Οι Κινέζοι δανείζουν, οι Αμερικανοί χρεώνονται…

Τελικά ως αναμενόταν επήλθε συμβιβασμός μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων για την αύξηση του ορίου του αμερικανικού χρέους. Ήταν μια ανάσα, αλλά αυτό δεν συνιστά και λύση του προβλήματος, καθώς το χρέος των ΗΠΑ το 2022 άγγιξε τα 24 τρισεκατομμύρια δολάρια φτάνοντας το 95% του ΑΕΠ και τελικά τερματίζει στα μέσα του 2023 στα 31,4 τρισ. ξεπερνώντας το φράγμα του 100% του ΑΕΠ! Για να γίνει αντιληπτό αυτό, πρέπει να σημειώσουμε πως στις αρχές του 2000 το χρέος των ΗΠΑ ήταν 3,5 τρισ. και αναλογούσε στο 35% του ΑΕΠ! Τί έχουν πάθει οι Αμερικανοί τα τελευταία χρόνια;

Την απάντηση στο γιατί οι ΗΠΑ χρεώθηκαν τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια, δίνει μια ανάλυση του Ινστιτούτου Watson του Πανεπιστημίου Brown. Σύμφωνα με τα ευρήματά της, το κόστος των πολέμων στους οποίους ενεπλάκησαν οι ΗΠΑ από το οικονομικό έτος 2001 έως το οικονομικό έτος 2022 ανήλθε στο επιβλητικό ποσό των 8 τρισ. δολαρίων. Ήταν δηλαδή πάνω από το μισό του επιπλέον χρέους των 15 τρισ. δολαρίων σε αυτήν την περίοδο. Τα υπόλοιπα 7 τρισ. δολάρια προέκυψαν σύμφωνα με την ανάλυση από τα δημοσιονομικά ελλείμματα που προκάλεσαν η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 (και η διάσωση των τραπεζών) και η πανδημία Covid-19 με τον άκρατο πλουτισμό των φαρμακοβιομηχανιών.

Οι αμερικανικές κυβερνήσεις για να υπηρετήσουν τα ιμπεριαλιστικά τους σχέδια χρησιμοποιούν στρατιωτικά μέσα, κάτι που βασικά βόλευε τα πανίσχυρα λόμπι των πολεμικών βιομηχανιών που “θρέφονται” από πολεμικές συγκρούσεις και έχουν καταφέρει να επιβάλουν αυτές δαπάνες και εκτός ΗΠΑ, για τα τεράστια κέρδη τους. Να θυμίσουμε ότι από το 2000 και μετά οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί στους καταστροφικούς πολέμους στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη και αλλού και συνεχίζουν σήμερα στο έδαφος της Ευρώπης, στην Ουκρανία αναστατώνοντας τις οικονομίες των χωρών της Δύσης.

Ένα μεγάλο μέρος του χρέους θα μπορούσε να αποφευχθεί με τον τερματισμό των πολέμων στους οποίους εμπλέκονται οι ΗΠΑ και το κλείσιμο πολλών από τις 800 (!) στρατιωτικές βάσεις που διαθέτουν σε όλο τον κόσμο, αν υπήρχε ειλικρινής διάθεση για συμφωνίες με Ρωσία και Κίνα για τον έλεγχο των εξοπλισμών.

Μασκ και Μπάφετ κατά Μπάιντεν

Το χρέος λοιπόν επιμηκύνεται. Μετά, όταν πλησιάσει το επόμενο όριο, τι γίνεται; Ο διευθύνων σύμβουλος της Tesla και του Twitter, Έλον Μασκ, ο οποίος ζητούσε μειώσεις των δαπανών της κυβέρνησης των ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι η χρεοκοπία είναι απλώς θέμα χρόνου: «Δεδομένων των ομοσπονδιακών δαπανών, είναι θέμα το πότε, και όχι το εάν, θα χρεοκοπήσουμε», έγραψε ο Μασκ απαντώντας σε ανάρτηση του Λευκού Οίκου στο Twitter ότι το σχέδιο των Ρεπουμπλικάνων μπορεί να είναι η χρεοκοπία των ΗΠΑ.

Επικριτικός απέναντι στην αμερικανική κυβέρνηση, είναι και ο γνωστός επενδυτής Γουόρεν Μπάφετ που όταν ρωτήθηκε σχετικά, δεν δίστασε να ασκήσει δριμεία κριτική στα στελέχη που ήταν υπεύθυνα για τις χρεοκοπημένες τράπεζες, υποστηρίζοντας ότι θα έπρεπε να λογοδοτήσουν για λάθη που κρύβονταν «σε κοινή θέα», και αναφέρθηκε και σε «μπερδεμένα κίνητρα» σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση των τραπεζών, αλλά και σε ανεπαρκή μηνύματα στο αμερικανικό κοινό από ρυθμιστικές αρχές, πολιτικούς και τον τύπο σχετικά με την αναταραχή.

160 τρισ. $ το παγκόσμιο χρέος

Και η υπερχρέωση δεν είναι μόνο αμερικανικό φαινόμενο. Η Gillian Tett σε πρόσφατο άρθρο της στους Financial Times για να σοκάρει τους αναγνώστες τόνισε: «Κλείστε τα μάτια σας και προσπαθήστε να σχηματίσετε την εικόνα 160 τρισ. δολαρίων που υπολογίζεται το παγκόσμιο χρέος. Ίσως είναι αδύνατο. Αυτά τα μηδενικά στα 160.000.000.000.000 που πιάνουν σχεδόν μια σειρά από μόνα τους, είναι αρκετά για να προκαλέσουν ζαλάδα. Θα σας παροτρύνω λοιπόν, για άλλη μια φορά, να προσπαθήσετε να φανταστείτε αυτόν τον ιλιγγιώδη αριθμό των 160 τρισ. δολαρίων. Και μετά ρωτήστε: Μπορούμε να προσαρμόσουμε τον τρόπο που σκεπτόμαστε σε μια εποχή όπου οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων δεν θα αυξάνονται αέναα; Ποια θα είναι η μελλοντική μας κανονικότητα»;

Ίσως όλα αυτά φαίνονται μακρινά και ξένα, παρότι η Ελλάδα είναι η πλέον υπερχρεωμένη χώρα της Ευρώπης. Ας φανταστούμε λοιπόν πως η πιστωτική μας κάρτα με όριο τα 5.000 ευρώ κοκκίνησε. Δεν μπορούμε να πληρώσουμε λογαριασμούς και να αγοράσουμε τρόφιμα. Μετά η τράπεζα μας αλλάζει το όριο και το πάει στα 8.000 ευρώ. Άρα έχουμε 3.000 ευρώ για να κινηθούμε. Τα έχουμε; Μπορεί αυτό να γίνεται αενάως; Που και πως μπορεί να σταματήσει;  Ποιος έχει την απάντηση, για να κερδίσει και το Νόμπελ Οικονομίας;

Και η ειρωνεία του πράγματος είναι ότι η Κίνα που δεν κάνει πολέμους και δεν διαθέτει στρατιωτικές βάσεις έξω από το έδαφός της, κατέχει το 66% (!) του παγκόσμιου χρέους και έχει εξελιχθεί  στον μεγαλύτερο πιστωτή του κόσμου, στη σύναψη διμερών δανείων, ενώ παράλληλα και οι κινεζικές επιχειρήσεις έχουν εξελιχθεί σε πιστωτές. Αυτή ήταν η απάντηση του Πεκίνου, σε όσους θεωρούσαν ότι θα κυριαρχήσουν με τα όπλα. Αυτός είναι και ο λόγος που οι σύμμαχοι των ΗΠΑ διστάζουν να ακολουθήσουν τα σχέδια της Ουάσιγκτον σε βάρος της Κίνας.