Ο Μητσοτάκης είναι καταδικασμένος να πετύχει…

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του, όπως τα έφερε η ιστορική συγκυρία, είναι αντιμέτωποι με πολλαπλές μείζονες κρίσεις, οι οποίες έχουν υψηλό βαθμό αβεβαιότητας. Οι όποιες ανέσεις επιλογών, που υπήρχαν πριν έξι μήνες, δεν υπάρχουν πια. Σε κάθε μέτωπο καραδοκεί μια εσχατολογική λύση και οι επικοινωνιακές δυνατότητες απορροφούνται με ταχύτητα από τη μαύρη τρύπα της πραγματικότητας.

Για παράδειγμα, το event της Ομόνοιας, μαζί με τις πιέσεις απελπισίας των επιχειρηματιών (π.χ. Aegean), αναίρεσαν την στρατηγική της βήμα-βήμα επιστροφής στην παραγωγή, επιταχύνοντας την ιδιωτικοποίηση της “υπευθυνότητας” και μαζί με αυτή την οικονομική επιβίωση ατόμων και επιχειρήσεων. Εκεί, όμως, που η μαύρη τρύπα της πραγματικότητας χάσκει δραματικά και επικίνδυνα είναι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Η κατάληψη(;) στον Έβρο «μερικών δεκάδων μέτρων» ελληνικού εδάφους από Τούρκους (ύψωσαν τουρκική σημαία), αποτελεί αναβάθμιση της τουρκικής επιθετικότητας. Κι αυτό, διότι δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά εκ των πραγμάτων εγγράφεται στο πλαίσιο του ευρύτερου τουρκικού επεκτατισμού. Στόχος της Άγκυρας είναι να καθίσει την Αθήνα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εφ’ όλης της ατζέντας των μονομερών τουρκικών επεκτατικών απαιτήσεων. Το αλαλούμ που ακολούθησε, μετά την αποτυχία πνιγμού του θέματος, υπονομεύει την επικοινωνιακή αξιοπιστία της κυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα.

Το δόγμα “δεν κάνεις ανασχηματισμό εν μέσω κρίσης” είναι αμφίβολο εάν θα τηρηθεί, καθώς τώρα πλέον χρειάζονται οι καλύτεροι για να αντικαταστήσουν τους γκαφατζήδες και τους ανεπαρκείς υπουργούς. Άλλωστε, είναι τώρα η ευκαιρία για τον πρωθυπουργό να περάσει από τη μικροδιαχείριση των καταστάσεων σε μια πολιτική οριζόντων στην εθνική άμυνα, στην αμυντική βιομηχανία, στην παιδεία, στον πολιτισμό, στην υγεία, στον πρωτογενή τομέα, στα δίκτυα, στην τεχνολογία και όπου αλλού.

Στην Αναπτυξιακή Τράπεζα τα λεφτά

Η ευκαιρία μοιάζει μοναδική. Δεν ξέρουμε αν έχει δίκιο η “Καθημερινή” που υπολογίζει σε 10 δισ. ευρώ το πακέτο που προκύπτει για τη χώρα από το Ταμείο Μακρόν-Μέρκελ, ή το “Πρώτο Θέμα” που το ανεβάζει στα 15 δισ. ευρώ με ανάπτυξη 7,9% το 2021 και 5% το 2022. Όμως, έτσι ή αλλιώς, θα πέσει πολύ ρευστότητα στο ελληνικό σύστημα. Όλο αυτό το χρήμα πρέπει να περάσει αποκλειστικά από μία Αναπτυξιακή Τράπεζα, η οποία θα κατευθύνει τις επιδοτήσεις στους τομείς που πρέπει και όχι για την διάσωση μεγαλοπελατών-εταιρειών που έχουν δανειστεί τον “άμπακο” από τις συστημικές τράπεζες.

Οι τράπεζες πρέπει να αφεθούν μόνες τους να λύσουν το πρόβλημα που τους δημιουργούν τα θαλασσοδάνεια που έδωσαν ειδικά σε μερικές μεγάλες εταιρείες (Folie Folie, Creta Farm κλπ). Χωρίς αμφιβολία, το πακέτο αυτό, στο βαθμό που θα το επιτρέψει η Μέρκελ, πρέπει να στηρίξει:

Πρώτον, νέα καινοτομικά σχέδια για μερικές στρατηγικού χαρακτήρα επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα. Επενδύσεις που θα προκαλέσουν πολλαπλασιαστικά φαινόμενα γύρω τους.

Δεύτερον, τον κρατικό τομέα (ένα αεροδρόμιο cargo στο θεσσαλικό κάμπο, ΛΑΡΚΟ, ΕΑΒ, Ναυπηγεία, ΔΕΗ κτλ), αλλά και ορισμένα στρατηγικά κομμάτια του ιδιωτικού τομέα, συμμετέχοντας στο κεφάλαιό τους (Aegean, συγχώνευση Πειραιώς με την Εθνική κ.α.). Δεν είναι ντροπή, είναι στήριξη του εθνικού κεφαλαίου, ιδιωτικού και κρατικού. Και σίγουρα μια στοργική στήριξη των μικρομεσαίων, γιατί καλές είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις και τις χρειαζόμαστε, αλλά το ελληνικό μοντέλο στηρίζεται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Χρειαζόμαστε Εθνικό Οργανισμό Πατέντας

Δεν μπορεί το 90% του ελληνικού πληθυσμού να δουλεύει σε 5-10 ομίλους, όπως στη Γερμανία. Το έχει εξηγήσει εξαιρετικά ο Αρίστος Δοξιάδης το 2011 σε μια διάλεξή του στη Γερμανία, συγκρίνοντας και ερμηνεύοντας τα δύο μοντέλα. Το small is beautiful ταιριάζει στην Ελλάδα και της δίνει ευελιξία. Απλώς, πρέπει να αναπτυχθούν συνέργειες, νέου τύπου συνεταιρισμοί και κυρίως δίκτυα εξωστρέφειας.

Τις προάλλες συνομιλούσα με έναν οικονομολόγο-marketier, ο οποίος μου είπε την εξής ιστορία: Πριν λίγα χρόνια ένας Αμερικανός επενδυτής έκανε μια διεθνή έρευνα για να βρει αυθεντικούς (αρχαίους) αγριόχοιρους και τους βρήκε σε μια φάρμα στην Ημαθία. Έκαναν μαζί με τον Έλληνα επιχειρηματία έρευνες DNA και βρήκαν 4 είδη με DNA 2000 ετών βάθους! Έκαναν μαζί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που προέβλεπε την εκμετάλλευση ακόμη και της βιομάζας. Ήταν έτοιμος να βάλει 100 εκατομμύρια δολάρια, αλλά δεν μπόρεσε να πατεντάρει τις ράτσες και να βγάλει διεθνές ISO!

Πριν δυο βδομάδες ανακοινώθηκε η μεγαλύτερη εξαγορά ελληνικής startup έναντι 20 εκατομμυρίων δολαρίων. Πρόκειται για την Think Silicon με έδρα την Πάτρα, μια εταιρεία υψηλής τεχνολογίας (deep tech) που πέρασε στην αγκαλιά της αμερικανικής εταιρείας Αpplied Materials, η οποία είναι εισηγμένη στον Nasdaq. Η Think Silicon εξειδικεύεται στον σχεδιασμό και στην ανάπτυξη επεξεργαστών γραφικών (GPUs) υψηλών επιδόσεων, με πολύ χαμηλή κατανάλωση ενέργειας για οθόνες φορητών συσκευών (έξυπνα κινητά, έξυπνα γυαλιά, οικιακές συσκευές ή οθόνες βιομηχανικού αυτοματισμού).

Το πολιτικό πρόβλημα της αναδιάρθρωσης

Είναι προφανές ότι για να φτιάξεις βιομηχανικό πρότυπο στην Ελλάδα και να πάρεις ευρωπαϊκή ή διεθνή πατέντα θέλει χρήμα, νομικές υπηρεσίες, οργάνωση και μάρκετινγκ. Αυτά δεν υπάρχουν στην Ελλάδα. Υπάρχει βέβαια ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (βιομηχανικά σχέδια), αλλά χρειάζεται ενίσχυση και διεύρυνση. Ίσως χρειάζεται και ένας συντονισμός των διάσπαρτων οργανισμών και εταιρειών πιστοποίησης (Γενικό Χημείο του Κράτους, ΓΓΤΕ, ΕΦΕΤ, Υπουργείο Ανάπτυξης, TUV, ΕΤΑΚΕΙ κτλ), ώστε να μπουν σε μια επιθετική διάταξη.

Η ευκαιρία της αναδιάρθρωσης της οικονομίας, πάντως, μοιάζει να είναι μοναδική. Προφανώς δεν είναι εύκολο πράγμα πολιτικά και κοινωνικά. Οι πόροι δεν πρέπει να κατασπαταληθούν σε χίμαιρες, αλλά να πάνε στοχευμένα. Συνεπώς, κάτι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση με το ΚΚΕ που έχει καταστρέψει τα ελληνικά ναυπηγεία, αλλά και με όλα τα μικρά και μεγάλα συμφέροντα που μπλοκάρουν κάθε μεταρρύθμιση. Ευτυχώς, ο πρωθυπουργός κατάργησε τα σενάρια των εκλογών. Έχει τρία χρόνια μπροστά του για να κερδίσει άλλη μία τετραετία. Αυτό δεν θα το πετύχει με τα “πουρμπουάρ” στους δικηγόρους και στους μηχανικούς! Χρειάζεται πολιτική οριζόντων.