Ο κινέζικος δράκος, το λιμάνι του Πειραιά, η Ελλάδα και η Δύση

Η κυβέρνηση Τσίπρα, ακολουθώντας τα βήματα των προηγούμενων κυβερνήσεων, επιβεβαίωσε νωρίς την αμοιβαία επιλογή για στρατηγική συνεργασία με το Πεκίνο. Το λιμάνι του Πειραιά είναι το κέντρο αυτής της συνεργασίας. Για τους Κινέζους η Ελλάδα έχει μεγάλη γεωοικονομική αξία, λόγω της γεωγραφικής θέσης της και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι είναι μέλος της ΕΕ.

Η κινέζικη πλευρά θεωρεί τον Πειραιά την απόληξη του θαλάσσιου “δρόμου του μεταξιού” και την ιδανική πύλη για το εξαγωγικό εμπόριό της προς τις ευρωπαϊκές αγορές. Πύλη που αποκτά ακόμα μεγαλύτερη αξία μετά τη διεύρυνση της διώρυγας του Σουέζ. Ειδικά για τα κοντέινερ με περιεχόμενο εμπορευμάτων αξίας πάνω από 300.000 ευρώ ο Πειραιάς συμφέρει πάρα πολύ σε σύγκριση με την εκφόρτωση στα μεγάλα λιμάνια του Ρότερνταμ και του Αμβούργου. Αφενός ρίχνει σημαντικά το κόστος, αφετέρου μειώνει περίπου κατά 10 ημέρες τον χρόνο παράδοσης των εμπορευμάτων.

Προϋπόθεση είναι, βεβαίως, να εκσυγχρονισθεί η σιδηροδρομική σύνδεση του Πειραιά με τη Βουδαπέστη μέσω Σκοπίων και Σερβίας. Αλλά και έτσι όπως είναι τα πράγματα σήμερα, το λιμάνι του Πειραιά αναδεικνύεται σε διαμάντι για την Cosco. Ας σημειωθεί ότι ο όμιλος αντλεί ένα σημαντικό μέρος των συνολικών του εσόδων από την εδώ δραστηριότητά του. Το ποσοστό αυτό ανεβαίνει.

Στόχος του κινέζικου κολοσσού είναι να μετατρέψει τον Πειραιά και σε βάση για μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας. Επίσης, σκοπεύει να πραγματοποιήσει επενδύσεις για την αναβάθμιση των υποδομών αποθήκευσης και διακίνησης κοντέινερ που θα μετατρέψουν τον Πειραιά στο κορυφαίο λιμάνι του είδους στη Μεσόγειο. Επενδύσεις θα γίνουν και στη ναυπηγο-επισκευαστική ζώνη που βρίσκεται στον χώρο του λιμανιού, αλλά και για την επέκταση του car terminal με στόχο η χωρητικότητα να ανέλθει στα 20.000 οχήματα. Στον χώρο του λιμανιού προγραμματίζεται να κατασκευαστούν εκθεσιακό κέντρο και πολυτελές ξενοδοχείο.

Δικό τους εμπορευματικό κέντρο

Οι Κινέζοι δημιουργούν στο λιμάνι του Πειραιά το δικό τους εμπορευματικό κέντρο και τη δική τους ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη. Θεωρούν, ωστόσο, το Θριάσιο συνέχεια του λιμανιού και με αυτή την έννοια ενδιαφέρονται. Για την ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη στο Πέραμα και για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά προς το παρόν τουλάχιστον εκδηλώνουν θεωρητικό και μελλοντικό ενδιαφέρον.

Η ελληνική πλευρά θα ήθελε να δημιουργηθεί στο Θριάσιο και γραμμή παραγωγής για τη συναρμολόγηση κινέζικων προϊόντων. Το κίνητρο για τις κινέζικες εταιρείες είναι ότι μπορούν τα προϊόντα τους να αποκτήσουν το υψηλής αξίας brand name “made in EU” εάν η προστιθέμενη αξία στην Ελλάδα είναι από 20-40% (ανάλογα με το προϊόν), ή τουλάχιστον “assembled in EU”.

Συναρμολογώντας τα προϊόντα τους στην Ελλάδα μεγάλες κινέζικες εταιρείες μπορούν να τα διοχετεύουν ευκολότερα και γρηγορότερα στις ευρωπαϊκές αγορές και βεβαίως να περιορίζουν το κόστος μεταφοράς και αποθήκευσης. Αυτό αντιστοιχεί σε εξοικονόμηση εκατοντάδων εκατομμυρίων τον χρόνο.

Αυτός είναι ο λόγος που οι Κινέζοι ενδιαφέρονται για το Θριάσιο. Ενδιαφέρονται, όμως, με τους δικούς τους όρους. Ουσιαστικά θέλουν να εγκαταστήσουν εκεί μία ειδική οικονομική ζώνη με ειδικό φορολογικό καθεστώς και με ειδικό εργασιακό καθεστώς. Παράγοντας της αγοράς που γνωρίζει από πρώτο χέρι τους Κινέζους μας είπε ότι «είναι σκληροί εργοδότες», ότι «τα θέλουν όλα και πως κάθε σύμβαση είναι σκαλοπάτι για να διεκδικήσουν περισσότερα». Η ιστορία της Cosco στον Πειραιά το επιβεβαιώνει. Το ίδιο και η αναφορά του προέδρου της στον Τσίπρα για τον περιορισμό των απεργιών, όταν είχαν συναντηθεί στην Κίνα το 2016.

Μακροπρόθεσμοι παίκτες

Σύμφωνα με παράγοντα της αγοράς η Αθήνα πρέπει να βάλει δυναμικά στο τραπέζι τη διοχέτευση κινεζικού τουριστικού ρεύματος προς την Ελλάδα και μάλιστα από τον Οκτώβριο μέχρι τον Απρίλιο που οι ελληνικές τουριστικές υποδομές υπολειτουργούν ή κλείνουν. Αυτό είναι δυνατόν, επειδή για τους Κινέζους η Ελλάδα είναι ελκυστικός προορισμός κυρίως για την ιστορία και τα μνημεία της.

Τόσο οι Αμερικανοί όσο και το ευρωιερατείο δεν βλέπουν με καλό μάτι την κινέζικη οικονομική διείσδυση. Στο πλαίσιο αυτό δεν βλέπουν με καλό μάτι και την προοπτική η ελληνοκινέζικη οικονομική συνεργασία να αποκτήσει στρατηγικό χαρακτήρα. Από την άλλη πλευρά, όμως, δεν μπορούν να εγείρουν εμπόδια.

Αν και οι Κινέζοι κάνουν ό,τι μπορούν για να δείξουν πως κινούνται αποκλειστικά με οικονομικά κριτήρια και πως δεν έχουν βλέψεις πολιτικής επιρροής στην Ευρώπη, αυτό δεν ισχύει. Πιστεύουν βαθιά ότι είναι η ανερχόμενη υπερδύναμη και ενδιαφέρονται πολύ να αποκτήσουν ερείσματα. Επειδή, όμως, είναι μακροπρόθεσμοι παίκτες, δεν βιάζονται και πολύ περισσότερο δεν κάνουν άγαρμπες κινήσεις για να μην προκαλέσουν αντιδράσεις. Έχουν συνείδηση πως η Ευρώπη δεν είναι Αφρική, όπου έχουν βάλει πολύ γερά το πόδι τους, εξασφαλίζοντας μακροπρόθεσμες συμβάσεις και για την αγορά πρώτων υλών και για την προμήθεια αγροτικών προϊόντων που παράγονται ειδικά γι’ αυτούς.

Η Αθήνα, η οποία μόλις εξήλθε από τα διαδοχικά Μνημόνια, αλλά σε μεγάλο βαθμό παραμένει αλυσοδεμένη, λόγω των δημοσιονομικών και άλλων δεσμεύσεων που της έχουν επιβληθεί από τους δανειστές, δεν έχει λόγο να ανησυχεί από την ενίσχυση της κινεζικής οικονομικής παρουσίας στην Ελλάδα. Όχι μόνο, επειδή έχει ζωτική ανάγκη από ξένες επενδύσεις, αλλά και επειδή θεωρεί θετικό οτιδήποτε μπορεί έστω και λίγο να περιορίσει την εξάρτησή της από το ευρωιερατείο.