Ο Μητσοτάκης και το “λούνα παρκ του τρόμου” στην οικονομία

Τέσσερα συν ένα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία ήρθαν να τεκμηριώσουν οριστικά και αμετάκλητα πως οι πολιτικές Μητσοτάκη δεν ήταν απλώς ατελέσφορες και τυχοδιωκτικές, αλλά κατά την κρίσιμη μεταμνημονιακή περίοδο που έπρεπε να καλυφθεί επενδυτικό κενό 130 δισ. ευρώ, οι πολιτικές της παρούσας κυβέρνησης επέφεραν δομικές καταστροφές στην οικονομία, στην υγεία, στην παιδεία, στη φύση και στην άμυνα της χώρας.

Τα στοιχεία

1. Το πρώτο εξάμηνο του 2024, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 693,4 εκατ. σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 και διαμορφώθηκε σε 8,8 δισ. Το έλλειμμα αυξήθηκε λόγω της ταυτόχρονης μείωσης των εξαγωγών και αύξησης των εισαγωγών. Σε τρέχουσες τιμές, οι εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 2,9% (‑5,9% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 3,4% (3,8% σε σταθερές τιμές). Τον Ιούλιο ο διοικητής της Τράπεζας Ελλάδος δήλωσε πως το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών στο 6,3% του ΑΕΠ της χώρας είναι ανησυχητικό και πρέπει να μειωθεί στο 3%.
2. Το συνολικό ύψος των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ) υποχώρησε το 2023 στα 5,43 δισ. δολάρια έναντι 8,45 δισ. το 2022. Οι εισροές ΑΞΕ μειώθηκαν σε περισσότερα από τα δύο τρίτα των οικονομιών του ΟΟΣΑ. Σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ οι ΑΞΕ έκαναν βουτιά 35% στην Ελλάδα το 2023. Στο α’ εξάμηνο 2024, οι ΑΞΕ κινήθηκαν πτωτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στα 2,097 δισ.
3. Ενώ η χώρα μας εμφανίζεται ως η δεύτερη πιο φτωχή χώρα της ΕΕ μετά τη Βουλγαρία –με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, μετρούμενο σε όρους κοινής αγοραστικής δύναμης (purchasing power parity, PPP)– έρευνα του ΚΕΠΕ δείχνει ότι με βάση το μέσο ωρομίσθιο οι Έλληνες εργαζόμενοι έχουν πλέον τη μεγαλύτερη απόσταση στα μέσα ωρομίσθια από τον μέσο όρο της ΕΕ. Δηλαδή, η ελληνική οικονομία κατέχει πλέον την τελευταία θέση του μέσου μισθού ανά δεδουλευμένη ώρα εργασίας (ωρομισθίου), υπολογισμένου σε όρους κοινής αγοραστικής δύναμης. Επιπλέον, η μέση αύξηση των ωρών εργασίας ανά εργαζόμενο στην ΕΕ εκτιμάται σε 3,4%, έναντι 9,25% στην Ελλάδα, δηλαδή, στη χώρα μας είναι τριπλάσια του μέσου όρου.
4. Στο α΄ εξάμηνο του 2024 η Ελλάδα υποδέχθηκε συνολικά 11,6 εκατ. επισκέπτες με αύξηση 16,1% στις αεροπορικές αφίξεις και 15,2% στις οδικές. Έτσι, σημαντική αύξηση κατέγραψαν οι τουριστικές εισπράξεις που έφτασαν τα 6,9 δισ., ή 12,2% υψηλότερα από πέρσι. Όμως, η μέση κατά κεφαλή δαπάνη έπεσε στα 570 ευρώ, από τα 588 ευρώ το 2023 και 607 ευρώ το 2022.
5. Η Τράπεζα της Ελλάδος δια στόματος του διοικητή της, Γιάννη Στουρνάρα, ξεκαθάρισε πως έχουμε δραματικά ρεκόρ σε εννέα κρίσιμους δείκτες κι ότι χρειαζόμαστε 40 χρόνια –υπό την προϋπόθεση ότι σ’ αυτή την περίοδο θα προχωρήσουν αποφασιστικά ορισμένες βασικές μεταρρυθμίσεις κι ότι θα καταφέρνουμε να επιτυγχάνουμε πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 2% του ΑΕΠ ετησίως– για να διασφαλίσει η Ελλάδα την ευημερία της και να επιστρέψει σε δημόσιο χρέος 60% του ΑΕΠ. Επίσης χρειαζόμαστε 20 χρόνια για τη σύγκλιση με την Ευρώπη, καθώς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας σε μονάδες αγοραστικής δύναμης ήταν στο 95% της ΕΕ το 2007. Σήμερα είναι στο 67%.

Τα λάθη

Παράλληλα, η κατανάλωση εξακολουθεί να αποτελεί σχεδόν το 70% του ελληνικού ΑΕΠ, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη το ποσοστό είναι λίγο πάνω από 50% κατά μέσον όρο. Ταυτόχρονα, η αποταμίευση των νοικοκυριών είναι αρνητική. Το 2017-2022 ήταν -2,7% έναντι 3,6% της Ευρωζώνης. Επιπλέον, μας λείπουν 200.000 εργατικά χέρια στον τουρισμό, την οικοδομή και τον αγροτικό τομέα. Οι προβλέψεις της Τράπεζας Ελλάδος είναι εξουθενωτικές.

Το πρόβλημα είναι πολιτικό και ευθύνονται η ανικανότητα και τα λάθη της κυβέρνησης. Τα στοιχεία που βγαίνουν συνεχώς είναι το ένα χειρότερο από τα άλλο. Οι προβλέψεις για το ΑΕΠ φέτος περιορίζονται στο 1,9% από το ΚΕΠΕ, στο 2% από τον ΟΟΣΑ και στο 2,2% από της Τράπεζα Ελλάδος. Το αδιέξοδο πλησιάζει, και αν ΗΠΑ και ΕΕ συνεχίσουν με στασιμότητα ή ύφεση, η Ελλάδα θα το αισθανθεί. Αν δεν υπάρξει κάποιο πολυήμερο sell off στις διεθνείς αγορές η χώρα θα υποστεί καθίζηση.

Οι τυχοδιωκτικές πολιτικές της κυβέρνησης Μητσοτάκη στηρίζονται στη μόχλευση του πληθωρισμού, ασυδοσία των αγορών τροφίμων, ενέργειας, τηλεπικοινωνιών και των τραπεζών. Το αναβαλλόμενο φόρο των τραπεζών δεν τον ζητάει, αλλά αφήνει να τριπλασιάζουν τους μισθούς τους οι “τραπεζίτες” και να δίνουν μερίσματα! Έτσι, οι μισθοί και οι συντάξεις παραμένουν η κύρια εισοδηματική πηγή για το κράτος ήτοι 69,793 δισ. που αντιστοιχεί στο 71,5% επί του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος. Όμως σχεδόν για το 40% των μισθωτών και των συνταξιούχων δεν αναλογεί φόρος, καθότι οι μισθοί και οι συντάξεις πείνας δεν υπερβαίνουν το αφορολόγητο όριο…

Προφανώς και οι λαοί κάνουν λάθη, τα οποία αποδεικνύονται εκ των υστέρων και ενίοτε το κόστος τους μπορεί να είναι τραγικό, άσχετα με την δικαιολόγησή τους. Το λάθος του 2019 μπορεί να εξηγηθεί, ακόμη και να κατανοηθεί, αλλά αποδείχθηκε μοιραίο, διότι το ελατήριο της οικονομίας δεν εκτινάχθηκε, δεν πιάσαμε ανάπτυξη 4,5% που χρειαζόμαστε, οι δε ξένες επενδύσεις ήρθαν για την αρπαχτή. Τώρα, μετά από πέντε χρόνια χαμένα και φορτωμένα με 40 plus δισ. χρέος, το συνεχώς αυξανόμενο έλλειμμα του ισοζυγίου μας δείχνει ότι ακόμη και οι κατασκευές εισάγουν τα υλικά τους.

Γιατί πρέπει να πέσει ο Μητσοτάκης

Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη έχει αποτύχει παταγωδώς σε όλα τα πεδία, σε μια κρίσιμη φάση για τη χώρα και τίποτε δεν δείχνει πως τα τρία επόμενα χρόνια δεν θα βιώσουμε την τεράστια ζημιά που επέφερε η ΝΔ, μετά την χρεοκοπία που προκάλεσε το 2010. Ο λαός μας αποδείχθηκε διαχρονικά αχάριστος. Αν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε μια ακόμη τετραετία στην αρχή της Μεταπολίτευσης, το ΠΑΣΟΚ που θα ακολουθούσε δεν θα έχανε 6-7 χρόνια σε ατελέσφορους πειραματισμούς. Αν δεν είχε παρασυρθεί από το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο και είχε δώσει μια ακόμη τετραετία στον Τσίπρα που έβγαλε τη χώρα από τα μνημόνια, η οικονομία θα είχε προχωρήσει αλλιώς και το ελατήριο ίσως να είχε εκτιναχθεί.

Σε κάθε περίπτωση, τα λάθη γίνονται για να επαναλαμβάνονται ακόμη και ανάποδα. Η παραίσθηση της ανάπτυξης που καλλιέργησαν τα αδρά πληρωμένα από το Μαξίμου Μίντια οδήγησε στην εξαπάτηση ψηφοφόρων κι αυτό ενώ είχε επισυμβεί η συστημική κατάρρευση στα Τέμπη. Το ότι η Αριστερά με την ευρεία έννοια δεν μπορεί να δώσει εναλλακτική αυτό είναι εθνικό πρόβλημα. Η δημοκρατία και η Δικαιοσύνη έχουν εξευτελισθεί. Η χώρα τρώει σφαλιάρες από τον Ερντογάν και έγινε περίγελος ακόμη κι από τον Ράμα και τους Σκοπιανούς. Ταυτόχρονα έχουμε έκρηξη των μεταναστευτικών ροών κατά 57% στην Ελλάδα το 2023, έναντι μείωσης κατά 62% στην Ιταλία!

Η Ελλάδα έχει μπροστά της ένα ορόσημο, το 2032. Τότε, οι παγωμένοι τόκοι της περιόδου 2019-2031 θα τοκισθούν και θα πρέπει να πληρώνονται. Η περίοδος χάριτος τελειώνει και αρχίζουν τα πολύ δύσκολα. Κι όλα αυτά, ενώ η χώρα βρίσκεται σε περίοδο γεωπολιτικής ρευστότητας, λόγω των δύο κρίσιμων γειτονικών πολέμων και βρίσκεται με την απειλή της Τουρκίας να επικρέμαται συνεχώς και με μια κυβέρνηση που υποχωρεί και σπάει ρεκόρ υποτέλειας.

Η ελληνική Δεξιά, η οποία είναι υπεύθυνη για τη χρεοκοπία και τα μνημόνια, δεν έχει ιστορικά σοβαρά πατριωτικά ένσημα, αντιθέτως… Φυσικά, η χώρα δεν διαθέτει εναλλακτική, αφού τα κόμματα της αντιπολίτευσης και ιδιαίτερα της Αριστεράς έχουν εξευτελιστεί. Η αλλαγή καπετάνιου εν πλω που κατέθεσε ως πιθανότητα ο Σταύρος Λυγερός ενδεχομένως να ήταν μια λύση για να σταματήσει η κατρακύλα προς την άβυσσο. Αλλά δεν μπορεί να αποτελέσει λύση ολικής ανάταξης και επαναφοράς της χώρας. Η χώρα δεν χρειάζεται μεταρρυθμίσεις αλλά ριζοσπαστικές ανατροπές δομικού χαρακτήρα, εκτός αν περιμένουμε 40 χρόνια… Χρειάζεται λοιπόν μια πατριωτική ηγεσία με ισχυρή λαϊκή νομιμοποίηση και στομάχι να τα βάλει με τους εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς του λαού. Το πώς μπορεί να γίνει αυτό είναι μια δύσκολη υπόθεση, αλλά στις δημοκρατίες όλα είναι δυνατά.