Ο Πούτιν, τα διυλιστήρια και οι “πύργοι” του Μπάϊντεν

Όταν έγραψα στο προηγούμενο άρθρο μου ότι στην σκακιέρα της Ουκρανίας ο «Πούτιν έφαγε με το άλογο τους δύο αξιωματικούς του Μπάϊντεν», πολλοί αναρωτήθηκαν ποιοι ήταν αυτοί οι δύο αξιωματικοί; Η προσεκτική ανάγνωση του άρθρου, τους δείχνει με το δάχτυλο: Πρόκειται για τον “Αξιωματικό” ενεργειακής ασφάλειας” και τον “Αξιωματικό” πολιτικής αξιοπιστίας του Μπάϊντεν οι οποίοι εξουδετερώθηκαν από το “Άλογο” του Πούτιν, που δεν είναι άλλο από την πραγματική οικονομία, η οποία σαρώνει όποιον παίκτη αγνοεί τους κανόνες της αγοράς.

Ο Αμερικανός πρόεδρος υπερεκτίμησε την στρατηγική του και υποτίμησε την στρατηγική του αντιπάλου. Αφενός λόγω των εναλλακτικών κινήσεων που θεωρούσε ότι είχε, αφετέρου της εσφαλμένης αρχικής ανάγνωσης για το τι επιδιώκει ο Πούτιν στην Ουκρανία. Έτσι, επέβαλε τις κυρώσεις. Γνώριζε ο Μπάϊντεν ότι οι κυρώσεις θα αποσύρουν μια τεράστια ποσότητα ρωσικού πετρελαίου από την διεθνή αγορά, με αποτέλεσμα να εκτοξευτούν οι τιμές και με κίνδυνο επιβράδυνσης της ανάπτυξης και των ΗΠΑ. Έπρεπε λοιπόν να βρει αμέσως ισόποσο αριθμό βαρελιών από αλλού για να καλύψει το κενό.

Με το παράδειγμα που ανέφερα στο προηγούμενο άρθρο μου φαίνεται ότι αν το βαρέλι ανέβει στα 125$ και η Ρωσία απωλέσει το 1/3 των εξαγωγών της λόγω κυρώσεων, τότε αντί να χάνει σε έσοδα, κερδίζει. Το πως κινήθηκε ο Μπάιντεν είναι λίγο-πολύ γνωστό. Αν και έχουμε προειδοποιήσει πολύ νωρίς με σχετικό άρθρο, ας δούμε συνοπτικά το τι δεν έκανε. Εξαρχής φάνηκε ότι θα προσπαθήσει να καλύψει το κενό των ρωσικών εξαγωγών από άλλες χώρες.

Κινήσεις Μπάϊντεν

Η πρώτη επιλογή του έγινε με στόχο να καλύψει ενεργειακά την ΕΕ με φυσικό αέριο. Έτσι, σαν “κηδεμόνας” των Ευρωπαίων συναντήθηκε με το Κατάρ, προκειμένου να εξασφαλίσει LNG για την ΕΕ πέραν του αμερικανικού. Μόνο που το Κατάρ έχει δύο θέσεις στο Διοικητικό Συμβούλιο της ρωσικής Rosneft και συνεργάζεται δεκαετίες με τον Πούτιν, ενώ στο Κατάρ είχε να πάει Αμερικανός πρόεδρος πάνω από 10 χρόνια. Άρα ήταν εξαρχής καταδικασμένη μια τέτοια επίσκεψη. Έτσι, έγινε πιο απαραίτητη η αύξηση των εξαγωγών αμερικανικού LNG στην Ευρώπη (110% αύξηση φορτίων).

Η δεύτερη κίνησή του ήταν ακόμη πιο αδέξια! Βλέποντας το Ιράν να μη μιλά για το Ουκρανικό, έσπευσε να προωθήσει ένα συμβιβασμό για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης με σκοπό να αρθούν οι κυρώσεις και να μπορέσει το Ιράν να πουλά τις τεράστιες ποσότητες πετρελαίου (και φυσικού αερίου) που διαθέτει. Υπενθυμίζουμε ότι επί χρόνια το Ιράν κατηγορείται ότι υποθάλπει τρομοκράτες! Και βέβαια ήταν δεδομένο ότι θα αντιδρούσαν οι Ισραηλινοί στην αλλαγή της πολιτικής των ΗΠΑ.

Το αμερικανικό άνοιγμα στην Τεχεράνη συντάραξε και τους Σαουδάραβες, οι οποίοι κατηγορούν το Ιράν ότι βρίσκεται πίσω από τους αντάρτες Χούθι της Υεμένης. Οι Ιρανοί ανακοίνωσαν ότι έχουν ήδη φορτωμένα δυο ντουζίνες τάνκερ με πετρέλαιο για να το πουλήσουν στη διεθνή αγορά! Η Ρωσία, ως μέλος της ομάδας που ασχολείται με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, έθεσε ως όρο να μην επηρεαστούν οι ρωσοϊρανικές εμπορικές σχέσεις. Οπότε κάπου εκεί ναυάγησε κι αυτή η κίνηση Μπάϊντεν!

Βενεζουέλα και OPEC

Η τρίτη κίνησή του μπορεί να χαρακτηριστεί κίνηση απελπισίας, μιας και επανέφερε στο τραπέζι τη Βενεζουέλα, το καθεστώς της οποίας οι ΗΠΑ κατηγορούν μεταξύ των άλλων κι ότι «υποθάλπει το εμπόριο σκληρών ναρκωτικών». Η Βενεζουέλα, που είναι πρώτη στον κόσμο σε αποθέματα πετρελαίου, έχει στενούς δεσμούς με τη Ρωσία. Ακόμη όμως κι αν προχωρούσε η προσέγγιση Μπάϊντεν-Μαδούρο, το πετρελαϊκό σύστημα της Βενεζουέλας δεν μπορεί άμεσα να προσφέρει 2,5 εκατ. βαρέλια επιπλέον από αυτά που παράγει σήμερα για να καλύψει το ρωσικό κενό. Για να μπορέσει απαιτούνται επενδύσεις δεκάδων δισ. και χρόνια.

Η τέταρτη κίνηση ήταν να ζητήσει από τον OPEC (κυρίως από τη Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα) να αυξήσουν πολύ την ημερήσια παραγωγή τους. Αυτές οι χώρες, όμως, δεν φαίνεται να ανταποκρίνονται, διότι θεωρούν τις ΗΠΑ αντίπαλο στον “πόλεμο της ενέργειας”. Του χρεώνουν την “πράσινη” ρητορική του, την εγκατάλειψη του Αφγανιστάν και την προσέγγιση του Ιράν.

Η πέμπτη κίνηση του Μπάιντεν είναι η αύξηση της παραγωγής αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου, τόσο από τις onshore εξέδρες στις λεκάνες Πέρμιαν και Μπάκκεν όσο και στις offshore. Ο Αμερικανός πρόεδρος προσπαθεί να πείσει τις αμερικανικές εταιρείες. Αρχικά το αφεντικό της Chevron και άλλοι όμοιοί του αρνήθηκαν να το κάνουν, με το επιχείρημα ότι η πολιτική της “πράσινης μετάβασης”, δεν τους επιτρέπει νέες έρευνες. Αντίθετα, τους ωθεί στην αποεπένδυση από τα ορυκτά καύσιμα και στην επένδυση στις ανανεώσιμες πηγές. Ούτε λίγο ούτε πολύ του είπαν ότι αρνούνται να παραβούν τους κανόνες που ο ίδιος θέσπισε!

Ο αγωγός Keystone XL

Αποτυγχάνοντας να πείσει τους πετρελαιάδες να αυξήσουν την παραγωγή τους, ο Μπάιντεν κατέφυγε στην ακραία λύση να ρίξει στην αγορά 60 εκατ. βαρέλια από τα στρατηγικά αποθέματα των ΗΠΑ και της ΕΕ. Όσο περνούσαν οι μέρες και ο Αμερικανός πρόεδρος εισέπραττε “όχι” τόσο έχανε έδαφος σε πολιτική αξιοπιστία, αφού προκειμένου να στηρίξει την πολιτική των κυρώσεων κατά του “δικτάτορα” Πούτιν κατέφυγε για βοήθεια σε άλλους “δικτάτορες”!

Κάπως έτσι αυτοπαγιδεύτηκε και “έπεσε” ο πρώτος “Αξιωματικός” (πολιτική αξιοπιστία). Είχε τρόπο, όμως, ο Μπάιντεν να σώσει τον δεύτερο “Αξιωματικό”, αυτόν της ενεργειακής ασφάλειας. Είχε μια κίνηση, που αν την έκανε θα συγκρατούσε άμεσα τις τιμές και θα δημιουργούσε στους πολίτες αίσθημα ασφάλειας ότι υπάρχει επάρκεια σε καύσιμα. Η κίνηση λεγόταν “Αγωγός Keystone XL”.

Ο  αγωγός Keystone XL εκτείνεται από τη δυτική καναδική ιζηματογενή λεκάνη στην Αλμπέρτα έως τα διυλιστήρια στο Ιλινόις και στο Τέξας, καθώς και στον τεράστιο αποθηκευτικό χώρο των ΗΠΑ, στο Κούσινγκ της Οκλαχόμα, όπου ενώνεται με ένα μεγάλο κέντρο διανομής αγωγών πετρελαίου. Τα τερματικά του άκρα καταλήγουν στα μεγάλα λιμάνια του Τέξας στον Κόλπο του Μεξικού.

Ο αγωγός αυτός σταμάτησε με απόφαση το 2015 των Ομπάμα-Μπάϊντεν. Το 2019 επί Τραμπ, ο αγωγός επαναλειτούργησε. Παρά το γεγονός ότι είχαν ολοκληρωθεί σχεδόν όλα τα έργα για την επαναλειτουργία του, όταν ανέλαβε ο Μπάϊντεν τον απαγόρευσε ξανά! Ήταν, μάλιστα, το πρώτο διάταγμα που υπέγραψε όταν στις 20 Ιανουαρίου 2021 ανέλαβε επίσημα τα καθήκοντα του! Παρά το γεγονός ότι οι Καναδοί και πλήθος πολιτικών στις ΗΠΑ τον κάλεσαν να αναθεωρήσει τη νέα απαγόρευση, ο Μπάϊντεν ούτε καν το συζήτησε. Αυτός ο αγωγός μπορούσε να φέρει άμεσα στην αγορά 1.000.000 καναδέζικα βαρέλια, ρίχνοντας την τιμή περίπου κατά 20$.

Τιμές ντίζελ

Οι ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία οδήγησαν σε μείωση των γεωπολιτικών ασφαλίστρων και έκαναν πολλούς να σκεφτούν ότι ένα selloff θα φέρει κέρδη στους επενδυτές πετρελαίου. Αυτό σε συνδυασμό με τον φόβο που προκάλεσαν κάποια lockdown σε επαρχίες της Κίνας (στο Σεντζέν που είναι τεράστιο επιχειρηματικό hub), έστειλαν τις τιμές πίσω στα 100$. Εκτιμώ ότι μια νέα αύξηση των τιμών είναι πολύ πιθανή, μιας και ο εμπορικός πόλεμος γίνεται ολοένα και πιο άγριος και σύντομα θα παιχτούν νέες κινήσεις στην σκακιέρα!

Ποια είναι τα πρώτα “σήματα” που λαμβάνουμε σήμερα; Παρά το γεγονός ότι οι τιμές έπεσαν και στα 95$, οι τιμές δεν πέφτουν ανάλογα στις αντλίες. Αντιθέτως, οι τιμές του ντίζελ κίνησης κοντεύουν να φτάσουν τις τιμές της αμόλυβδης. Η κατάσταση προκαλεί τριγμούς στις διεθνείς μεταφορές και στις δημόσιες συγκοινωνίες που χρησιμοποιούν ντίζελ. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό με το ντίζελ; Διότι εκεί είναι ο επόμενος στόχος του Πούτιν.

Η Ρωσία έχει ένα πολύπλοκο φορολογικό σύστημα, το οποίο επιβραβεύει τους Ρώσους όταν πουλάνε διυλισμένα προϊόντα πετρελαίου. Και επιβάλλει μεγαλύτερους φόρους σε όσους πουλούν αργό πετρέλαιο. Έτσι, η Ρωσία κατάφερε να πουλά φτηνά το ντίζελ σε όλο τον κόσμο, ακόμα και στις ΗΠΑ όπου είχε αξιοσημείωτες εξαγωγές. Σήμερα, λοιπόν, επειδή λείπει ρωσικό ντίζελ από την αγορά, η τιμή του αυξάνει.

Τα διυλιστήρια στο στόχαστρο

Η επόμενη κίνηση Πούτιν έχει στόχο τα διυλιστήρια! Η διύλιση του αργού πετρελαίου απαιτεί ειδικά χημικά. Αυτά τα χημικά παράγονται και ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό από ρωσικές βιομηχανίες από τις οποίες εξαρτώνται τα μισά διυλιστήρια στον κόσμο, άλλα λιγότερο κι άλλα περισσότερο. Ακόμη κι αν πέσει η τιμή του βαρελιού, ένα ρωσικό εμπάργκο σε αυτά τα χημικά διύλισης, μπορεί να κρατά ψηλά τις τιμές των υποπροϊόντων του πετρελαίου, κυρίως το πετρέλαιο κίνησης σε χώρες που τα διυλιστήριά τους εξαρτώνται από τα ρωσικά χημικά.

Η διύλιση δεν παράγει μόνο τα γνωστά καύσιμα, αλλά και προϊόντα όπως η πίσσα που είναι απαραίτητη για τα δημόσια έργα. Η φρενίτιδα της “πράσινης μετάβασης” είχε κάνει πολλούς να ξεχάσουν ότι το πετρέλαιο αποτελεί την βάση για την κατασκευή πάνω από 6.000 προϊόντων καθημερινής χρήσης και βέβαια λιπάσματα. Θα κινήσει άραγε ο Μπάϊντεν τους δύο “πύργους” του εναντίων του Πούτιν;

Ο ένας “πύργος” είναι η αγορά των χημικών διύλισης και ο δεύτερος ο αγωγός Keystone XL. Εάν συνδυαστούν μπορούν να αλλάξουν την έκβαση της παρτίδας! Φαίνεται, όμως, ότι το “πράσινο γινάτι” έχει επικρατήσει της κοινής λογικής και του δημοσίου συμφέροντος. Οι κοινωνικές αντιδράσεις για το κύμα της ακρίβειας και τον κίνδυνο επισιτιστικής κρίσης, εξαφανίζουν κόμματα στις κάλπες και επαναφέρουν κόμματα που δεν θεωρούν θρησκεία την πράσινη μετάβαση! Κι ο Μπάϊντεν έχει μπροστά του τις ενδιάμεσες εκλογές…