Ποιες παγίδες κρύβει για Ελλάδα-Κύπρο η εξαγορά της Noble από την Chevron

Δύο χρόνια αναλύουμε τη μεγαλύτερη αναδιάταξη ενεργειακών πεδίων που έχει ζήσει ο πλανήτης. Η πρόσφατη εξαγορά της Noble Energy από τη Chevron έσκασε σαν βόμβα στην Κύπρο. Το πολιτικό προσωπικό δήλωσε έκπληκτο αλλά καθησυχάζει τον Ελληνισμό. Ενώ θα έπρεπε να το αναμένουν, αδυνατούν να δουν ότι η αλλαγή ιδιοκτησίας κρύβει παγίδες και αλλαγές στα οικόπεδα. Τι πραγματικά συνέβη όμως με τη Noble και ποιοι είναι οι άνθρωποι-κλειδιά στη Chevron;

H αμερικανική Noble Energy είναι η πρώτη εταιρεία που επένδυσε σε κυπριακά οικόπεδα και έλαβε την παραχώρηση για το οικόπεδο 12, το 2008. Αργότερα, τον Αύγουστο του 2011, η Noble συνήψε συμφωνία με την Λευκωσία για την εμπορική ανάπτυξη του οικοπέδου και η γεώτρηση ξεκίνησαν το Σεπτέμβριο. Η συμφωνία Κύπρου-Noble αποτέλεσε καρπό της πολιτικής του Τάσσου Παπαδόπουλου, ο οποίος και την είχε επιλέξει. Κατά την εκτίμησή μου, ο κυριότεροι λόγοι ήταν δύο:

• Πρώτον, διότι τότε η Noble αποτελούσε το καμάρι των ΗΠΑ στην αγορά ενέργειας και θεωρείτο ανερχόμενη δύναμη.
• Δεύτερον, διότι στο τιμόνι της Noble βρισκόταν ο Τσαρλς Ντέιβιντσον. Ένας Αμερικάνος βετεράνος της αγοράς, εβραϊκής καταγωγής και μέλος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου των ΗΠΑ.

Η επιτυχία του διδύμου Παπαδόπουλου-Ντέιβιντσον φάνηκε από την ταχύτατη εγκατάσταση της Noble σε Ισραήλ και Κύπρο. Αλλά φάνηκε ακόμη περισσότερο στην πολιτική που ακολούθησαν οι Τούρκοι, οι οποίοι ενώ “γαύγιζαν” για τις γεωτρήσεις και απειλούσαν, ουδέποτε τόλμησαν να προβούν σε απειλητική ενέργεια στα οικόπεδα που είχε η Νoble.

Το deal για τη διάσωση της Noble

Η Noble άντεξε το κραχ στην αγορά ενέργειας, που ξεκίνησε το 2014. Αλλά δεν άντεξε τον πόλεμο τιμών στο πετρέλαιο και το χτύπημα του κορωνοϊού, με αποτέλεσμα να βρεθεί στο καναβάτσο. Η εταιρεία, στρατηγικά, είχε άμεσες σχέσεις με το ισραηλινό λόμπι στις ΗΠΑ καθώς και με το Νετανιάχου, ενώ σε κορυφαίες της θέσεις βρίσκονταν πάντα στελέχη εβραϊκής καταγωγής.

H Chevron, εκμεταλλευόμενη τη δεινή θέση της Noble, πρότεινε το εξής deal: Για να διασωθεί η Noble, η Chevron προσέφερε ένα πακέτο ύψους 5 δισ. δολαρίων κι επιπρόσθετα θα εξαγόραζε και τα χρέη της, ανεβάζοντας το συνολικό πακέτο στα 13 δισ. Συγκεκριμένα, προσφέρει 10,38 δολάρια ανά μετοχή και οι μέτοχοι της Noble πρόκειται να λάβουν 0,1191 μετοχές της Chevron για κάθε μετοχή της Noble που κατείχαν στις 17 Ιουλίου.

Αυτό το deal άναψε φωτιές, πλην του Ερντογάν, ο οποίος γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα μέσα στην Chevron. Εκτός των assets στην αμερικανική ήπειρο, η Chevron απέκτησε επιτέλους παρουσία στην Μεσόγειο.Γγίνεται κάτοχος πλέον του κοιτάσματος “Λεβιάθαν” στο Ισραήλ με απολήψιμα αποθέματα 22 τρισ. κυβικών ποδιών φυσικού αερίου, αλλά και του “Ταμάρ” με 7,1 τρισ. κυβικά πόδια. Ως διαχειριστής, αποκτά και το οικόπεδο 12 (“Αφροδίτη”) στην Κύπρο, το οποίο εκτιμάται ότι έχει αποθέματα της τάξης των 4,5 τρισ. κυβικών ποδιών. Και γι’ αυτό άλλωστε μας αφορά.

Η ολοκλήρωση της εξαγοράς θα γίνει το τέταρτο τρίμηνο του έτους, αφού αποδεχτούν την πρόταση οι μέτοχοι της Noble, κι αφού οι ομοσπονδιακές Αρχές των ΗΠΑ εγκρίνουν την εξαγορά. Παράλληλα, θα πρέπει η κυβέρνηση της Κύπρου να δεχτεί την Chevron στην θέση της Noble. Η εξέλιξη αυτή μπορεί να κρύβει παγίδες για Ελλάδα και Κύπρο. Για να το εξηγήσουμε αυτό πρέπει να μιλήσουμε για τη Chevron και τα άτομα που τη διοικούν.

Οι μεγαλομέτοχοι της Chevron

H Chevron ιδρύθηκε από τον Τζων Ροκφέλερ και μετρά 141 χρόνια ζωής. Ήταν η 11η από τις 500 μεγαλύτερες εταιρείες στον πλανήτη και χωρίζεται σε δύο επίπεδα. Το upstream που ασχολείται με την εξερεύνηση και παραγωγή υδρογονανθράκων, και το downstream που περιλαμβάνει τη διύλιση, τις μεταφορές και το μάρκετινγκ. Έχει παρουσία σε 180 χώρες.

Οι τρεις ιδιώτες μεγαλομέτοχοι της Chevron βρίσκονται και σε ανώτατες θέσεις στη διοίκησή της εδώ και δεκαετίες. O μεγαλύτερος ονόματι Τζων Γουάτσον ήταν από το 1980 σε επιτελικές θέσεις κι έφτασε να είναι CEO και πρόεδρος της εταιρείας ως το 2018. Αν και χρηματοδότησε περισσότερο τις καμπάνιες Ρεπουμπλικάνων παρά Δημοκρατικών ήταν ταυτόχρονα μέλος σε Δ.Σ. ομοσπονδιακών επιτροπών Πετρελαίου και κράτησε σχετικά ουδέτερη στάση απέναντι στον Τραμπ. Δεν τον βοήθησε αλλά και δεν τον πολέμησε ανοιχτά. Την ίδια τακτική ακολουθεί και ο αντικαταστάτης του Γουάτσον, ο Μάικλ Γουίρθ που από το 2018 διοικεί την Chevron. Είχε διατελέσει υπεύθυνος του τμήματος Ασίας, Μέσης Ανατολής και Αφρικής και γνωρίζει πολύ καλά την περιοχή μας.

Ο δεύτερος μεγαλομέτοχος της Chevron ονομάζεται Ρόμπερτ Ντέναμ. Εκτός από συνεργάτης μεγάλης δικηγορικής εταιρείας είναι μέλος της Oaktree Capital Group, αλλά και μέλος του Δ.Σ. της εφημερίδας New York Times. Έχει προσβάσεις σε όλο το μιντιακό σύστημα της χώρας και είναι φυσικά, ορκισμένος εχθρός του Τραμπ, αφού η εφημερίδα έφτασε στο σημείο να βάλει πρωτοσέλιδο τίτλο «ο Ντόναλντ Τραμπ θα είναι η καταστροφή της Αμερικής». Είδε, όμως, θετικά την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί!

Ο τρίτος μεγαλύτερος μέτοχος της Chevron είναι και το κύριο θέμα μας. Πρόκειται για τον Ρόναλντ Σούγκαρ. Ένας 70χρονος Καναδός, ο οποίος δεν προέρχεται από το σκληρό πυρήνα της αγοράς πετρελαίου, αλλά από τον κόσμο της τεχνολογίας. Είναι μέλος του Δ.Σ. κολοσσών όπως η Apple και πολιτικά ανήκει στους Ρεπουμπλικανούς, αλλά η σχέση του με τον Τραμπ είναι κακή.

Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι από το 2003 ως το 2010, ο Σούγκαρ ήταν CEO του κολοσσού που κατασκευάζει πολεμικά αεροσκάφη, της Northrop Grumman. Πρόκειται για την συμπαραγωγό, μαζί με την Lockheed Martin, του αεροσκάφους F-35. Ο Σούγκαρ, έχει στο κινητό του τα τηλέφωνα του Ερντογάν, των δύο γιων του και τεσσάρων υπουργών της Τουρκίας. Τους λόγους μπορεί να τους φανταστούμε. Το F-35, στο οποίο συμπαραγωγός ήταν και η Τουρκία, αποτέλεσε πεδίο σκληρής αντιπαράθεσης μεταξύ Τραμπ και κατασκευαστών, ακόμα και κατά την προεκλογική περίοδο.

Σε ό,τι αφορά τα funds και τους μεγάλους οργανισμούς που επενδύουν στη Chevron, αξίζει να πούμε ότι στις 28/7/2020 κατείχαν συνολικά το 35,46% των μετοχών. Λίγο πριν την ανακοίνωση της εξαγοράς της Noble, γερμανικές εταιρείες έσπευσαν να τοποθετηθούν στην Chevron. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η γερμανική Assenagon Asset Management, η οποία προέβη σε αγορά 503.000 μετοχών της Chevron, μόνο σε μία ημέρα! Από κοντά και η ολλανδική Mn Services. Αν και προτιμά επενδύσεις σε μετοχές πληροφορικής, την ίδια μέρα αγόρασε 624.000 μετοχές της Chevron. Αντίθετα, καθαρά αμερικάνικα funds, όπως η First Trust Advisors, ξεπούλησαν πακέτα της τάξης των 1,2 εκατομμυρίων μετοχών.

Η διοίκηση της Chevron “καλοβλέπει” την Τουρκία

Ανακεφαλαιώνοντας, η Noble που “έδεσε” επιχειρηματικά τις έρευνες πετρελαίου σε Κύπρο και Ισραήλ, που προώθησε τον Eastmed και που ώθησε  για τη συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ παύει να υφίσταται. Στην Chevron, το ισραηλινό λόμπι δεν φαίνεται να έχει σοβαρή διείσδυση. Συνεπώς, ο γεωπολιτικός προσανατολισμός που είχε η Noble στη Μεσόγειο, τίθεται εν κινδύνω με την Chevron. Ειδικά, ο Σούγκαρ επιδιώκει την επαναφορά της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35.

Επιπρόσθετα, οι New York Times μόνο μπράβο δεν έχουν πει στην Τουρκία για την επέμβασή της στη Λιβύη και για το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Επιπροσθέτως, η Chevron συνεργάζεται εδώ και χρόνια με την Turkish Petroleum στη Μαύρη Θάλασσα. Η παλιά της κόντρα δε, με την ανταγωνίστρια ExxonMobil στα οικόπεδα του Ιράκ, της δίνουν μια πρώτης τάξης ευκαιρία να επεκταθεί πλήρως στην Μεσόγειο, αγοράζοντας τα μερίδια της Exxon σε Ελλάδα και Κύπρο!

Κατόπιν αυτών, προκύπτει το ερώτημα: H αντικατάσταση της Noble από την Chevron, ποιον συμφέρει περισσότερο στην παρούσα φάση; Την Ελλάδα ή την Τουρκία; Στο διάστημα που διαδραματίζονται όλα αυτά, μόνο τυχαία δεν είναι η παρουσία του αμερικανικού αεροπλανοφόρου “Dwight D. Eisenhower” (CVN69) στην Κρήτη. Βλέπετε, οι παίκτες, έχουν πάρει τα μαθήματά τους, από τότε που ο Ερντογάν έδιωξε με τις φρεγάτες του το γεωτρύπανο της ιταλικής ΕΝΙ, σε μια περίοδο για την Ιταλία υπήρχε υπηρεσιακή κυβέρνηση αδύναμη να αντιδράσει.

Οι Αμερικανοί ξέρουν ότι ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται τέτοιου είδους μεταβατικές περιόδους. Με αυτά τα δεδομένα, το μόνο σίγουρο είναι ότι στην περιοχή μας, η αντικατάσταση της Noble από την Chevron πρόκειται να φέρει ανακατατάξεις τόσο σε στρατηγικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Κι αν τα μάτια μας δεν είναι ορθάνοιχτα, φοβάμαι ότι η αλλαγή θα είναι υπέρ των Τούρκων.