Ο επιτηδευματίας πέθανε, ζήτω ο επιχειρηματίας!

Μιας και ό,τι μετριέται μπορεί να βελτιωθεί έτσι και η παραγωγικότητα η οποία απαρτίζεται από την αποτελεσματικότητα (πόσο το παραγόμενο/παρεχόμενο συνάδει προς τους σκοπούς και τους στόχους) και από την αποδοτικότητα (ο βαθμός βέλτιστης χρήσης των διαθέσιμων πόρων) της επιχείρησης. Αμφότερες, βέβαια, δεν κρίνονται κατά τη φάση που “έχει πιάσει φωτιά το μαγαζί” ή από το βαθμό που αποσόβησαν και περιόρισαν τις ζημίες, αλλά από τη βελτιστοποίησή τους που προλαμβάνει την πυροδοτούμενη από την πλημμελή διαχείριση των πάντα περιορισμένων πόρων.

Με τη σκέψη “καπνισμένη” και το οξυγόνο-ρευστότητα λιγοστό, η συνεχής πυρόσβεση ή ο έλεγχος κρίσεων δεν σημαίνει ότι η επιχείρηση λειτουργεί ανταγωνιστικά, ούτε και ο… πυροσβέστης είναι επιχειρηματίας. Όταν τρέχει πίσω από μια καθημερινότητα δύσκολη στην τιθάσευσή της με το επείγον και συνήθως ασήμαντο, να διεκδικεί σημαντικό μέρος της ενέργειάς του, δύσκολα μπορεί να αποτρέψει προληπτικά τα δυνητικά του προβλήματα ώστε να προσθέσει αξία σε ό,τι επιχειρεί.

Δεν υπάρχει επιχειρηματίας που να μην ονειρεύεται την ομαλή λειτουργία της επιχείρησής του παράγοντας προϊόντα/υπηρεσίες κορυφαίας ποιότητας παραδοτέα την καίρια στιγμή, πελάτες-οπαδούς και συνεργάτες υποκινημένους και αφοσιωμένους! Ο μόνος τρόπος για να περάσει από το ουτοπικό στο εφικτό διασφαλίζεται από τη βέλτιστη χρήση πόρων (άνθρωποι, εξοπλισμός, χρόνος) με ευελιξία και προσαρμοστικότητα. «Χαίρω πολύ» θα πει ο πολύπειρος.

Και συμπληρώνοντας «ας είχα λεφτά και θα σου ‘δειχνα» έχοντας κάποιο δίκιο αλλά που να το βρει σε μια χώρα η οποία επιστρέφει τα δανεικά της στους δανειστές της (κατακτητές), όχι μόνο υπό μορφή τόκων αλλά και επιδοτώντας την αγορά των προϊόντων τους (“πράσινη ανάπτυξη”, “εξοικονομώ”, “επιδότηση λευκών συσκευών” κλπ.).  Όμως, «τα όνειρα που μένουνε μονάχα μες στη σκέψη κανείς μην τα πιστέψει τα σβήνει η ζωή. Τα όνειρα που χτίζονται κι αντέχουνε στο χρόνο υφαίνονται με πόνο χωρίς αναπνοή», όπως το έθεσε ο αείμνηστος συνθέτης και ποιητής Άκης Πάνου.

Ο επιχειρηματίας επαναθεωρεί

Με τα λεφτά να λείπουν και δύσκολα να τα βρίσκει στην ελληνική επικράτεια, μια εναλλακτική αποτελεί η επαναθεώρηση της διαχείρισής του ξεκινώντας από την ομάδα του (όχι την κλίκα) και τις διαδικασίες, την καλύτερη χρήση των πληροφοριών και τη μείωση των αποβλήτων, ίσως όχι από ευαισθησία προς το περιβάλλον αλλά –σίγουρα- προς την τσέπη του επειδή η φύρα κοστίζει. Μια φύρα που δεν αφορά μόνο στα υλικά αλλά και στο χρόνο ο οποίος αναλώνεται σε δραστηριότητες χωρίς προστιθέμενη αξία, ή σε αναποτελεσματικές διαδικασίες φορτώνοντας με αντιπαραγωγικό μισθολογικό κόστος την πρόταση της επιχείρησης.

Θέτοντάς το διαφορετικά, είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαίος ο τακτικός έλεγχος όλων των σταδίων και λειτουργιών (των κρίκων της αλυσίδας αξίας του M. Porter) ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα οι απώλειες κάθε ενδιάμεσης στάσης της μειώνοντας κόστη, χρόνους ανταπόκρισης, αστοχίες κλπ. Kοντολογίς, χωρίς λειτουργική αποτελεσματικότητα κάθε φάσης δεν είναι εφικτή η βιώσιμη πορεία της.

Προϋπόθεση για να προχωρήσει στις παραπάνω ενέργειες είναι να περάσει από τη λειτουργία του επιτηδευματία σ’ εκείνο του επιχειρηματία. Η διάκριση του επιτηδευματία μπήκε στον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (π.δ. 186/92) και, παρότι βγήκε από τον Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (άρθρο Πρώτο Παρ. Ε1 του Μεσοπρόθεσμου Ν. 4093/2012) που ισχύει από 1.1.2013, στην πράξη διατηρείται μέσω του φόρου επιτηδεύματος καθώς «είναι πολλά τα φράγκα μάγκα μου». Αφορά αυτοαπασχολούμενους οι οποίοι επιδίδονται σε έναν αγώνα επιβίωσης και διαμόρφωσης καριέρας πέρα από ωράρια και κόπο στον κλάδο των υπηρεσιών, κυρίως.

Ο επιτηδευματίας πέθανε

Η αυτοαπασχόληση, μολονότι συνιστά δείκτη υπανάπτυξης (ενισχυμένο με το “μπλοκάκι”), είναι μια έκφανση ατομικής επιχειρηματικότητας αλλά και πύλη εισόδου σε συνθετότερες μορφές επιχειρηματικής δραστηριότητας υπό δύο προϋποθέσεις: α) να υφίσταται το γόνιμο για τούτο θεσμικό πλαίσιο ώστε β), μεταθέτοντας το κέντρο βάρους απαλλαγμένος από τη νοοτροπία του επιτηδευματία να περάσει σ’ εκείνη του επιχειρηματία που βλέπει την επιχείρησή του σαν ξεχωριστή οντότητα (οικονομική και κοινωνική) στην ύπαρξη της οποίας συνεισφέρουν πολλοί παράγοντες.

Όσο, όμως, θα ισχύει ότι «πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά του χούι», δεν είναι εύκολη η μετάλλαξη καθώς, ακόμη κι αν ο αυτοαπασχολούμενος προβεί σε μια άλλη μορφή οργάνωσης διατηρώντας τις ίδιες αντιλήψεις διαχείρισής της, είναι πιθανό να του βγει η ψυχή πριν το καταφέρει· ειδικά σε μια χώρα όπου το οικονομικοπολιτικό σύστημα εξουσίας τον έχει στοχοποιήσει δαιμονοποιώντας τον, αν και… εμβολιασμένος.

Μεταβαίνοντας από το καθεστώς του επιτηδευματία σ’ εκείνο το επιχειρηματία, δηλαδή του βιρτουόζου χειριστή όλων των οργάνων (εργαλείων) της δράσης του ως “άνθρωπος-ορχήστρα”, είναι αναμενόμενο οι ανάγκες να καλύπτονται με τον ίδιο “σολίστα” έχοντα την ιδέα της σύνθεσης και τις δεξιότητες απόδοσής της σε επίπεδο “μουσικής δωματίου”.  Όσο όμως μεγαλώνει ο χώρος και το ακροατήριο (αγορά, πελάτες, ανταγωνισμός κλπ.) με την “παρτιτούρα” να εξελίσσεται σε “συμφωνία”, τόσο αυξάνεται η ανάγκη ένταξης νέων “βιρτουόζων” στην “ορχήστρα” προκειμένου να “εκτελεστεί” σωστά.

Ζήτω ο επιχειρηματίας!

Ως επιχειρηματίας, “σολίστας”, “ενορχηστρωτής” και “διευθυντής ορχήστρας” πλέον, φέρει την ευθύνη επιλογής των “δεξιοτεχνών” και της συνέργειάς τους στην αρμονικότερη απόδοση της “συμφωνίας“ η οποία βρίσκεται σε δυναμική κατάσταση. Ο πρωταγωνιστικός του ρόλος, η ευθύνη και η εξουσία, διαχέονται και προς άλλους βιρτουόζους με το συντονισμό των οποίων επιτυγχάνεται το επιθυμητό αποτέλεσμα. Με άλλα λόγια, ο μέχρι πρότινος… μονόλογος μετατρέπεται σε πολυφωνία μέσα από την οποία αναδύονται οι δημιουργικές δυνάμεις της καινοτομίας, την ακίδα που μπορεί να διατρήσει το κουκούλι στο οποίο θέλουν να μας συντηρούν οι διάφοροι πατερούληδες-σωτήρες με άποψη επί παντός επιστητού.

Η προσφυγή στη συμβουλή ειδικών, όχι μόνο δεν είναι ντροπή ή σπατάλη αλλά, τουναντίον, συνιστά επένδυση ενίσχυσης της δυνατότητας μετάβασης στο νέο πολυπαραγοντικό καθεστώς λειτουργίας, ή από το «μοναχός σου χόρευε …..» στο συρτό! Ο σύμβουλος θα αναδείξει τα περιττά, τους χρονοκλέφτες και λοιπούς “ποροκλέφτες” που αναπτύσσονται απαρατήρητα με την πάροδο του χρόνου, τυχαία και χωρίς ή με λειψό στρατηγικό σχεδιασμό. Από τη θέση του επιχειρηματία μπορεί να υποψιάζεται ότι «δεν πάνε καλά τα πράγματα» αλλά να αδυνατεί να προσδιορίσει τα αίτια μπερδεύοντάς τα με τα αποτελέσματα, όπως συμβαίνει, συνήθως, και σε πολλές άλλες περιπτώσεις στην κοινωνία.

Συνεπώς, αν του είναι δύσκολο να προχωρήσει στην αυτοανάλυση αναζήτησης των αιτίων και της θεραπείας τους, είναι σοφότερο να προσφύγει στις υπηρεσίες τρίτων εχόντων την τεχνογνωσία και τις δεξιότητες για τούτο. Σε κάθε περίπτωση πάντως, οφείλει να έχει εικόνα της τρέχουσας κατάστασης της επιχείρησης καθώς δεν είναι καθόλου ασυνήθιστη η διαπίστωση ότι διαφέρει σημαντικά η αντίληψη του επικεφαλής για το πώς λειτουργούν τα πράγματα από αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα μέσα και έξω από τις δομές της.

Όπως στην υγεία έτσι και στην επιχείρηση, η πρωτοβάθμια φροντίδα είναι εκείνη που σώζει περιορίζοντας τις πιθανότητες πρόκλησης “πυρκαγιάς” και της κρίσης που πάντα ακολουθεί. Η προσδοκία και η “φρούδα” -συνήθως- ελπίδα σωτηρίας από τρίτους αδικεί τον επιχειρηματία χωρίς να δικαιολογεί το κέρδος καθώς του στερεί την ηθική βάση της ανάληψης του κινδύνου, αλλά κι εκείνους που αναμένεται να αναλάβουν τις ζημίες, είτε πρόκειται για μετόχους είτε για το κράτος. Καλό είναι, επίσης, στο νέο καθεστώς λειτουργίας να ληφθεί υπόψη και το ρηθέν από τον Αϊνστάιν, ότι «υπάρχουν πράγματα που μετριούνται χωρίς να μετρούν και πράγματα που μετρούν χωρίς να μπορούν να μετρηθούν», προκειμένου να μην αδικηθούν.