Ο πόλεμος των αιθέρων – Boeing εναντίον Airbus

Ένας από τους θηριώδεις τόσο σε ένταση, όσο και σε διάρκεια εταιρικούς πολέμους μεταξύ των δύο κορυφαίων κατασκευαστών αεροσκαφών στον κόσμο, βαίνει προς λήξη. Οι δύο πλευρές δέχθηκαν να αναστείλουν για πέντε χρόνια τους τιμωρητικούς δασμούς που είχαν επιβάλει εκατέρωθεν, στο πλαίσιο της διαμάχης για τις κρατικές ενισχύσεις προς τις Boeing και Airbus.

Πρόκειται για ένα κομβικό βήμα του Αμερικανού προέδρου προς αποκατάσταση των διατλαντικών δεσμών. Την επίσημη ανακωχή στον 17ετή άτυπο πόλεμο μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ για τις κρατικές ενισχύσεις στις κατασκευάστριες αεροσκαφών Boeing και Airbus ανακοίνωσε η πρόεδρος της Κομισιόν. Το πως θα εξελιχθεί η σχέση των δύο leaders του χώρου θα το δούμε το επόμενο διάστημα.

Η ιστορία της Boeing πάει πίσω, στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν ο William Boeing ξεκίνησε την εταιρεία. Ήταν ένας νέος επιχειρηματίας γεμάτος όνειρα και φιλοδοξίες, που είχε ερωτευτεί τα αεροπλάνα από πολύ μικρή ηλικία. Έκανε εντατικά μαθήματα για να γίνει επαγγελματίας πιλότος αμέσως μετά την ενηλικίωσή του. Δεν άργησε, μάλιστα, να αγοράσει το πρώτο του αεροπλάνο.

Κατά τη διάρκεια μίας πτήσης, αυτό το αεροπλάνο αντιμετώπισε μία βλάβη. Προς μεγάλη απογοήτευσή του, ο μηχανικός τον ενημέρωσε ότι δεν θα μπορούσε να πετάξει για μήνες. Τόσο θα χρειαζόταν ώστε να βρει τα κατάλληλα ανταλλακτικά. Τότε ήταν που αποφάσισε να κατασκευάσει μόνος του ένα καλύτερο και πιο εξελιγμένο αεροπλάνο. Το 1916 ίδρυσε την Pacific Aero Products Co, η οποία δεν άργησε να μετονομαστεί σε Boeing Airplane Company.

Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν η μεγάλη ευκαιρία για τη νεοσυσταθείσα εταιρεία, η οποία πούλησε στο αμερικανικό ναυτικό 51 υδροπλάνα. Έτσι ξεκίνησε η διαχρονική συνεργασία της με το αμερικανικό κράτος. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 κατασκεύασε το ιστορικό της μοντέλο, το Boeing 737. Ακόμα και σήμερα, αυτό βασιλεύει στους αιθέρες. Παρ’ ότι για αρκετές δεκαετίες η εταιρεία δεν είχε σοβαρό ανταγωνιστή, αυτός δεν άργησε να εμφανιστεί.

Η εμφάνιση της Airbus

Πενήντα τέσσερα χρόνια μετά την ίδρυση της Boeing, γεννήθηκε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού η εταιρεία που έμελλε να γίνει η μεγαλύτερη ανταγωνίστριά της, η Airbus. Το Airbus A300 πέταξε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 1972 και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συνέχισαν να επιδοτούν την κοινοπραξία Airbus Industries. Μία δεκαετία μετά την ίδρυσή της η Airbus είχε περίοπτη θέση στην αγορά.

Αποτέλεσε σοβαρό ανταγωνιστή για τη Boeing το 1990, όταν έδωσε κατασκεύασε τα πρώτα της αεροσκάφη Α330 και Α340. Το 1994, η ευρωπαϊκή εταιρεία αντιπροσώπευε σχεδόν το 55% της παγκόσμιας αγοράς αερομεταφορών. Αναδείχθηκε, μάλιστα, κορυφαίος κατασκευαστής αεροσκαφών στον κόσμο μεταξύ του 2003-2011 ως προς τον αριθμό παραγγελιών. Ο ανταγωνισμός των δύο έλαβε επικές διαστάσεις όταν μεταφέρθηκε στο κρατικό γήπεδο.

Ο ανταγωνισμός για την κυριαρχία της αεροναυπηγικής βιομηχανίας οδήγησε σε εμπορικό πόλεμο ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ. Αυτός άρχισε το 2004, όταν βρίσκονταν ακόμη σε εξέλιξη δύο εξίσου παρατεταμένες εμπορικές διενέξεις για το αμερικανικό βοδινό κρέας και για τις εισαγωγές μπανάνας στην ΕΕ. Το 2004 η Ουάσιγκτον προσέφυγε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, καταγγέλλοντας τις επιδοτήσεις που χορηγούσε η ΕΕ στην αεροδιαστημική βιομηχανία της. Τότε ήταν που για πρώτη φορά η Airbus είχε καταφέρει να ξεπεράσει σε πωλήσεις τον αμερικανικό αντίπαλό της.

Η Ουάσιγκτον κατήγγειλε τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, υποστηρίζοντας ότι άγγιξαν τα 22 δισ. δολάρια. Βασικό επιχείρημα ήταν ότι παραβίαζαν τον ανταγωνισμό και τους κανόνες του ελεύθερου εμπορίου. Η ΕΕ ανταπάντησε, κατηγορώντας την Ουάσινγκτον για επιδοτήσεις προς την Boeing της τάξεως των 23 δισ. δολαρίων. Η διένεξη και οι αλληλοκατηγορίες δεν έπαψαν έκτοτε. Το 2010 και την επόμενη χρονιά η επιτροπή διευθέτησης διενέξεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου αποφάνθηκε ότι και οι δύο ανταγωνίστριες αεροδιαστημικές βιομηχανίες είχαν λάβει αθέμιτη και παράνομη ενίσχυση πολλών δισ. δολαρίων.

Πολυετής εμπορικός πόλεμος

Σε μεγαλοστελέχη της Airbus έχει τεθεί το ερώτημα αν θα συνεργάζονταν ποτέ με την Boeing. «Είμαστε οι μοναδικές δύο εταιρείες κατασκευής αεροσκαφών. Τέτοιες συνεργασίες δοκιμάστηκαν στο παρελθόν και δεν πέτυχαν. Εξάλλου, οι πελάτες μας θέλουν, επιζητούν τον ανταγωνισμό μας. Όχι, με την Boeing δεν θα συνεργαστούμε ποτέ», απάντησαν. Έτσι ξεκαθάρισαν ότι δεν επρόκειτο να λήξει σύντομα η μάχη για την υπεροχή στον ουρανό.

Ο ανταγωνισμός των δύο μεγαλύτερων κατασκευαστών αεροσκαφών στον κόσμο διεξάγεται και στα δικαστήρια εδώ και 16 χρόνια. Όπως προαναφέραμε, ΗΠΑ και ΕΕ αλληλο-κατηγορούνται ότι παραβιάζουν τους κανόνες του ανταγωνισμού. Σε αυτές τις διαμάχες παρεμβαίνει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, ο οποίος πότε δικαιώνει την μια πλευρά και πότε την άλλη.

Σ’ αυτές τις νομικές διενέξεις, όταν μια πλευρά δικαιώνεται δικαστικά αποκτά δικαίωμα να επιβάλει κυρώσεις στην άλλη πλευρά. Στην πραγματικότητα, όμως, τόσο η Airbus όσο και η Boeing λαμβάνουν παράνομες επιδοτήσεις εδώ και πολλά χρόνια με σκοπό την επικράτηση. Πλέον, όμως, ΕΕ και ΗΠΑ δίνουν τα χέρια, αναστέλλοντας τον ανηλεή πόλεμο στο επίπεδό τους και ωθώντας τις δύο εταιρείες να ανταγωνιστούν σε πιο ήρεμο περιβάλλον.