπή ημερησίως 10 εκατ. βαρελιών από την παγκόσμια παραγωγή, κάνοντας λόγο για “ιστορική” συμφωνία. Και υπήρξαν εκατοντάδες αναλύσεις που την περιέγραφαν σαν “συμφωνία του αιώνα”, μιας και ουδέποτε είχε περικοπεί από την παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου τόσο τεράστια ποσότητα.

Το γεγονός αυτό χαροποίησε αρχικά την αγορά φέρνοντας μια πρόσκαιρη εφορία που ανέβασε τις τιμές. Θα λέγαμε εμείς όμως ότι η λέξη που μπορεί να χαρακτηρίσει αυτή την συμφωνία και την κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά είναι “μπούρδες”! Μπούρδες, μόνο και μόνο για να κερδίσουν χρόνο κάποιοι παίκτες, προκειμένου να ανασυνταχτούν στον τεράστιο πόλεμο που ξεκίνησε πέρυσι στην αγορά ενέργειας και τον έχουμε περιγράψει εδώ με σχετικό άρθρο.

Ένας πόλεμος ανηλεής με τέσσερις ομάδες να σφάζονται μεταξύ τους. Ένας πόλεμος που κατέληξε φέτος τον Ιανουάριο να χρησιμοποιεί σαν όπλο, τον φόβο του κορονοϊού για να πλήξει η μία ομάδα την άλλη. Αναγκάζομαι εκ των πραγμάτων να χρησιμοποιήσω αυτή τη σκληρή λέξη, προκειμένου να στρέψουμε τα φώτα από το πεδίο των ευσεβών πόθων στο πεδίο της σκληρής όσο και θλιβερής πραγματικότητας. Και με ψυχρή λογική να περιγράψουμε όσα διαδραματίζονται στην πραγματική αγορά ενέργειας, έτσι ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι γι’ αυτό που έρχεται.

Η ιστορία ξεκίνησε από ένα tweet του προέδρου Τραμπ, το οποίο μιλούσε για μεγάλη περικοπή εκ μέρους της Σαουδικής Αραβίας και της Ρωσίας. Οι δύο αυτές χώρες είχαν ξεκινήσει πόλεμο τιμών εν μέσω κορονοϊού, που έριξε στα τάρταρα τις τιμές του αργού. Στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας υπήρξε μια συμφωνία για περικοπή περίπου 10 εκατ. βαρελιών ανά ημέρα από την παραγωγή.

“Πέτσινη” συμφωνία

Τότε, η τιμή του δείκτη WTI είχε καρφωθεί στα 22 δολάρια το βαρέλι και τα κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου (hedging) είχαν δώσει σκληρές μάχες, προκειμένου να μην κατέλθει ο δείκτης κάτω από το ψυχολογικό φράγμα των 20 δολαρίων. Είναι εντυπωσιακό, ότι όσοι παρακολουθήσαμε την διαπραγμάτευση του WTI (West Texas), μείναμε με το στόμα ανοιχτό, βλέποντας τρεις φορές, την τιμή να κολλάει ακριβώς στα 20 δολάρια και πολλές φορές να κυμαίνεται μεταξύ 20,01 και 20,06 δολαρίων.

Επρόκειτο για μια άνευ προηγουμένου μάχη που όμοιά της δεν έχει ξαναδεί κανένα ταμπλό στα χρηματιστήρια! Άρα λοιπόν, αν το δει κάποιος επιφανειακά, τότε μπορεί να χαρακτηρίσει την συμφωνία αυτή ιστορική, μιας και ουδέποτε έχει περικοπεί τόσο μεγάλος αριθμός βαρελιών ημερησίως. Η αρχική ευφορία έσπρωξε τα επίπεδα τιμών του WTI ακόμα και στα 28 δολάρια το βαρέλι, ενώ η διακύμανση του Brent ήταν κι αυτή ανάλογη προς τα επάνω.

Δυστυχώς όμως, η συμφωνία ήταν “πέτσινη” και τολμώ να πω ότι λειτούργησε υπονομευτικά για την αγορά ενέργειας. Αφήστε που τελικά, όπως θα δείτε παρακάτω, μπορεί να μην πρόκειται καν για περικοπή. Ένα δεδομένο που πρέπει να λάβουμε υπ όψιν είναι ότι η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου αυξανόταν διαρκώς τα τελευταία δέκα χρόνια μιας και αυξανόταν η ζήτηση διεθνώς. Και έτσι έκλεισε το 2019 με την ημερήσια παραγωγή να είναι 100 εκατ. βαρέλια.

Μείωση κατά 30% θα εξισορροπούσε τη μείωση της ζήτησης

Συνεπώς, τα 10 εκατ. βαρέλια που έκοψαν με την δήθεν ιστορική συμφωνία, αποτελούν το 10% της ημερήσιας παγκόσμιας παραγωγής. Όμως, στην παρούσα φάση, ο κορονοϊός έχει κλείσει στα σπίτια τους πάνω από 3,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους, με ένα άνευ προηγουμένου lockdown. Αποτέλεσμα να μην κινούνται τα αυτοκίνητα. Να μην πετάνε τα επιβατικά αεροπλάνα. Να μην γίνονται κρουαζιέρες. Να έχουν φτάσουν στο ναδίρ οι ακτοπλοϊκές μεταφορές. Να μην λειτουργούν τα εργοστάσια.

Η κάθετη πτώση της ζήτησης πετρελαίου από όλα αυτά είχε ως αποτέλεσμα να χαθούν από την παγκόσμια ζήτηση 30 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Που σημαίνει ότι οι απώλειες στη ζήτηση ημερησίως έφτασαν στο 30%! Συνεπώς, όσοι χαρακτήρισαν ιστορική την συμφωνία αστόχησαν εντελώς, πολύ απλά διότι ακόμα και μετά από μια τέτοια περικοπή, το έλλειμμα μεταξύ της παραγόμενης ποσότητας και της ζητούμενης ποσότητας, εξακολουθεί να είναι χαοτικό κατά 20 εκατ. βαρέλια ημερησίως.

Ιστορική θα ήταν η συμφωνία, αν οι περικοπές στην παραγωγή ήταν ισόποσες με την μείωση στην ζήτηση. Δηλαδή, αν οι περικοπές έφταναν στα 30 εκατ. βαρέλια ημερησίως και όχι μόνο στα 10. Αν γινόταν αυτό, τότε οι τιμές του πετρελαίου θα έπαιρναν ανοδική τροχιά και θα έφταναν σε μερικές εβδομάδες, πάνω από τα επίπεδα των 45 δολαρίων για το WTI και πάνω από τα 50 δολάρια για το Brent. Επίπεδα που έχουμε χαρακτηρίσει ως «παγκόσμια τιμή ισορροπίας της ειρήνης».

Ο πλανήτης στα όριά του

Με αυτά ως δεδομένα, συνεχίζουμε στην αγορά σήμερα να έχουμε μια υπερπροσφορά πετρελαίου και να πλημμυρίζουν οι αποθηκευτικοί χώροι. Κι εδώ ακριβώς, ξεκινά το πρόβλημα που οδηγεί σε Αρμαγεδδώνα. Πρόσφατα, είχαμε υπογραμμίσει ότι η ικανότητα αποθήκευσης αργού πετρελαίου παγκοσμίως, δεν είναι άπειρη. Το αντίθετο. Δυνητικά, ο πλανήτης σήμερα έχει maximum αποθηκευτική ικανότητα που φτάνει τα επτά δισ. βαρέλια. Και πριν τον κορονοϊό οι δεξαμενές ήταν κατά 60% φουλαρισμένες, ενώ σήμερα το ποσοστό αυτό ξεπερνά το 80%.

Δυνατότητα αποθήκευσης κατά 100% δεν υπάρχει, γιατί το πετρέλαιο ταξιδεύει σε διάφορους τύπους (βαρύ, ελαφρύ κτλ.). Συνεπώς, δεν μπορεί να βάζεις σε μια δεξαμενή δύο τύπους πετρελαίου. Πράγμα που σημαίνει ότι πλησιάζουμε στο όριο που ο πλανήτης δεν θα μπορεί να αποθηκεύει πλέον πετρέλαιο. Με αυτούς τους ρυθμούς σήμερα και με δεδομένη την υπερπροσφορά κατά 20% έναντι της ζήτησης, οι δεξαμενές σε παγκόσμια κλίμακα θα γεμίσουν μετά από 3-5 εβδομάδες, ενώ η ζήτηση την περίοδο αυτή θα εξακολουθεί να είναι πεσμένη.

Εκεί οδηγούν τα πράγματα. Κι αν δεν γίνει κάτι συγκλονιστικό, τότε είναι δεδομένο, ότι οι αντλίες των παραγωγών σε θάλασσα και ξηρά θα κλείσουν. Θα έχουμε δηλαδή παύση της παραγωγής πετρελαίου. Διότι πολύ απλά, πώς θα αγοράσεις πετρέλαιο (σε οποιαδήποτε τιμή), αν δεν έχεις που να το αποθηκεύσεις; Θα έχουμε λοιπόν πτωχεύσεις παραγωγών πετρελαίου!

Εδώ ακριβώς είναι και το ρίσκο των Σαουδαράβων. Πιστεύουν ότι οι πτωχεύσεις άλλων παραγωγών, κυρίως αμερικανικού σχιστολιθικού θα δημιουργήσουν κενά στην αγορά, τα οποία θα καλύψουν αυτοί με δικό τους αργό πετρέλαιο σε πολύ φτηνές τιμές. Με άλλα λόγια, στην ουσία θα είναι κερδισμένοι, διότι θα έχουν κατακτήσει νέες αγορές και θα εγκαθιδρύσουν την επικυριαρχία τους!

Η πονηριά των Σαουδαράβων

Κι αν θέλει κανείς να δει την πραγματικότητα, οι λεγόμενες περικοπές στην παραγωγή, δεν είναι καν περικοπές. Η Σαουδική Αραβία, ιστορικά, ουδέποτε κατάφερε να παράγει ημερησίως άνω των 9.5 εκατ. βαρελιών ημερησίως. Όταν εν μέσω κορονοϊού είπαν σταδιακά ότι αυξάνουν την παραγωγή τους στα 12,5 εκατ. βαρέλια μπλόφαραν. Είναι προφανές ότι δεν μπορούν να πετύχουν τέτοιους ρυθμούς εξόρυξης με την τεχνολογία που διαθέτουν.

Τι κάνουν, λοιπόν, οι Σαουδάραβες; Χρησιμοποιούν ένα πλασματικό όριο ημερήσιας παραγωγής, αλλά στην ουσία πουλούν πετρέλαιο από τα αποθεματικά τους. Δηλαδή, ενώ δεν παράγουν όσο λένε, αδειάζουν τις δεξαμενές τους, την ώρα που οι άλλοι τις φουλάρουν. Μπορείτε, λοιπόν, να μαντέψετε την συνέχεια στον αδυσώπητο αυτό πόλεμο. Συνεπώς, η συμφωνία του ΟΠΕΚ+ δεν είναι ιστορική. Αντίθετα είναι υπονομευτική τόσο για την παγκόσμια αγορά ενέργειας όσο και για την παγκόσμια ειρήνη. Μέχρι σήμερα, το υποστηρίζαμε λίγοι αυτό, λέγοντας ότι η συμφωνία είναι λίγη και ήρθε πολύ αργά. Ωστόσο, σε ένα μήνα θα το πιστέψουν οι περισσότεροι, λόγω των εξελίξεων.

Άλλωστε, όταν ξεκίνησα να γράφω αυτό το άρθρο, οι επενδυτές είχαν ήδη μυριστεί τι παίζεται πίσω από τις κουΐντες και η τιμή του WTI έπεφτε ξανά προς τα επίπεδα των 20 δολαρίων, τραβώντας προς τα κάτω και το Brent. Και την Μεγάλη Τετάρτη έσπασε το φράγμα των 20 δολαρίων, κλείνοντας στα 19,70. Που σημαίνει ότι πέρασε την γωνία της αδύναμης πλευράς της εξίσωσης και καταγράφει πλέον σωρηδόν πωλητές. Συνεπώς, η συμφωνία αυτή λειτούργησε απαξιωτικά για την αγορά, διότι είναι πλέον ορατός ο επόμενος σταθμός του WTI που είναι τα 15 δολάρια το βαρέλι. Προς το παρόν θα μείνουμε εδώ, αλλά έπεται συνέχεια.